بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
شهاب شهسواری/ نتایج اولیه منتشر شده از انتخابات در بولیوی نشان می‌دهد که تقریبا یک‌سال بعد از کودتای راست‌گرایان در این کشور، بار دیگر شهروندان بولیوی با اکثریتی قابل توجه حزب چپ‌گرای حامی اوو مورالس، رییس‌جمهور پیشین این کشور را برای اداره بولیوی برگزیده‌اند. لوییس آرسه، نامزد حزب جنبش سوسیالیسم (Mas) بر اساس نخستین نظرسنجی‌های پس از اخذ رای بیش از 50 درصد آرای انتخابات سراسری در بولیوی را از آن خود کرده است. نزدیک‌ترین رقیب آرسه در این انتخابات، کارلوس مسا، رییس‌جمهور پیشین بولیوی است که 30 درصد آرا را در این انتخابات کسب کرده است. انتخابات سراسری سال جاری، درست یک‌سال بعد از انتخابات جنجالی سال گذشته که به برکناری رییس‌جمهور منتخب منجر شد، علاوه بر انتخاب رییس‌جمهور جدید، سرنوشت تمامی 136 کرسی مجمع قانونگذاری بولیوی را هم مشخص خواهد کرد. پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری و پارلمانی، یک شکست بزرگ برای راست‌گرایانی است که سال گذشته با ادعای تقلب در انتخابات و با همکاری ارتش بولیوی رییس‌جمهور منتخب را مجبور به استعفا کردند.
تا لحظه تنظیم این گزارش هنوز نتایج شمارش رسمی آرا از سوی دولت بولیوی منتشر نشده است، اما بر اساس برآورد نظرسنجی‌ها، لوییس آرسه، نامزد چپ‌گرای و وزیر دولت پیشین اوو مورالس، به احتمال قریب به یقین برنده این انتخابات در دور اول خواهد بود. جنین آنز، رییس‌جمهور موقت هم با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی توییتر، پیروزی رقبای چپ‌گرایش را که سال گذشته با استفاده از زور از قدرت اخراج کرده‌ بود، پذیرفت. خانم آنز نوشت: «هنوز نتایج رسمی انتخابات در اختیار من قرار نگرفته است، اما داده‌ها نشان می‌هد که آقای آرسه در انتخابات برنده شده است. من به برندگان تبریک می‌گویم از آنها می‌خواهم که با احترام به دموکراسی در بولیوی حکومت کنند.» آنز، پیش از برگزاری این انتخابات با هدف ایجاد وحدت در میان احزاب راست‌گرای مخالف مورالس، نامزدی خود را در انتخابات پس گرفته ‌بود. با وجود تلاش‌های گسترده راست‌گرایان برای سلطه بر قدرت از طریق صندوق آرا، 14 سال بعد از انتخاب اوو مورالس و حزب چپ‌گرای جنبش سوسیالیسم برای اداره بولیوی، سوسیالیست‌ها همچنان در بولیوی با اقبال عمومی مواجهند.
نگرانی از تقلب و خشونت
به‌‌رغم اعلام پیروزی حزب چپ‌گرای جنبش سوسیالیسم (ماس) در انتخابات، نتایج رسمی انتخابات ممکن است تا چند روز دیگر اعلام نشود. صبح دوشنبه مقام‌های رسمی اعلام کردند که تاکنون فقط 15 درصد از آرا شمرده شده و بر اساس نتایج آرای شمرده‌ شده، کارلوس مسا با 44 درصد از لوییس آرسه که 34 درصد آرا را کسب کرده، جلوتر است. دیوان عالی انتخابات بولیوی، با اشاره به اتهام‌های گسترده تقلب در انتخابات سال گذشته که نهایتا به برکناری اجباری اوو مورالس، رییس‌جمهور منتخب منجر شد، اعلام کرده است که امسال از اعلام سریع نتایج اولیه خودداری خواهد شد. یکشنبه شب و تا 6 ساعت بعد از بسته شدن مراکز رای‌گیری در بولیوی، برگزار کنندگان انتخابات فقط 3 درصد از کل آرای اخذ شده را شمرده ‌بودند. بر اساس قوانین انتخاباتی در بولیوی، یک نامزد برای پیروزی در دور اول یا باید بیش از 50 درصد آرا را کسب کند، یا در صورت کسب بیش از 40 درصد آرا، دست‌کم 10 درصد از نزدیک‌ترین رقیبش بیشتر رای داشته ‌باشد. به‌‌رغم پذیرش شکست از سوی حاکمان دولت موقت، همچنان نگرانی در مورد احتمال آشوب و خشونت در پی این انتخابات از بین نرفته است. جیمز بوسورت در پایگاه خبری فارن پالیسی تاکید می‌کند که در دو دهه گذشته یعنی از انتخابات 2002 تاکنون، بولیوی هرگز شاهد انتقال مسالمت‌آمیز قدرت نبوده و همواره یک طرف با توسل به اعتراضات سراسری، خشونت یا کودتا توانسته است قدرت را از آن خود کند.
بازگشت شکوهمند مورالس
آرسه که در کابینه اوو مورالس مسوولیت وزارت دارایی را بر عهده داشت، یکشنبه شب در یک نطق مستقیم تلویزیونی از لا‌پاز، پایتخت، پیروزی خود را در انتخابات اعلام کرد. او در سخنان خود گفت: «ما دوباره دموکراسی را احیا و مهم‌تر از آن دوباره امید را احیا کردیم.» آرسه که در بولیوی با نام مستعار لوچو مشهور است، 57 ساله و مدرک اقتصاد خود را از دانشگاه‌های بریتانیا گرفته است. دقیقا یک‌سال پیش بود که بعد از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری، هواداران جناح راست به نتایج انتخابات اعتراض کردند و به خیابان‌ها ریختند. بلافاصله بعد از آغاز اعتراضات، در رویدادی که هواداران مورالس آن را یک کودتا با پشتیبانی دولت امریکا توصیف می‌کنند، مورالس بعد از 13 سال از قدرت استعفا داد و جنین آنز چاوز، از رهبران حزب راست‌گرای جنبش سوسیال دموکرات، به عنوان رییس‌جمهور موقت بولیوی شد. 
اوو مورالس بعد از استعفای اجباری از قدرت، به خارج از کشور رفت و با صدور دادخواست از سوی دولت موقت نتوانست به عنوان نامزد در انتخابات سال جاری نامزد شود. به‌‌رغم خروج مورالس از کشور و ناتوانی‌اش برای شرکت در انتخابات، هواداران او، به ویژه در میان اکثریت بومیان بولیوی، بار دیگر در این انتخابات توانستند اکثریت را از آن خود کنند. لوییس آرسه در سخنرانی پیروزی خود وعده داد که دولت او «حکومتی برای همه اهالی بولیوی» باشد و وحدت ملی را به کشور بازگرداند. مورالس هم که در تبعید خودخواسته در آرژانتین به سر می‌برد با صدور بیانیه‌ای این پیروزی را «شکوهمند» توصیف کرد. مورالس در واکنش به موفقیت حزبش در انتخابات ریاست جمهور گفت: «خواهران و برادران بار دیگر اراده ملت غالب شد.»
احیای امید برای «موج صورتی»
بازگشت حزب جنبش سوسیالیسم مورالس به قدرت، دیگر احزاب چپ‌گرای امریکای لاتین را به بازگشت موج سوسیالیسم در این قاره بعد از یک دوره فترت، امیدوار کرده است. موج پیروزی سوسیالیست‌ها در امریکای جنوبی در دهه اول قرن بیست و یکم به «موج صورتی» مشهور شد. سیاستمدارانی که آنچنان سرخ نبودند که بتوان به آنها لقب کمونیست داد، اما عمیقا به عدالت اجتماعی و مقابله با سیاست‌های راست‌گرایانه افراطی اقتصادی اعتقاد داشتند.
این موج تعداد زیادی از کشورهای امریکای لاتین را در نوردید و رهبرانی همچون هوگو چاوز، لولا داسیلوا و اوو مورالس را به پیشتازان موج جدید سوسیالیسم و مبارزه با سیاست‌های نئولیبرالی و خصوصی‌سازی‌های افراطی تبدیل کرد. جنبش چپ میانه در امریکای لاتین به رونق گسترده اقتصادی در بسیاری از کشورها منجر شد و با تلاش‌های عدالتخواهانه دولت‌های چپ‌گرا، شکاف درآمدی در بسیاری از کشورهای منطقه به شکل قابل ملاحظه‌ای کاهش پیدا کرد. با این حال، احزاب راست‌گرای میانه و عوام‌گرایان افراطی به تدریج با استفاده از شعارهای عوام‌فریبانه و تاکتیک‌های براندازانه موفق شدند تا بسیاری از دولت‌های چپ‌گرا در امریکای جنوبی را سرنگون کنند. در شرایطی که در ونزوئلا، نیکولاس مادورو، جانشین چاوز با سقوط بی‌سابقه نظام اقتصادی ونزوئلا و تشکیل یک دولت موازی با حمایت امریکا و متحدانش مواجه است، در برزیل خایر بولسونارو، به عنوان یک راست‌گرای افراطی، جانشین چپ‌گرایان حزب کارگر شده است. گلیسی هوفمان، رییس حزب کارگر برزیل که از زمان برکناری دیلما روسوف در سال 2016، قدرت را در این کشور به راست‌گرایان واگذار کرده، با انتشار پیامی در توییتر با استقبال از نتیجه انتخابات بولیوی نوشت: «زنده‌باد مردم بولیوی! زنده‌باد دموکراسی!» نیکولاس مادورو، رییس‌جمهور ونزوئلا نیز در پیامی نوشت: «یک پیروزی بزرگ! مردم بولیوی آگاه و متحد، با استفاده از رای خودشان کودتایی را که علیه برادرمان اوو روی داده‌ بود، شکست دادند.»