بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - آخرین خبر / در جریان رسوب هزاران تن برنج و رو به فساد رفتن این کالا که عدم تخصیص و تامین ارز از دلایل اصلی اعلام شد، بانک مرکزی علت اصلی رسوب برنج‌های وارداتی در گمرکات و بنادر کشور را ترخیص درصدی کالا توسط «گمرک»، بدون داشتن تخصیص ارز و کد رهگیری برای ثبت‌ سفارش مرتبط با آنها دانست اما گمرک با ارائه سند ادعای بانک مرکزی را رد کرد.
به گزارش ایسنا؛ بیش از 230 هزار تن برنج از سال گذشته تا کنون در گمرک و بنادر دپو شده و امکان ترخیص ندارد، این در حالی است که واردکنندگان تاکید دارند مشکل تامین ارز موجب این عدم ترخیص بوده و ضمن اینکه محصول آنها در فضای گرم و مرطوب بنادر رو به فاسد شدن رفته است، اعتبارشان پیش تجار خارجی خدشه دار شده است. 
در عین حال معاون فنی گمرک در این رابطه اعلام کرد که با عدم تخصیص و تامین ارز و صدور کد رهگیری امکان صدور مجوز ترخیص از سوی گمرک وجود ندارد.
اما بانک مرکزی در واکنش به جریان برنج های رسوبی مسایل مطرح شده در رابطه با عملکردش را نپذیرفت و آن را ناشی از عملکرد گمرک دانست.
توضیح بانک مرکزی درباره برنج‌های دپو شده در گمرک
به گزارش میزان؛ طبق اعلام روابط عمومی بانک مرکزی، در پی انتشار اخباری در خصوص «احتمال فاسد شدن 200 هزار تن برنج وارداتی در گمرکات و بنادر کشور»، توضیحاتی به منظور تنویر افکار عمومی و رفع برخی ابهامات مرتبط با این موضوع به شرح زیر عنوان می‌شود:
«ستاد اقتصادی دولت» کالای برنج را در سال جاری از سبد کالا‌های مشمول ارز با نرخ ترجیحی خارج کرد و در گروه کالا‌های اساسی با نرخ نیمایی قرار داد.
برهمین اساس، در حال حاضر تمام کالا‌های برنج موجود در گمرکات کشور که واردکننده متقاضی ارز با «نرخ نیمایی» باشد، براساس فهرست اعلامی «وزارت صمت»، دارای تخصیص ارز از بانک مرکزی هستند؛ لذا از ابتدای سال جاری تاکنون حدود پانصد میلیون دلار بابت واردات برنج به نرخ نیمایی تأمین ارز شده است.
با این وجود، برنج‌های رسوبی موضوع گزارش‌های چند روز اخیر، مربوط به مواردی است که واردکننده متقاضی ارز با نرخ ترجیحی (4200 تومانی) است. همان گونه که در ابتدا نیز اشاره شد، در سال جاری هیچ محلی به منظور تأمین ارز کالای برنج با نرخ یاد شده از سوی دولت به بانک مرکزی اعلام نشده است.
یادآور می‌شود، در سفر اخیر معاون اول رییس جمهوری به بندرعباس، با در نظر گرفتن تمهیداتی خاص، مجوز تخصیص ارز با نرخ ترجیحی برای این گروه از کالا‌ها طی شرایطی ویژه به وزارت صمت و متعاقباً بانک مرکزی داده شد. از این رو، نیاز است وزارت صمت با توجه به شرایط در نظر گرفته شده از یک‌سو و از سوی دیگر متناسب با مقدار و محل منابع اعلامی بانک مرکزی برای واردات کالا‌های اساسی با نرخ ترجیحی در ماه جاری، پس از رایزنی با واردکنندگان مربوطه، فهرست ثبت سفارش‌های یاد شده منطبق با منابع اعلامی مذکور را در اختیار بانک مرکزی قرار دهد.
همچنین این بانک به محض دریافت فهرست منطبق با منابع اعلامی، برای تخصیص و تأمین ارز از محل منابع در دسترس و متعاقباً نسبت به صدور کد رهیگری مدنظر گمرک، اقدام خواهد کرد.
ذکر این نکته ضروری است که علت اصلی مشکل به وجود آمده برای بازرگانان، ترخیص درصدی کالا توسط گمرک، بدون داشتن تخصیص ارز و کد رهگیری برای ثبت‌سفارش مرتبط با آن‌ها بوده است. بدیهی است، در صورتی که هنگام خروج کالا‌های یاد شده از گمرک، «وجود تخصیص ارز» و «کدرهگیری بانک مرکزی» توسط گمرک کنترل می‌شد و بازرگانان نیز به درستی راهنمایی می‌شدند، برابر ضوابط، تأمین ارز به نرخ ترجیحی قابل انجام بود و ماندگاری کالا در گمرک و اتفاقات کنونی رخ نمی‌داد.
این مهم در حالی رخ داده است که بانک مرکزی در جلسات متعدد، توجه گمرک و وزارت صمت را به این موضوع جلب و بر رعایت کامل مصوبات مربوط به ترخیص درصدی کالا‌ها با نرخ ترجیحی تأکید کرده است. همچنین پیش از این، بانک مرکزی در این باره هشدار لازم، مبنی بر متضرر شدن بازرگان در صورت تغییر مقررات توسط ستاد اقتصادی دولت، داده بود.
متاسفانه برخلاف مصوبات مربوطه و بدون توجه به نظرات و انجام استعلام‌های مرتبط از بانک مرکزی و «سامانه جامع تجارت» توسط گمرک، کالا‌ها به صورت درصدی توسط گمرک ترخیص شده و شرایط فعلی را برای کالا‌های باقیمانده و واردکنندگان رقم زده است.
در پایان تأکید می‌شود، بانک مرکزی به محض دریافت فهرست ثبت‌سفارش‌های منطبق با منابع اعلامی این بانک، اقدام به تأمین ارز با نرخ 4200 و صدور کدرهگیری خواهد کرد؛ لذا انتظار می‌رود رسانه‌ها پس از خروج برنج‌های یاد شده از گمرک، پیگیری لازم را درخصوص نحوه توزیع و قیمت فروش برنج‌های ترخیصی به عمل آورند و در اختیار قرار گرفتن این محصول نزد مردم را مورد توجه ویژه قرار دهند.
پاسخ مستند گمرک به بانک مرکزی: سند ارائه کنید
اما گمرک به فاصله ای کوتاه به موضع گیری بانک مرکزی پاسخ داده و مهرداد جمال ارونقی- معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران- به مباحث مطرح شده از سوی بانک مرکزی واکنش نشان داده است. 
به گزارش ایسنا؛ وی گفت: در زمینه بند بند مواردی که مرتبط با گمرک در این اطلاعیه آمده است پاسخ لازم داده می شود تا شفاف سازی شده و وضعیت ترخیص این کالای اساسی روشن شود.
ارونقی افزود: از ابتدای سال جاری تا 4 آبانماه 1399، 580 هزار تن برنج به ارزش 533 میلیون دلار از گمرکات کشور ترخیص شده است که این میزان ترخیص در مقایسه با مدت مشابه (986 هزار تن به ارزش 1 میلیارد دلار) از نظر وزنی 41 درصد و از نظر ارزشی 49 درصد کاهش را نشان می دهد.
معاون فنی گمرک ادامه داد: بانک مرکزی در اطلاعیۀ خود اشاره کرده است « درحال حاضر تمام کالاهای برنج موجود در گمرکات کشور که واردکننده، متقاضی ارز با نرخ نیمایی باشد، براساس فهرست اعلامی وزارت صمت، دارای تخصیص ارز از بانک مرکزی هستند» اما اشاره نکرده است که با «تخصیص ارز»، کالایی قابل ترخیص از گمرکات نیست و این ارائه کد رهگیری بانک است که اجازه ترخیص کالا به گمرک می دهد. اگر بانک مرکزی اطلاعاتی مبنی بر اینکه برنجی با داشتن «تخصیص ارز» از گمرکات کشور ترخیص شده است را دارد فهرست این صاحبان کالا را منتشر کند تا شائبه ای برای افکار عمومی ایجاد نشود!
به گفته ارونقی در بخش دیگری از اطلاعیۀ بانک مرکزی آمده است: «برنج های رسوبی موضوع گزارش های چند روز اخیر، مربوط به مواردی است که واردکننده متقاضی ارز با نرخ ترجیحی (4200 تومانی) است...» در حالی که اصلاً چنین نیست. بانک مرکزی به خوبی اطلاعات این برنج ها را در اختیار دارد و به خوبی می داند میزان برنج های رسوبی که صاحبان کالا، متقاضی ارز با نرخ ترجیحی 4200 تومانی هستند 19٫713 تن متعلق به 10 شرکت می باشد. بنابراین گره زدن موضوع رسوب بیش از 200 هزار تن برنج مانده در بنادر و گمرکات کشور به 19 هزار تن کالا صحیح نیست و لازم است درخصوص این موضوع هم شفاف سازی شود.
معاون فنی گمرک ایران خاطرنشان کرد: اما بانک مرکزی در قسمت مهم بیانیۀ خود اعلام کرده «بانک مرکزی در جلسات متعدد، توجه گمرک و وزارت صمت را به این موضوع جلب و بر رعایت کامل مصوبات مربوط به ترخیص درصدی کالاها با نرخ ترجیحی تأکید کرده است و در این باره هشدار لازم، مبنی بر متضرر شدن بازرگان درصورت تغییر مقررات توسط ستاد اقتصادی دولت داده است که متأسفانه برخلاف مصوبات مربوطه و بدون توجه به نظرات و انجام استعلام های مرتبط از بانک مرکزی و «سامانه جامع تجارت» توسط گمرک، کالاها به صورت درصدی توسط گمرک ترخیص شده و شرایط فعلی را برای کالاهای باقیمانده و وارد کنندگان رقم زده است.» که باید گفت اتفاقاً چون گمرک ایران به انتظار صدور کد رهگیری بانک ننشسته و با اجرای دقیق مصوبات ابلاغی نسبت به ترخیص درصدی کالاها تا حد امکان اقدام نموده ، به جای رسوب و فساد 500 هزار تن برنج ، این رسوب به 200 هزار تن رسیده است.
ترخیص درصدی مجوز دارد
این مقام مسئول افزود: اولا، مصوبات ستاد تنظیم بازار و وزارت صمت که امضای نماینده بانک مرکزی نیز ذیل این مصوبات قرار دارد تصریح به ترخیص درصدی برنج های مانده در بنادر دارد. دوماً ، گمرک در تمامی ترخیص های درصدی استعلام بانک های عامل را به عمل آورده و نسبت به ترخیص درصدی این اقلام اقدام کرده که ظاهرا بانک مرکزی از صدور این نامه ها که در ادامه چند نمونه از صدها مکاتبه بانک های عامل با گمرکات اجرای ، برای تنویر افکار عمومی منتشر می شود ناآگاه است و لازم است نظارت بیشتری در این خصوص به عمل آورد با این توضیح که به نظر گمرک، بانک های عامل به وظیفه خود درخصوص اجرای مصوبات عمل کرده اند. 
وی ادامه داد: آنچه برای گمرک مهم است اجرای دقیق مصوبات کاهش رسوب کالا از جمله مصوبه 19/7 شورای عالی امنیت ملی است که متاسفانه با بخشنامه بانک مرکزی تحت الشعاع قرار گرفته است. درخصوص لزوم استعلام از سامانه تجارت هم اشاره به این نکته کافی است که علیرغم مکاتبات متعدد و مکرر با بانک مرکزی مبنی بر این که اگر آن مرجع اصرار به ترخیص کالاهای در صف تأمین ارز دارد ترتیبی اتخاذ کند تا فقط اطلاعات ثبت سفارش های در صف تأمین ارز به گمرک ارسال شود نیز تاکنون منتج به هیچ نتیجه ای نشده است!
ارونقی در پایان با توجه به درخواست بانک مرکزی مبنی بر اینکه « انتظار می رود رسانه ها پس از خروج برنج های یاد شده از گمرک، پیگیری لازم را درخصوص نحوۀ توزیع و قیمت فروش برنج های ترخیصی به عمل آورند» با ذکر این نکته که گمرک نظارتی بر اقلام وارده به کشور بعد از ترخیص کالا ندارد اظهار کرد: نه تنها رسانه ها باید به این نکته ورود و تمامی مراحل را مورد بررسی قرار دهند که گمرک از کلیۀ مراجع نظارتی نیز انتظار دارد تا در این خصوص ورود کرده و بررسی های لازم را انجام داده و نتیجه را برای روشن شدن افکار عمومی گزارش دهند. آن را که حساب پاک است، از محاسبه چه باک است؟