بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - سرمقاله خراسان/ سامان دهی یارانه ها با کالابرگ الکترونیک
سایز متن الف الف
لینک کوتاه در کلیبرد کپی شد! http://akhr.ir/6819027
٣٨
٠
خراسان / « سامان دهی یارانه ها با کالابرگ الکترونیک » عنوان یادداشت روز در روزنامه خراسان به قلم مهدی حسن زاده است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
 مجلس روز گذشته بررسی طرح کالابرگ الکترونیک موسوم به طرح تامین کالاهای اساسی را در اولویت بررسی مجلس قرار داد. طرحی که با تصویب نهایی آن، 60 میلیون نفر تحت پوشش حمایت معیشتی قرار می گیرند.
طی سال های اخیر، یکی از دغدغه های مهم در قبال افزایش نرخ تورم، تضعیف قدرت خرید خانوارهای ضعیف و حتی متوسط بوده است. در مقابل یارانه های دولتی چه در قالب مستقیم آن شامل یارانه نقدی و یارانه معیشتی و چه در قالب غیرمستقیم، شامل یارانه پنهان انرژی و یارانه ارزی در قالب ارز 4200 برای کالاهای اساسی توزیع می شود. با این حال روند توزیع یارانه ها با چند اشکال مواجه بوده است:
1- توزیع یارانه نقدی اگرچه راحت ترین روش است ولی لزوما کارآمدترین روش نیست و ممکن است به ویژه در خانوارهایی که درگیر مسائلی نظیر اعتیاد یا دیگر مشکلات اجتماعی هستند، یارانه نقدی به نیازهای واقعی همه اعضای خانوار اختصاص نیابد.
2- توزیع یارانه به صورت غیرمستقیم در قالب یارانه پنهان انرژی غیرعادلانه است و موجب می شود تا افراد ثروتمندی که بیشتر از انرژی مصرف می کنند، از این یارانه بیشتر بهره مند شوند و افراد فقیرتری که خودرو ندارند یا از وسایل برقی کمتری استفاده می کنند از این یارانه بی نصیب باشند. اگرچه افزایش قیمت انرژی همواره چالش هایی را در زمینه تاثیر بر تورم و نارضایتی عمومی دارد.
3- اختصاص ارز 4200 برای کالاهای اساسی نشان داده است که نمی تواند جلوی افزایش قیمت این کالاها در داخل را بگیرد و در عمل تا حد زیادی قیمت کالاهای اساسی معادل قیمت ارز بازار آزاد و نیمایی قیمت گذاری می شود. به این ترتیب ارز 4200 موجب رانت برای واردکننده می شود و حتی به تولید همین محصولات در داخل نیز آسیب می زند. به عنوان مثال اگر همزمان بتوانیم بخشی از کره مورد نیاز را در داخل تولید کنیم، واردات کره با ارز 4200 در مقایسه با تولید کره براساس هزینه های تولید که متناسب با افزایش نرخ ارز، افزایش می یابد، توجیه اقتصادی ندارد.
به این ترتیب واضح است که نظام یارانه ای کشور نیاز به اصلاحات جدی دارد. توزیع کالابرگ الکترونیک در صورت اجرای درست، حمایت یارانه ای را به هدف منتج می کند. در این میان 2 ملاحظه مهم برای این طرح وجود دارد که باید مدنظر قرار گیرد:
1- منابع مورد نیاز برای چنین طرحی حتما باید از اطمینان لازم برخوردار باشد. در این طرح قرار است 60 میلیون نفر تحت پوشش قرار گیرند. در شرایطی که بودجه با مشکل جدی کسری منابع رو به روست، گره خوردن معیشت مردم به طرحی که منابعی بیش از 60 هزار میلیارد تومان طی یک سال نیاز دارد، باید متکی به منابعی مطمئن باشد وگرنه باری مضاعف بر قامت نحیف بودجه خواهد گذاشت. اکنون طرح مجلس از این جهت ابهاماتی دارد که باید در بررسی جزئیات این طرح به آن توجه جدی شود.
2- کالابرگ الکترونیک می تواند از 2 جنبه با یارانه های نقدی و معیشتی تلفیق شود. از جنبه نخست می توان از بانک اطلاعاتی استفاده شده در یارانه معیشتی برای شناسایی ثروتمندان و نیازمندان در این طرح استفاده کرد اما مهم تر از آن، امکان تجمیع این یارانه ها در قالبی یکسان است. چنان که پیشتر گفته شد، یارانه های نقدی به دلیل تورم و افت ارزش پول ملی و به دلیل شرایط بدسرپرستی در خانوارهای درگیر اعتیاد و دیگر ناهنجاری های اجتماعی، به طور کامل به هدف اصابت نمی کند. در صورت همراه کردن مردم می توان یارانه های نقدی موجود را نیز به یارانه های کالایی تغییر داد و در مجموع منابع بیشتر و حمایت کالایی جدی تری از خانوارهای ضعیف و متوسط به عمل آورد.در هر صورت گام مجلس در حمایت از معیشت مردم از طریق کالابرگ الکترونیک، گام مهمی است که می تواند تغییر مهمی در برنامه های حمایتی و ارتقای سطح معیشتی خانوارها ایجاد کند. این تغییر باید حتما با نگاهی به اشکالات دیگر حمایت های یارانه ای و به ویژه با تامین منابع مطمئن انجام شود تا گره ای از مشکلات مردم بگشاید.