بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - دنیای اقتصاد /سهم کشورهای عربی از سبد صادرات و واردات ایران مشخص شد. براساس داده‌های اعلام‌شده از سوی سازمان توسعه تجارت ایران، سهم کشورهای عربی از صادرات ایران در نیمه اول امسال 2/ 5 میلیارد دلار معادل 39 درصد کل صادرات کشور در این بازه زمانی بوده است. کشورهای عراق، امارات، عمان، کویت و قطر به ترتیب پنج مقصد اول صادراتی ایران در جهان عرب بوده‌اند. از سوی دیگر مجموع واردات از کشورهای عربی 1/ 4 میلیارد دلار ثبت شده است که امارات و عمان در صدر مبادی وارداتی کشور قرار دارند.
جایگاه کشورهای عربی در سبد صادراتی و وارداتی ایران مشخص شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که از 20 مقصد اول صادراتی ایران، پنج جایگاه به کشورهای عربی اختصاص دارد. از مجموع صادرات کشور در نیمه نخست امسال که معادل 5/ 13 میلیارد دلار می‌شود، 5 میلیارد و 204 میلیون دلار به کشورهای عربی اختصاص دارد؛ یعنی نزدیک به 39 درصد از کل صادرات کشور. در میان کشورهای عربی که در جمع 20‌مقصد صادراتی ایران قرار دارند، عراق با 2 میلیارد و 971 میلیون دلار در جایگاه نخست قرار دارد، امارات با یک میلیارد و 933 میلیون دلار در جایگاه دوم ایستاده است و کشورهای عمان با 165 میلیون دلار، کویت با 73 میلیون دلار و قطر با 62 میلیون دلار در رده‌های سوم تا‌ پنجم جای گرفته‌اند.
از سوی دیگر از مجموع واردات کشور در نیمه اول امسال (8/ 16 میلیارد دلار)، 15 میلیارد و 644 میلیون دلار متعلق به 20 کشور مبدا مهم وارداتی ایران بوده است که سهم کشورهای عربی در سبد وارداتی ایران، ‌معادل 4 میلیارد و 161 میلیون دلار ثبت شده است که از این رقم 3 میلیارد و 961 میلیون دلار متعلق به امارات و 200 میلیون دلار متعلق به عمان است. در مجموع حدود 24 درصد از کل واردات کشور در 6ماهه اول به کشورهای عربی اختصاص دارد. پیش از این نیز سهم 15 کشور همسایه از سبد صادراتی ایران در نیمه اول 99 مشخص شده بود. بر اساس آمارهای اعلام شده کشورهای همسایه 70 درصد از سهم صادرات ایران را در این بازه زمانی به خود اختصاص دادند، این در حالی است که این رقم در سال 98 معادل 60 درصد و در سال 97 معادل 55 درصد بود. از این رو آمارها نشان می‌دهد که وزن همسایگان در سبد صادراتی ایران در سال 99 افزایش یافته است. مطابق آمارهایی که اخیرا از سوی گمرک ایران منتشر شده از مجموع رقم تجارت خارجی 6 ماهه 99 که بالغ بر 30 میلیارد دلار بوده سهم صادرات معادل 13 میلیارد و 566 میلیون دلار بوده است که 70 درصد آن حدود 5/ ‌9 میلیارد دلار می‌شود. رئیس کل سازمان توسعه تجارت با ارائه این آمار اعلام کرده بود که در سال 98 بیش از 24 میلیارد دلار از ایران به کشورهای همسایه کالا صادر شده است. این درحالی است که بر اساس برآوردها ظرفیت صادرات 125 میلیارد دلاری به کشورهای همسایه وجود دارد.
جزئیات تجارت با کشورهای عربی
به گزارش «ایلنا» مدیرکل دفتر عربی و آفریقایی سازمان توسعه تجارت ایران درباره جزئیات تجارت با کشورهای عربی اظهار کرد: از مجموع کل صادرات کشور 8 میلیارد و 16 میلیون دلار به 15 کشور همسایه صورت گرفته است که در میان این گروه کشورها عراق و امارات در رتبه اول و دوم و کشورهای عمان و کویت و قطر پس از افغانستان، ترکیه، پاکستان، روسیه و آذربایجان در رتبه‌های هشتم تا‌ دهم و بحرین و عربستان با صادرات سه و صفر میلیون دلاری پس از کشورهای قزاقستان و ترکمنستان در رتبه‌های 14 و 15 قرار گرفته‌اند. فرزاد پیلتن ادامه داد: بر اساس آمارها صادرات ایران در 6 ماه ابتدای سال 1399 به 13 میلیارد و 566 میلیون دلار و 46 میلیون و 318 هزار تن رسید که از این میزان صادرات 12 میلیارد و 799 میلیون دلار یعنی حدود 94 درصد از کل صادرات کشور به 20 کشور هدف صادرات انجام شده است. وی ادامه داد: در میان 20 کشور مذکور، 6 کشور عربی شامل عراق با 2971 میلیون دلار (پس از چین) در رتبه 2، امارات با 1933‌میلیون دلار در رتبه 3، عمان با 165‌میلیون دلار (پس از افغانستان، ترکیه، پاکستان، هند، اندونزی، روسیه، تا‌یلند و آذربایجان) در رتبه 12، کویت با 73 میلیون دلار(پس از ونزوئلا، ارمنستان، آلمان) در رتبه 16 و قطر با 62 میلیون دلار( پس از سوریه، هنگ کنگ و بالاتر از قزاقستان) در رتبه 19 بازارهای عمده صادراتی ایران قرار داشته‌اند. مدیرکل دفتر عربی و آفریقایی سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به صادرات ایران به کشورهای همسایه گفت: همچنین طی مدت مذکور از مجموع کل صادرات کشور 8 میلیارد و 16 میلیون دلار به 15 کشور همسایه صورت گرفته است که در میان این گروه از کشورها عراق و امارات در رتبه اول و دوم و کشورهای عمان و کویت و قطر پس از افغانستان، ترکیه، پاکستان، روسیه و آذربایجان در رتبه‌های هشتم تا‌ دهم و بحرین و عربستان با صادرات سه و صفر میلیون دلاری پس از کشورهای قزاقستان و ترکمنستان در رتبه‌های 14 و 15 قرار گرفته‌اند. وی ادامه داد: همچنین در حوزه واردات نیز طی مدت مذکور 16 میلیارد و 783 میلیون دلار به میزان 16 میلیون و 524 هزار تن کالا وارد کشور شده است. پیلتن اظهار کرد: از کل میزان واردات مذکور 15 میلیارد و 644 میلیون دلار آن متعلق به 20 کشور هدف عمده واردات کشور بوده است که در جمع 20 کشور هدف فوق، کشورهای عربی شامل امارات با 3‌میلیارد و 961 میلیون دلار (پس از چین) در رتبه دوم و عمان با 200 میلیون دلار (پس از ترکیه، هند، آلمان، روسیه، انگلیس، هلند، ایتالیا، کره‌جنوبی،سوئیس و سنگاپور) در رتبه سیزدهم و بالاتر از برزیل، فرانسه، مالزی، اتریش، اسپانیا، پاکستان و دانمارک قرار گرفته است. این مقام مسوول یادآور شد: در گروه 15 کشور همسایه ایران با وارداتی معادل 7 میلیارد و 352 میلیون دلار از این کشورها، کشورهای امارات و عمان ( پس از ترکیه و روسیه) به ترتیب رتبه اول و چهارم و عراق با 43 میلیون دلار (پس از پاکستان) در رتبه ششم، کویت با 3 میلیون دلار و قطر با 4/ 2 میلیون دلار( پس ازقزاقستان،آذربایجان،ارمنستان‌و ‌ترکمنستان) در رتبه یازدهم و دوازدهم قرار گرفته و بحرین و عربستان نیز به ترتیب با 1/ 0 و صفر میلیون دلار واردات، بعد از افغانستان در رتبه‌های چهاردهم و پانزدهم مبادی وارداتی کشور قرار داشته‌اند. وی افزود: مجموع واردات ایران از کشورهای عربی مذکور طی 6 ماه ابتدای سال 1399 حدود 4 میلیارد و 231 میلیون دلار بوده است. پیلتن عنوان کرد: سازمان توسعه تجارت ایران در رویکردی جدید و با توجه به شرایط بین‌المللی و البته متغیرهای اقتصادی و تجاری، توسعه روابط تجاری با کشورهای همسایه از جمله کشورهای عربی حوزه خلیج فارس را در دستور کار خود قرار داده است. وی ادامه داد: روابط حسنه سیاسی با برخی کشورهای مذکور، نزدیکی جغرافیایی و زیرساخت‌های‌ مناسب بندری و در نتیجه هزینه‌های پایین حمل و نقل، اشتراکات دینی، فرهنگی و زبانی و سهولت ارتباط میان تجار ایران و کشورهای فوق، سهولت رفت و آمد و پایین بودن هزینه‌های بازاریابی و حضور در نمایشگاه‌ها و دیگر رویدادهای تجاری و همچنین ایجاد دفتر و نمایندگی و….از جمله مهم ترین عوامل و زمینه‌های افزایش روابط تجاری ایران و این کشورها محسوب می‌شود. مدیرکل دفتر عربی و آفریقایی سازمان توسعه تجارت ایران متذکر شد: با این وجود، علاوه بر تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا علیه کشور و وقوع برخی نوسانات در روابط سیاسی با برخی از این کشورها مانند عربستان و وجود ناآرامی‌ها در برخی کشورها مانند عراق و یمن، شیوع ویروس کرونا و تعطیلی چند ماهه روابط تجاری با کشورهای همسایه از جمله عوامل منفی است که بر روابط تجاری با این کشورها تا‌ثیرگذار بوده است.