بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - اعتماد / متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
بعد از 3 سال ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ در امریکا و سیاست‌های خصمانه کاخ سفید علیه مردم ایران، روز شنبه، اولین نشانه تعامل سازنده میان دو کشور با مبادله یک گروگان ایرانی در امریکا با یک محکوم به جاسوسی در ایران نمایان شد. مقام‌های ایران و امریکا بیش از یک سال و نیم است که با یکدیگر مستقیما در هیچ گفت‌وگویی مشارکت نکرده‌اند، آخرین بار سیدعباس عراقچی، معاون وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران با برایان هوک، یک ماه پیش از خروج غیرقانونی امریکا از توافق برجام در قالب کمیسیون مشترک برجام دور یک میز نشسته ‌بودند. فرآیند تبادل یک گروگان ایرانی با یک محکوم امریکایی- چینی هم به نظر می‌رسد در قالب گفت‌وگوهایی با واسطه از طریق دولت سوییس انجام شده‌ باشد و هنوز دو کشور در موضوعی به تعامل مستقیم روی نیاورده ‌باشند. رییس‌جمهور اسلامی ایران، گفت‌وگو با واشنگتن را فقط در صورت عقب‌نشینی از سیاست فشار حداکثری و لغو کامل تحریم‌های غیرقانونی این کشور علیه ایران ممکن دانسته است. اما همین یک گام در جهت تعامل میان تهران و واشنگتن هم باعث نگرانی شدید گروهی از تندروترین گروه‌های سیاسی در امریکا شده است. مارک دوبوویتز، رییس گروه تروریستی موسوم به «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها» که از جمله برنامه‌ریزان اصلی سیاست‌های فشار حداکثری و تروریسم اقتصادی علیه ایران محسوب می‌شود ضمن انتقاد از رییس‌جمهور امریکا، او را «اوبامای شماره دو» خطاب کرده است. دوبوویتز با بازنشر توییتی از دونالد ترامپ که از ایران تشکر کرده و مذاکره برای تبادل زندانیان را منصفانه خوانده بود، نوشته است:«رییس‌جمهور عزیز، هرگز از نظامی به این دلیل که افراد بی‌گناه را که ناعادلانه و وحشیانه بازداشت کرده‌ بود، آزاد می‌کند، تشکر نمی‌کند. این رویکرد تضمین می‌کند که هر توافقی تو با آنها ببندی یک توافق عمیقا ناقص باشد. اوباما نسخه 2.»
لاپوشانی تعلل امریکایی
پیشنهاد تبادل زندانیان میان دو کشور، شهریور 1397 توسط وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران مطرح شده ‌بود اما امریکایی‌ها حاضر به گفت‌وگو در این مورد نشده‌ بودند. با این حال رابرت اوبرایان، جانشین جان بولتون در مقام مشاور امنیت ملی رییس‌جمهور امریکا، روز شنبه در گفت‌وگو با رادیو ان‌پی‌آر امریکا بدون اشاره به 15 ماه تعلل دولت کشورش در پذیرش پیشنهاد تبادل زندانی میان دو کشور، ادعا کرده که ایرانی‌ها تا همین چندی پیش در مورد گفت‌وگوها جدی نبودند. او برایان گفته است:«ما خیلی واضح به ایرانی‌ها گفته‌ایم که برای گفت‌وگو از طریق کانال‌های دیپلماتیک آماده‌ایم، هم حاضریم مستقیم گفت‌وگو کنیم و هم از طریق سوییس اما تا همین اخیرا آنها به این پیشنهاد توجهی نمی‌کردند.» این اظهارات در شرایطی بیان می‌شود که وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، محمدجواد ظریف، شهریور ماه سال گذشته اولین ‌بار پیشنهاد تبادل زندانیان را مطرح کرد و پاسخ سخنگوی وزارت خارجه امریکا به این پیشنهاد یک کلام بود:«همه زندانیان ما را بدون مابه‌ازا آزاد کنید.» شاید اشاره اوبرایان در مورد آمادگی امریکا برای مذاکره اظهارات غیرعادی رییس‌جمهور کشورش در مورد «فرستادن شماره تلفن کاخ سفید به سفارت سوییس در تهران» باشد.
نگرانی اشغالگران فلسطین
روزنامه جروزالم پست همزمان با عملیاتی شدن توافق تبادل دو زندانی میان ایران و امریکا در سرمقاله خود با اشاره به تهدیدهای اخیر نتانیاهو علیه ایران از دولت‌های غربی خواستار حفظ فشار بر ایران شده و می‌نویسد:«فشار باید افزایش پیدا کند نه اینکه کاهش پیدا کند.» همین روزنامه در یادداشتی دیگر به قلم ست فرانتزمن ضمن انتقاد از دولت‌های غربی برای پذیرش تبادل زندانی با ایران در یادداشتی شهروندان ایرانی در خارج از کشور را به ایجاد «شبکه‌های تامین غیرقانونی» برای برنامه موشک‌های کروز متهم کرده است. این نویسنده با وارونه کردن کل قضیه می‌نویسد: «توافق‌های تبادل زندانی با ایران معمولا شامل آزاد کردن ایرانیانی است که متهم به جرایم بسیار سنگین در دور زدن تحریم‌های ایران شده‌اند و امنیت کشورهای غربی را تهدید می‌کنند و آن را در برابر آزادی توریست‌ها و دانشگاهیان آزاد می‌کند.» در ادامه این یادداشت، نویسنده تلاش می‌کند تا فهرستی از تمامی بازداشت‌شدگان خارجی مشهور در 10 سال گذشته را بیاورد و نهایتا می‌نویسد:«فهرست افراد بازداشتی شناخته شده در ایران چندان بلند نیست در نتیجه بسیار عجیب است که ایران چرا اطلاعات بیشتری در مورد آنها منتشر نمی‌کند.» نمونه‌های چنین یادداشت‌ها و تحلیل‌هایی به صورت مستمر در مورد زندانیان خارجی در ایران مشاهده می‌شود اما نکته‌ای که مورد اشاره قرار نمی‌گیرد این است که چرا در میان هزاران هزار توریست و پژوهشگر خارجی و صدها هزار ایرانی دوتابعیتی که سالانه به ایران سفر می‌کنند، چرا فقط همین تعداد ناچیز از افراد بازداشت شده‌اند؟
راهکار جمعی محکوم پیشین در ایران
جیسون رضاییان، که خودش پیش از این پس از محکومیت به جاسوسی در ایران، در فرآیند تبادل زندانیان بر مبانی بشردوستانه در سال 1394 از زندان آزاد شده‌ بود در یادداشتی برای روزنامه واشنگتن پست ایران را به «گروگان‌گیری» متهم می‌کند. رضاییان در یادداشت خود با اشاره به معدود متهمان دارای تابعیت مضاعف بازداشتی در ایران، از جمله سیامک و باقر نمازی، بدون اشاره به ایرانیانی که بدون هیچ اتهامی دائما توسط امریکا تهدید، بازداشت، محاکمه، جریمه و محبوس می‌شوند، خواهان تهدید و فشار بر ایرانیان می‌شود و می‌نویسد:«ما باید محاسبات را برای نظام‌هایی مثل ایران که اقدام به گروگان‌گیری دولتی می‌کنند، تغییر دهیم. این مشکل دایما در حال بزرگ‌تر شدن است و لازم است یک راهکار جمعی برای آن پیدا شود.» رضاییان به «راهکار جمعی» مورد نظر خود اشاره‌ای نمی‌کند همچنین توضیح نمی‌دهد آیا ساختار نظام فراقضایی امریکا برای به دام انداختن، ارعاب، آزار و مجازات بدون محاکمه تک تک شهروندان ایرانی را در سراسر جهان که مبادلاتی هر چند کوچک با ایران داشته ‌باشند، بخشی از «نظام‌های گروگان‌گیر دولتی» تلقی می‌کند یا نه.
احیای پرونده لوینسون
همزمان با آزادی یک محکوم چینی- امریکایی از زندان‌های ایران به ازای آزادی گروگان ایرانی که در امریکا غیرقانونی نگهداری می‌شد، رسانه‌های امریکایی پرونده یک فرد مفقود امریکایی را بعد از 13 سال دوباره احیا کرده‌اند و با تکرار بی‌مبنای عبارت «گروگان» ایران را متهم به ربودن این فرد می‌کنند. رابرت لوینسون، یک مامور پیشین اف‌بی‌آی، که در ماموریتی غیررسمی برای آژانس اطلاعات مرکزی امریکا (CIA) به خلیج فارس سفر کرده ‌بود، بعد از خروج از کیش به مقصد کشوری دیگر مفقود شده است. دولت ایالات متحده امریکا در سال‌های اخیر ایران را متهم به نگهداری این فرد می‌کند در حالی که جمهوری اسلامی ایران بارها حضور این فرد در ایران را تکذیب کرده است. خانواده رابرت لوینسون، که در سال‌های گذشته سفرهایی به ایران برای پیگیری وضعیت او داشته‌اند، با صدور بیانیه‌ای در مورد آزادی ژائو ونگ، محکوم چینی- امریکایی در زندان‌های ایران نوشته‌اند:«ما سال‌هاست که منتظر چنین لحظه‌ای هستیم اما خبر این آزادی برای ما تلخ و شیرین است.» این خانواده همچنین در ادامه بیانیه خود نوشته است:«ما جز ناامیدی شدید احساس دیگری نسبت به این موضوع نداریم که دولت امریکا از آزادی پدرمان ناتوان است.»