بزرگنمايي:

سرزمین ایرانیان- ترخون یک گیاه چند ساله با ریشه‌ چوبی است  که امروزه در اغلب مناطق دنیا پراکنده شده است. این گیاه اهمیت زیادی در صنایع غذایی، دارویی و طب سنتی دارد. ترکیبات مهم آن کومارین‌ها، فلاونوئیدها و اسیدهای فنولی هستند. خواص درمانی ترخون مانند اثر ضد تب و تسهیل‌کننده‌ تنفس، توسط بزرگان طب قدیم همچون ابن سینا و ابومنصور مطرح شده است.

همچنین در طب سنتی از ترخون استفاده‌های متنوعی می‌شود مانند بهبود مشکلات گوارشی، بی‌خوابی، صرع، التهاب، خواص ضد میکروبی و دفع سموم از بدن، داروی بی‌حسی درد دندان، رفع گرفتگی عضلات و از بین بردن نفخ. مطالعاتی که بر روی اثر ترخون بر بدن انجام شده، برخی خواص مانند محافظت کبدی، جلوگیری از افزایش قند خون، کاهنده‌ چربی خون، فعالیت آنتی‌اکسیدانی، جلوگیری از هایپوکسی (کاهش اکسیژن خون) و ... است.

پارامترهای خون مانند گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید، نوتروفیل، مونوسیت‌ها و لنفوسیت‌ها در گردش خون سلول‌هایی مهم و حیاتی هستند و افزایش یا کاهش غلظت این سلول‌ها بر ایمنی و ساختار بدن تاثیر می‌گذارد. از این رو، محبوبه مدنی و همکارانش در دانشگاه آزاد اسلامی واحد فلاورجان در پژوهشی تاثیر گیاه ترخون را بر پارامترهای خونی بررسی کردند.

در این آزمایش از عصاره‌ هیدروالکلی گیاه ترخون استفاده شد. این آزمایش بر روی 40 سرموش آزمایشگاهی صورت گرفت. موش‌ها را به 5 گروه تقسیم کردند. گروه اول گروه شاهد بود، گروه دوم یک روز در میان محلول نرمال سالین دریافت کردند و به موش‌های گروه سه، چهار و پنج، بیست روز (یک روز در میان) دوزهای مختلف عصاره‌ هیدروالکلی ترخون تزریق شد. بعد از آخرین تزریق، نمونه‌ خون از رگ‌های گردنی موش‌ها جمع‌آوری و میزان گلبول‌های قرمز و سفید و لنفوسیت، نوتروفیل و مونوسیت شمارش شدند.

نتایج آنالیزهای آماری نشان داد که میزان گلبول‌های سفید، گلبول‌های قرمز و مونوسیت‌ها تغییری نکرده بود. ولی میزان لنفوسیت‌ها کاهش و میزان نوتروفیل‌ها افزایش یافته بود.

مدنی و همکارانش بیان کردند که «ترخون می‌تواند به عنوان تحریک‌کننده‌ سیستم ایمنی در شرایط طبیعی بدن و در شرایطی که سیستم ایمنی آسیب دیده، استفاده شود. این ماده در مقابل ویروس‌ها و باکتری‌های مختلف و بسیاری از بیماری‌ها، باعث افزایش سلول‌های نوتروفیل و افزایش ایمنی ذاتی می‌شود.»

با این حال این محققان توصیه کردند که برای اثبات این تاثیرات، بررسی‌های بیشتری برای کشف ترکیبات موثر و مکانیسم‌های مرتبط آن انجام شود.

نتایج این پژوهش در فصل‌نامه‌ علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ایلام به چاپ رسیده است