چاپ

ایرانیان جهان - شرق / متن پیش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
«شب تلخی برای کلاهبرداران» این عبارتی است که محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، در توییت جنجالی شب گذشته خود نوشته است. او در اقدامی ضربتی، شرکت‌های خدمات ارزش افزوده (VAS) را هدف قرار داده و امکان شکایت از آنها را نیز فراهم کرده است. در توییتی که جهرمی در ساعت 18:27 شب گذشته منتشر کرد، آمده است: «امشب شب تلخی برای کلاهبرداران است! پول‌هایی که برای شرکت‌های ارزش افزوده در این چند سال از شما اخذ شده را می‌توانید با #6*800* ببینید. شکایتی هم داشتید لطفا از طریق پیامک به 8007 بفرستید. کاملا رایگان! برای خانواده نیز انجام دهید. کمکم کنید حقتان را بگیرم». اگر این اقدام از سوی این مدیر ارشد دولتی عملیاتی شود، این اولین‌باری است که یک فساد در سطح گسترده کلاهبرداری رخ داده و با یک سامانه و نرم‌افزار، ارقام کلان کلاهبرداری پس گرفته و به مردم بازگردانده می‌شود. یک منبع آگاه در گفت‌وگو با «شرق»، درباره جزئیات این اقدام می‌گوید: «امشب پیامکی برای همه مشترکان تلفن همراه شامل همراه اول، ایرانسل و رایتل ارسال می‌شود که در آن به نکته‌ای که وزیر ارتباطات در توییت خود اشاره کرده است، می‌پردازد. اگر کد #6*800* را وارد کنید، مشخص می‌شود عضو چه خدماتی هستید و چه مبالغی از حساب شما کسر می‌شود. مقرر شده است حجم کامل کلاهبرداری شرکت‌های ارزش افزوده به مردم اطلاع‌رسانی و امکان رسیدگی و بازپس‌گیری این کلاهبرداری‌ها هم فراهم شود. همه پیامک‌هایی که ارسال می‌شود، رایگان است و از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی وزارت ارتباطات می‌آید و مجانی است». این منبع آگاه با اشاره به پیشینه اقدام وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات که در قالب هشتگ حق‌الناس از سوی او پیگیری می‌شد، می‌افزاید: «شرکت‌های ارزش افزوده بنا بر آنچه از جانب همین گروه‌ها منتشر شده است، از سال 92 تاکنون بیش از 13 هزار میلیارد تومان درآمد داشته‌اند که سالانه در حدود دوهزار و 600 میلیارد تومان درآمد می‌شود». او می‌افزاید: «آنچه مسلم است، بخش عمده این شرکت‌های ارزش افزوده به بهانه تولید محتوا پا گرفته‌اند، اما محتوای اثرگذاری ارائه نمی‌دهند که در عمل نوعی کلاهبرداری است، زیرا افراد، ناخواسته و بدون آنکه بدانند یا اطلاعات کافی داشته باشند عضو این خدمات می‌شوند و مبلغی از آنها کسر می‌شود. بسیاری از این شرکت‌های ارزش افزوده به‌راحتی از کمبود اطلاعات مردم استفاده کرده و آنها را عضو سرویس‌های خود می‌کنند و ماهانه پول گزافی به جیب می‌زنند و اصلا رضایت مصرف‌کننده را هم در نظر نمی‌گیرند. علاوه بر آنکه عضویت در این خدمات بسیار آسان و خروج از آنها بسیار سخت است که همین سختی خروج و پیچیدگی لغو آن نیز با هماهنگی کامل شرکت‌های خدمات ارزش افزوده انجام می‌‌شود».
این منبع مطلع به آنچه در قالب شکایت‌های مردمی درباره اتمام بسته‌های اینترنتی مطرح شده است، اشاره می‌کند و می‌گوید: «خیلی از افرادی که معترض هستند بسته‌های اینترنتی‌شان به‌سرعت تمام می‌شود و آن را به دزدی اپراتورها مرتبط می‌دانند، اطلاع ندارند که ناخواسته عضو خدمات ارزش افزوده شده‌اند و مبالغ قابل توجهی به ‌واسطه تعدد این خدمات، از آنها کسر شده است».
کلاهبرداری با عضویت‌ اجباری
او می‌افزاید: «برخی شرکت‌های خدمات ارزش افزوده که البته کشف و با آنها برخورد شده، اقدامات دیگری هم انجام داده‌اند. این شرکت، نزدیک به هزار اپلیکیشن تولید کرده که همه طیف‌های مختلف در جامعه اعم از گروه‌های مذهبی، ورزشی، فرهنگی و... را دربر می‌گیرد و مردم را عضو این اپلیکیشن‌ها می‌کرده و در قبال آن پول دریافت می‌کرده و حتی برای شرکت‌های ارزش افزوده دیگر، عضو می‌گرفته است. این عضویت‌ها با دست‌کاری و بدون هماهنگی با افراد صورت گرفته است». او به نمونه‌ای از دست‌کاری در برنامه‌های تلویزیونی اشاره کرده و می‌افزاید: «نمونه‌هایی از خدمات ارزش افزوده در برنامه «برنده باش» محمدرضا گلزار بود که دست‌کاری آرا صورت گرفت. وزیر ارتباطات و اطلاعات قصد دارد با این حجم گسترده سودهای بادآورده این شرکت‌ها مقابله کند و حالا تلاش برای سنگ‌اندازی در مقابل این اقدام او به کرات دیده می‌شود. اما چه پشتوانه‌ای می‌تواند چنین سنگ‌های بزرگی را سر راه قرار دهد؟ این شرکت‌های بی‌نام و نشان چگونه می‌توانند درآمدزایی در سطح 13هزارمیلیاردی داشته باشند، اما به هیچ نهاد ناظری پاسخ‌گو نباشند؟». به گفته او: «توسکا و روبیکا در این ماجرا متهمان اصلی به شمار می‌روند. این شرکت، یکی از شرکت‌های اقماری همراه اول است که با 92 برنامه صداو سیما یکجا قرارداد دارد و تغذیه می‌کند». او به موضوعی بسیار جدی که انگیزه مخالفت را ایجاد می‌کند هم اشاره می‌کند: «اپراتورها سالانه 800 میلیارد تومان از طریق این برنامه‌ها در اختیار وزارت قرار می‌دادند که با دستور وزیر به‌خاطر صرفه‌جویی در مصارف وزارت، قطع شد. حالا یکی از ناراحتی‌های صداوسیما آن است که درآمد آنها از طریق توسکا قطع شده است». پشتوانه این شرکت‌های ارزش افزوده کجاست که یکی از آنها (شرکت توسکا) توانسته در یک قرارداد، 92 برنامه تلویزیونی را از طریق اپلیکیشن روبیکا و ستاره‌مربع‌‌ها، پوشش مالی دهد؟
او با ذکر نمونه‌ای از تخلفات می‌گوید: فقط یکی از این شرکت‌ها، 24 درصد کل درآمد خدمات ارزش افزوده زیرمجموعه همراه اول را در اختیار دارد.
پول‌های وس در مسیر دست‌کاری در انتخابات
نکته قابل‌تأملی که او مطرح می‌کند به پشت‌پرده این شرکت‌ها بازمی‌گردد. او می‌گوید: «بسیاری از این شرکت‌ها در نهایت در پشت پرده‌، پشتیبان یا پشتیبان‌هایی دارند. این شائبه وجود دارد که این شرکت‌‌های ارزش افزوده به جریان‌هایی نیز متصل باشند و چون به آن جریان‌‌ها وصل هستند، ممکن است این پول‌های بادآورده را در برنامه‌های سیاسی و انتخاباتی صرف کنند. وقتی تلویزیون، رادیو و ... را در اختیار دارید، می‌توانید در مورد انتخابات هم برنامه‌ریزی کنید. وقتی پول کلان در عالم سیاست باشد، قابلیت جابه‌جایی مهره هم دارید».
این سخنان که از سوی این منبع آگاه مطرح شده، صرفا در قالب یک تحلیل و هشدار جدی است که باید با آگاهی عمومی و نظارت مردم و مطالبه عمومی، این نگرانی را به سطوح بالا منتقل کرد.
او با بیان اینکه اغلب پولی که در وس آمده دارای شبهه است، می‌گوید: می‌گویند جهرمی سلطان وس است، قبول. سلطان وس می‌خواهد این بساط را تعطیل کند، چرا ناراحتید؟ عمده این شرکت‌ها در نهایت به یک مبدأ می‌رسند، بنابراین باید با نگرانی جدی این موضوع را در محاکم قضائی پیگیری کرد. این منبع مطلع در این زمینه پاسخ می‌دهد: «اخیرا 75 شرکت از این تعداد نامه‌ای به رؤسای سه قوه نوشته‌اند که اسامی هیچ‌یک از آنها شناخته‌شده نیست. درواقع شرکت‌های بی‌نام‌ونشانی که درآمدهای چندصد یا چندهزارمیلیاردی دارند، کسی نمی‌داند که از آن چه کسانی هستند و درآمدهایشان به کجا سرازیر می‌شود». در نامه‌ای که اخیرا از سوی 75 شرکت ارزش افزوده به سران سه قوه نوشته شده و در فضای مجازی نیز انتشار یافته نکاتی مطرح شده است که جای سؤال جدی دارد.
در این نامه آمده است: «پرداخت بیش از 100 میلیارد تومان توسط شرکت‌ها بابت نظارت محتوایی خدمات به سازمان تبلیغات اسلامی، اختصاص بیش از 150 میلیارد تومان توسط شرکت‌های تولیدکننده محتوا به منظور تولید برنامه‌های تلویزیونی پربیننده و فاخر تنها در سال 97، کمک به تیم‌های پرطرفدار فوتبال از طریق خدمات ارزش افزوده، کمک بیش از 300 میلیاردتومانی توسط ایرانسل و همراه اول به ورزش کشور، استفاده از پرداخت اپراتوری برای تأمین مالی جمعی برای توسعه خدمات عام‌المنفعه و مسئولیت اجتماعی که تنها در سال 97 بیش از 10 میلیارد تومان کمک مردمی را از مشارکت با کمیته امداد امام خمینی، مشارکت در ترویج فرهنگ اهدای عضو با همکاری انجمن اهدای عضو ایرانیان، کمک به بازسازی و نوسازی مدارس و مشارکت در بازسازی عتبات عالیات جمع‌آوری کرده است، کمک به توسعه حداقل 40 پلتفرم ملی تولید، مدیریت و ارائه خدمات دیجیتال موبایل از جمله دستاوردهای صنعت خدمات ارزش افزوده است که گزارش مذکور به آنها اشاره داشته است». این ارقام کلان که در این نامه به آنها اشاره شده است از کجا آمده و چگونه این گردش مالی صورت می‌گیرد».
چندی پیش که اتهامات علیه وزیر ارتباطات برای پیگیری این موضوع مطرح شده بود، او در پاسخی جدی به این حاشیه‌سازی‌ها، تنها به این جمله بسنده کرد: «چیزهای دیگری مانند واگذاری مخابرات در 10 سال قبل را به خاطر دارم. اینکه مخابرات را واگذار کردند و از محل درآمدهای آن، مشغول پرداخت قسط شدند. به یاد دارم که پنج‌ هزار میلیارد سهام مردم در آنجاست که هنوز تعیین‌تکلیف نشده است. علاقه‌مند هستم که این موضوعات پیگیری شود. سایبری‌های عزیز بدانند از پایان وس کوتاه نمی‌آیم».