بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - اعتماد / متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن در اخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست و صرفا برای آگاهی مخاطب ایرانی از نگاه تحلیل‌گران و رسانه‌های خارجی منتشر می‌شود.
سایمون تیسدال-گاردین/ ترور دانشمند هسته‌ای ایران این نگرانی را به وجود آورده که دونالد ترامپ رییس‌جمهور فعلی امریکا در واپسین روزهای ریاست‌جمهوری خود به دنبال اتخاذ اقداماتی بیشتر علیه جمهوری اسلامی باشد. ترور محسن فخری‌زاده روز جمعه به دست تروریست‌های اسراییلی موجب شده بسیاری نگران شوند که دونالد ترامپ در آخرین روزهای ریاست‌جمهوری خود، در تبانی با تل‌آویو و ریاض بخواهد تهران را برای ورود به یک جنگ تمام‌عیار تحریک کند. انتقام‌جویی چهارساله ترامپ از ایران اکنون به اوج خود رسیده و او هنوز هم قدرت و ابزار لازم برای زدن تیر آخر را دارد. در پی دیدار بی‌سابقه هفته گذشته بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسراییل، مایک پمپئو وزیر امور خارجه امریکا و محمد بن سلمان ولیعهد سعودی در عربستان گمان می‌رود که ترامپ قصد دارد به زودی نوعی حمله را علیه ایران ترتیب دهد. هنوز مشخص نیست این سه نفر در مورد چه چیزی مذاکره کرده‌اند و همین موضوع موجب تقویت تئوری‌های توطئه شده است. در غیاب یک بیانیه رسمی، گفته می‌شود آنها ممکن است برای تحریک و تضعیف تهران با یکدیگر توافق کرده باشند، بنابراین ممکن است در صورت تلافی ایران، ترامپ پیش از ترک قدرت، از این مساله به عنوان بهانه‌ای برای توجیه حمله به تاسیسات هسته‌ای این کشور استفاده کند.
نشست نئوم و فاش شدن خبر برگزاری آن که احتمالا عمدا انجام شد، هدف مهم دیگری را دنبال می‌کرد. شرکت‌کنندگان این نشست قصد داشتند با نمایش یک جبهه متحد ضدایرانی به جو بایدن، رییس‌جمهور منتخب ایالات‌متحده بفهمانند که برنامه‌های او برای ازسرگیری گفت‌وگوها با تهران و احیای توافق هسته‌ای برجام که ترامپ از آن خارج شده بود، با مقاومت شدیدی روبه‌رو شده و باید مورد بازنگری قرار بگیرد. اگر همان‌طورکه رهبر ایران آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای تهدید کرده است ایران به این ترور عکس‌العمل نشان بدهد، امیدهای بایدن برای آرام کردن اوضاع منطقه از بین می‌رود. البته در این بین ممکن است تاسیسات هسته‌ای ایران در نطنز و دیگر مناطق نیز هدف حمله قرار گیرند. خطر دیگری که وجود دارد این است که حتی اگر تهران هم نخواهد عکس‌العملی نشان دهد، گروه‌های وفادار به جمهوری اسلامی در عراق، سوریه یا لبنان خود دست به کار خواهند شد. سردار حسین دهقان، یکی از فرماندهان ارشد ایران در توییتی وعده داد ایران مثل صاعقه بر سر قاتلان شهید فخری‌زاده آوار خواهد شد و کاری می‌کند از کرده خود پشیمان شوند.
با این حال ایران در دوراهی بسیار بدی گیر افتاده است. اگر آشکارا انتقام بگیرد، دشمنانش بهانه لازم را برای وارد کردن ضربات سخت‌تری به جمهوری اسلامی به دست می‌آورند. رهبران ایران تردیدی ندارند که اسراییل با چراغ سبز احتمالی واشنگتن این ترور را انجام داده است. حسن روحانی رییس‌جمهور ایران علنا «رژیم غاصب صهیونیستی» را مقصر این ترور دانسته است. جواد ظریف وزیر خارجه ایران نیز در توییتی به «نشانه‌های جدی» از نقش‌آفرینی اسراییل در این ترور اشاره کرده است. او در این توییت نوشته است: ایران جامعه بین‌المللی - خصوصا اتحادیه اروپا- را به پایان دادن استاندارد‌های دوگانه شرم‌آور خود و محکوم کردن این عمل تروریسم دولتی فرا می‌خواند. روش مورد استفاده در ترور محسن فخری‌زاده که در خیابانی در نزدیکی تهران به شهادت رسید، شبیه به روش به کار رفته در ترور چندین دانشمند هسته‌ای دیگر در سال‌های 2010 تا 2012 بود که در آن موارد نیز ایران اسراییل را مقصر شناخت.
سال 2018، نتانیاهو از فخری‌زاده به عنوان مغز متفکر برنامه «سلاح اتمی» ایران نام برد. این حادثه همچنین یادآور ترور سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که در اوایل سال جاری میلادی به دستور مستقیم ترامپ در بغداد اتفاق افتاد. سلیمانی یک قهرمان ملی محسوب می‌شد، اما فخری‌زاده نیز دانشمند بسیار برجسته و عالی‌رتبه‌ای بود. ترور او برای ایران ضربه بسیار سختی است. ترامپ آمادگی خود را برای استفاده از ابزارهای پنهانی به منظور «تنبیه» حکومت ایران اعلام کرده است. حکومتی که او ادعا می‌کند مخفیانه مشغول ساخت سلاح اتمی و بی‌ثبات کردن خاورمیانه است؛ ادعاهایی که ایران قاطعانه تکذیب می‌کند. گفته می‌شود امریکا و اسراییل با نظارت ترامپ چندین عملیات خرابکاری را در داخل ایران ترتیب داده‌اند. در ماه ژوئن، انفجاری مرموز در تاسیسات غنی‌سازی سوخت هسته‌ای نطنز خرابی‌هایی را به وجود آورد. در ماه نوامبر، پس از آنکه بازرسان سازمان ملل اعلام کردند ذخایر اورانیوم با غنای پایین ایران اکنون 12برابر بیشتر از حد مجاز برجام است، ترامپ چندین‌بار گزینه حمله به تاسیسات نطنز و دیگر نقاط ایران را مورد بررسی قرار داده است. به دلایلی که هنوز مشخص نیست، ترامپ هفته گذشته چندین بمب‌افکن بی‌52 را به خاورمیانه اعزام کرد. آیا ترور فخری‌زاده اقدامی منحصر به‌ فرد برای آسیب زدن به برنامه هسته‌ای ایران بود؟ یا این تازه مقدمه‌ای برای اقدامات راهبردی‌تر علیه ایران از سوی ترامپ است تا بتواند برای خود میراثی به جای بگذارد؟ ترامپ قطعا به یک پیروزی نیاز دارد. سیاست او در قبال ایران، یعنی فشار حداکثری، تنها مردم ایران را عذاب داده و باعث تغییر سیاست‌های جمهوری اسلامی نشده است. حکومت اکنون از همیشه به تولید سلاح اتمی نزدیک‌تر است و مقصر این مساله ترامپ است که از توافق برجام خارج شد.
با این حال اتفاق بعدی به اسراییل و عربستان نیز بستگی دارد. نتانیاهو و بن سلمان قصد دارند به بایدن این پیام را بدهند که آشتی با ایران جواب نمی‌دهد. اگر توافق هسته‌ای قرار است احیا شود، باید حفره‌هایی که آنها را نگران می‌کند پر شده و عناصر جدیدی به توافق اضافه شود. در این بین، آنها معتقدند تحریم‌ها علیه ایران باید ادامه یابد. هر دو طرف باید بسیار با ملاحظه جلو بروند. نتانیاهو نمی‌تواند تاثیر دیدگاه‌های بایدن و گسترش خصومت‌ها را بر امنیت اسراییل نادیده بگیرد. بن سلمان نیز خیلی دوست دارد ضربه سختی را به ایران وارد کند، اما او هم باید به هزینه تبدیل شهرهای عربستان و ترمینال‌های نفتی این کشور به اهداف موشکی ایران و متحدانش در منطقه خوب فکر کند. برای آنها، ترور یک قمار خطرناک محسوب می‌شود. رهبران ایران هستند که اکنون تصمیم می‌گیرند می‌خواهند در برابر فشارها برای انتقام مقاومت کنند یا با تلافی ترور فخری‌زاده، خطر ورود به یک جنگ بزرگ‌تر را در بحبوحه تحریم‌ها و اقتصاد کرونازده به جان بخرند. این لحظه برای خاورمیانه بسیار مهم است. ترامپ به شکل مرموزی پر از خباثت و میل به آسیب زدن است و به دنبال فرصتی برای حمله می‌گردد. پس از چهار سال شکست، شاید او وسوسه شود وارد این جنگ شود.
ترجمه هدیه عابدی