بزرگنمايي:

سرزمین ایرانیان- قدرت بینایی انسان، باورنکردنی است. بیشتر انسان‌ها، قابلیت دیدن حدود یک میلیون رنگ را دارند؛ با این حال هنوز واقعا مشخص نیست همه انسان‌ها رنگ‌ها را به طور یکسان درک کنند اما شواهدی هم مبنی بر این موضوع وجود دارد که انسان‌ها در واقع در گذشته، رنگ آبی را نمی‌دیده‌اند.

این شواهد به سال 1800 بازمی‌گردد؛ هنگامی که "ویلیام گلدستون"(William Gladstone) - که بعدها نخست وزیر انگلستان شد- فهمید که هومر در کتاب "ادیسه"، اقیانوس را به رنگ شرابی تیره و رنگ‌های عجیب دیگر توصیف کرده اما از لغت آبی استفاده نکرده است.

در واقع، نخستین ملتی که واژه‌ای برای رنگ آبی داشت، مصریان بودند. به نظر می‌رسد از آن زمان به بعد، آگاهی در مورد رنگ در جوامع امروزی گسترش یافت.

اما آیا اجداد ما تنها به خاطر وجود واژه‌ای برای این رنگ، قادر به دیدن آن بودند؟

برای پاسخ به این سوال، پژوهش‌های بسیاری صورت گرفته است اما یکی از قانع‌کننده‌ترین آنها در سال 2006 توسط "جولز دیویداف"(Jules Davidoff)، روانشناس دانشگاه "گولداسمیت"(Goldsmiths) لندن به چاپ رسید.

دیویداف و گروهش، با قبیله "هیمبا"(Himba) در نامیبیا کار کردند. در زبان این قبیله، هیچ واژه‌ای برای رنگ آبی و هیچ تشخیص واقعی میان رنگ های سبز و آبی وجود نداشت.

دیویداف برای بررسی این که افراد قبیله هیمبا، واقعا رنگ آبی را می‌بینند یا نه، به آنها حلقه‌ای با 11 مربع سبز و تنها یک مربع آبی نشان داد. آنها تلاش کردند به دیویداف بگویند رنگ کدام‌یک از مربع‌ها متفاوت است و دیویداف، با واژه‌های بیشتری برای رنگ سبز مواجه شد.

سپس برای وارونه ساختن آزمایش، همان حلقه با 11 مربع از سایه رنگ سبز و یک مربع با سایه متفاوتی از این رنگ به انگلیسی زبانان نشان داده شد.

همان‌طور که می‌بینید تشخیص مربع متفاوت در این تصویر، بسیار دشوار است.

اما قبیله هیمبا توانست مربع متفاوت را فورا تشخیص دهد.

آزمایش دیگری که در سال 2007 توسط دانشمندان دانشگاه "ام‌آی‌تی" (MIT) انجام شد، نشان داد که بومیان روسی زبان که واژه خاصی برای رنگ آبی ندارند اما واژه‌ای برای آبی روشن و آبی تیره دارند، می‌توانند سایه‌های آبی روشن و تیره را بسیار سریع‌تر از  انگلیسی زبانان تشخیص دهند.

این پژوهش‌ها نشان می‌دهند که احتمالا اجداد ما، تا زمانی که واژه‌ای برای رنگ آبی نداشتند، آن را تشخیص نمی‌داده‌اند و یا به طور دقیق‌تر، هرگز آن را نمی‌دیده‌اند.

نسخه‌ای از این بررسی، در ابتدا در مارس سال 2015 به چاپ رسیده بود.