بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - خراسان / بر اساس اعلام بانک مرکزی از امروز شنبه عملیات بازار باز توسط بانک مرکزی اجرا می شود.
به گزارش فارس، رئیس کل بانک مرکزی دو روز قبل در مراسمی آغاز به کار رسمی عملیات بازار باز را از روز شنبه اعلام کرد. بدین ترتیب زمینه برای کنترل موثرتر نرخ تورم، نرخ سود و اضافه برداشت بانک ها ایجاد خواهد شد.در سال های اخیر، زیاد شنیده ایم که بانک ها توانسته اند میزان قابل توجهی از کسری منابع خود را با اضافه برداشت از بانک مرکزی، جبران کنند.
موضوعی که با توجه به جریمه زیاد اضافه برداشت برای بانک مد نظر (که تا 34 درصد در سال های اخیر بوده است)، به طور عملی به فشار مضاعف به بانک ها و سوق دادن آن ها به دورزدن نرخ های سود منجر می شد. از سوی دیگر نقدینگی را افزایش می داد. این را می توان در رشد مداوم و بالای 20 درصدی نقدینگی برای مدت طولانی در سال های اخیر مشاهده کرد.در نتیجه می توان گفت در سال های گذشته، یک موتور قوی برای تقویت نرخ تورم یعنی نقدینگی بی حساب و نیز بالاماندن نرخ های سود بانکی در اقتصاد ایران همواره فعال بوده است.
این در حالی است که به رغم کاهش نسبی اضافه برداشت بانک ها در ماه های اخیر، هیچ سازوکار موثری برای کنترل بانک ها و نیز بازگرداندن این اضافه برداشت به بانک مرکزی وجود نداشته است.نقطه اثر اصلی این عملیات در بازار بین بانکی است. جایی که بانک ها یا در تعامل با یکدیگر اقدام به استقراض از یکدیگر می کنند یا از بانک مرکزی با نرخ جریمه بالایی برداشت می کنند. تا قبل از این، به دلیل فعالیت ناسالم برخی بانک ها، نرخ سود تعادلی در بازار بین بانکی، گاهی فاصله زیادی با نرخ های سود تعیین شده توسط بانک مرکزی نیز پیدا می کرد.
بر این اساس، فرایند عملیات بازار باز به این صورت است که در مواقع افزایش یا کاهش تقاضای ذخایر بانک‌ها که احتمال انحراف نرخ سود در بازار بین بانکی (قیمت ذخایر) از میزان هدف‌گذاری وجود دارد، بانک مرکزی از طریق خرید یا فروش اوراق بهادار و عرضه یا جمع‌آوری ذخایر، نرخ سود بازار را به نزدیک نرخ سیاستی هدف‌گذاری شده هدایت می کند. بر اساس سازوکار طراحی شده، بانک مرکزی دامنه ای از نرخ سود ایجاد خواهد کرد که بر اساس آن، کف نرخ کریدور، نرخ پذیرش ذخایر مازاد بانک‌ها (سپرده‌گیری از بانک‌ها) و سقف آن، نرخ تزریق نقدینگی (وام‌دهی در قبال اخذ وثایق نقدشونده به بانک‌ها) خواهد بود. بدین ترتیب معلوم می شود که از این ابزار می توان ضمن کنترل نرخ سود در بازار بین بانکی و در نهایت در اقتصاد، به منظور کنترل خلق نقدینگی بانک ها که تاکنون تقریباً مهار موثری نداشته اند اقدام کرد. چرا که بانک هایی که قصد اضافه برداشت دارند، می بایست این بدهی را در قالب اوراق بدهی نزد بانک مرکزی وثیقه گذاری کنند.