بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - مشارکت انتخاباتی؛ حق یا تکلیف؟
سایز متن الف الف
لینک کوتاه در کلیبرد کپی شد! http://akhr.ir/6077731
k ١.٢
٤
اعتماد / متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
بیشتر از داغ بودن بازار تبلیغات انتخاباتی بازار «رای دادن» یا «رای ندادن» است که داغ شده؛ هر جایی که پا می‌گذاریم از کوچه و خیابان گرفته تا تاکسی و مترو و... بحث بر سر انتخابات و مشارکت است. یکی از تکلیف می‌گوید و دیگری از حق؛ البته این بحث موضوعی نیست که تنها میان رای‌دهندگان مطرح باشد؛ بلکه کنشگران سیاسی نیز ظاهرا تا حدودی قابل‌ توجه در تعریف حق یا تکلیف بودن انتخابات بحث می‌کنند و گاهی برای آن مرز می‌گذارند، گاهی هم تکلیف شدن را بر حق بودن ترجیح می‌دهند، وضعیتی که این روزها در میان «اصلاح‌طلبان» بیشتر به چشم می‌خورد و این جدال حق و تکلیف وقتی رنگ بیشتری به خود می‌گیرد که جریان چپ با موجی از رد ‌صلاحیت‌ها مواجه می‌شود تا آنجا که دیگر کاندیدای چندانی برایش باقی نمی‌ماند که بتواند یک لیست مقتدر برای مجلس یازدهم ارایه کند. هر چند از همان زمان هم هیچگاه صحبتی از تحریم انتخابات و قهر با صندوق رای به میان نیامد اما از آنجا که نگاه «حق بودن» انتخابات حامیان بیشتری در میان اصلاح‌طلبان داشت، اعلام شد این جریان لیستی در انتخابات معرفی نخواهد کرد. حالا با به میدان آمدن لیست حزب کارگزاران و ائتلاف 8 حزب اصلاح‌طلب این تصور مطرح می‌شود که اصلاح‌طلبان نگاه‌شان به انتخابات یک نگاه تکلیفی است.
کارگزاران و ناموس دموکراسی
کارگزاران که در طیف چپ دیدگاهی نزدیک به اصولگرایان را دارد از اولین احزابی بود که اعلام کرد باید در هر شرایطی در انتخابات شرکت کرد و لیست داد؛ حتی اگر همه اصلاح‌طلبان رد صلاحیت شوند. حزب کارگزاران سازندگی در همین راستا هفته پیش لیست 30 نفره تهران برای یازدهمین انتخابات مجلس را معرفی کرد. از آنجا که این رفتار حرف و حدیث‌هایی پیش آورد، این حزب تصمیم گرفت تا برای روشن کردن ابعاد آن نشستی خبری برگزار کند و به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ دهد و در این میان یکی از پرسش‌ها موضوع حق بودن یا تکلیف بودن شرکت در انتخابات بود؛ پرسشی که خبرنگار «اعتماد» آن را مطرح کرد و غلامحسین کرباسچی، دبیرکل کارگزاران سازندگی در پاسخ به آن از این صحبت کرد که صندوق رای ناموس دموکراسی است و بر این پایه گفت:«ما بین تکلیف شرعی و تکلیف انسانی احساس می‌کنیم باید بن‌بست‌هایی که وجود دارد را بشکنیم. ما نمی‌توانیم مردم را دعوت به حضور در انتخابات کنیم ولی به ‌رغم تایید صلاحیت حدود 7000 نفر از واجدین شرایط به ‌دلایل مختلف در عرصه انتخابات حضور نداشته باشیم.» کرباسچی ادامه می‌دهد:«ما در اطلاعیه حزب برای انتخابات 10 سرفصل کلی را در صورت حضور کاندیداهای معرفی ‌شده، ارایه داده‌ایم که برای طولانی نشدن سخنانم خبرنگار سوال‌کننده درباره برنامه‌های حزب را به این سرفصل‌ها ارجاع می‌دهم. ما به هیچ‌وجه نباید نهاد انتخابات را که ناموس دموکراسی است، نادیده بگیریم و باید با تمام توان و با کمک احزاب اصلاح‌طلب و به ‌کمک کاندیداهای اصلاح‌طلبی که در این عرصه حضور دارند، بتوانیم شرایط کنونی را با پیاده‌سازی سرفصل‌های اعلام‌ شده، بهبود ببخشیم.» محسن هاشمی‌رفسنجانی، رییس شورای مرکزی این حزب و رییس شورای شهر تهران نیز حضور در این انتخابات را یک وظیفه می‌داند و می‌گوید: «کاندیداهایی که در این لیست حضور دارند اگر نتوانند به مجلس راه پیدا کنند نباید ناراحت شوند چراکه وظیفه ما این بود، لیستی بدهیم تا کسانی که به مشی حزب کارگزاران اعتقاد دارند به آن رأی دهند.» حسین مرعشی، سخنگوی این حزب نیز گفته است:«ما ضمن احترام به دوستانی که در انتخابات حضور ندارند باید بگوییم که نیامدن به عرصه انتخابات شرایط را سخت‌تر می‌کند و اگر به میدان نیاییم، مشخص نیست در آینده این نیامدن چه مشکلاتی را برای کشور ایجاد می‌کند.» او ادامه داد:«آینده ایران به زمین بلند شدن و زمین خوردن‌ها بستگی دارد. قبول ندارم چون نهادهای قدرت کار خود را می‌کنند ما باید صحنه سیاسی را ترک کنیم. درست نیست رای مردم بی‌اثر نیست.»
استمرار برای اصلاح
بهزاد نبوی ازجمله اصلاح‌طلبانی است که هم سال‌ها زندان‌های رژیم پهلوی را تجربه کرده است و هم طعم زندان پس از پیروزی انقلاب را چشیده است. او هر چند مشارکت در انتخابات را یک حق می‌داند اما معتقد است باید به هر نحوی شده است از این حق استفاده کرد. او به انصاف‌نیوز می‌گوید:«من چون از قبل پیش‌بینی رد صلاحیت‌ها، البته نه به این عمق و گستردگی، و در نتیجه کاهش مشارکت و کمبود نامزد اصلاح‌طلب قابل‌ طرح را می‌کردم، مخالف شرکت اصلاح‌طلبان در انتخابات با «تابلوی اختصاصی» بوده و پیشنهاد ائتلاف اصلاح‌طلبان با میانه‌روهای اصولگرا و مستقل را می‌دادم. به‌ خاطر طرح چنین مواضعی بعضا به ‌طور غیرمستقیم به «استمرار طلبی»-که نمی‌دانم یعنی چه- هم متهم شدم.» نبوی می‌گوید:«به هر حال امیدوار بودم و کماکان هستم که مردم فهیم‌مان خصوصا آن بخش‌هایی که معتقد به مشارکت فعال در انتخابات نبوده و نیستند با توجه به مطالبی که عرض شد با حضور در پای صندوق‌های رای و رای دادن به نامزدهای موجود قابل قبول، جلوی خسارت‌های بزرگ‌تر و بیشتر را به کشور و ملت بگیرند.»
انتخابات به ‌معنای حق تغییر
برخلاف نظر کارگزاران یا حتی بهزاد نبوی برخی دیگر از اصلاح‌طلبان مانند «علی شکوری‌راد» به انتخابات و مشارکت در آن به مثابه یک حق نگاه می‌کند. او به ایسنا می‌گوید:«اگر ما اصلاح‌طلبان در اتاق‌های در بسته می‌خواستیم تصمیم بگیریم نتیجه آن ارایه لیست بود. اما ما متناسب با خواست مردم تصمیم گرفته‌ایم. عمده نیروهای اصلاح‌طلب به ‌خصوص اصلاح‌طلبانی که در مشی اصلاح‌طلبی خود ثبات قدم داشتند، تصمیم گرفته‌اند در انتخابات مشارکت نکنند و همپای این تصمیم ما را از دادن لیست باز می‌دارند. خب ما بنا نیست که حرکتی در خلأ انجام دهیم. ما هر تصمیمی که می‌گیریم به میزان قبول آن توسط بدنه اجتماعی‌مان توجه داریم.»
حق و تکلیف در 4 لیست
با وجود همه حرف و حدیث‌ها ،رفتار انتخاباتی اصلاح‌طلبان تا امروز به 4 لیست ختم شده است تا هم تکلیف خود را انجام داده باشد و هم چراغی را برابر حامیان و بدنه اجتماعی خود روشن کنند تا اگر این انتخابات را حق مسلم خود دانستند در مسیر استمرار اصلاح‌طلبی گام بردارند. در این راستا علاوه‌ بر لیست‌هایی که با نام «یاران هاشمی» یا همان لیست حزب کارگزاران، لیست ائتلافی 8 حزب اصلاح‌طلب همچنین لیست «یاران اصلاح‌طلب» منتشر شد، دیروز علی مطهری نیز در وادی انتخابات قدم گذاشت و لیستی را منتشر کرد که البته با 3 لیست دیگر یک تفاوت عمده داشت و آن استفاده از یکی، دو چهره شاخص اصولگراست. مطهری با وجود آنکه مجید انصاری را سر لیست خود قرار داده نفر دوم این فهرست را «غلامرضا مصباحی‌مقدم» سخنگوی جامعه روحانیت معرفی کرده و در ادامه این فهرست 21 نفره نیز به جز چند اصلاح‌طلب تایید صلاحیت‌ شده، نام «رامین مهمانپرست» سخنگوی وزارت امورخارجه در دولت احمدی‌نژاد به چشم می‌خورد.
نکته قابل ‌توجهی که در میان 4 لیست می‌توان مشاهده کرد حضور 11 کاندیدای مشترک است؛ در حقیقت در هر 4 لیست می‌توان نام‌های مجید انصاری، محمد مقیمی، علیرضا محجوب، محمدرضا نجفی، سیدفرید موسوی، فریده اولادقباد، داود محمدی، سهیلا جلودارزاده، پروانه مافی، زهرا ساعی و افشین اعلا را مشاهده کرد.