چاپ

ایرانیان جهان - شرق / متن پیش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
ما آخرین گروه خبرنگاران بودیم که راهی ساختمان مجلس مشروطه شدیم. صندلی‌های به‌هم‌پیوسته چوبی در صحنی کوچک و تاریخی، از خبرنگاران رسانه‌های مختلف پر بود. رئیس مجلس روبه‌روی خبرنگاران، جایی نشسته بود که روزگاری ناطقان مجلس مشروطه می‌نشستند؛ یک ردیف پایین‌تر از صندلی ریاست. نشست خبری رئیس مجلس در روز مجلس، با سؤال‌های از پیش انتخاب‌شده آغاز شد. هرچند ادعا شده بود که نام رسانه‌ها به‌صورت قرعه‌کشی انتخاب می‌شود. در روزهایی که آرام‌آرام تب‌و‌تاب بنزین در کشور فروکش می‌کند و علی لاریجانی اعلام کرده در مجلس یازدهم حضور نخواهد داشت. لاریجانی در آخرین نشست خبری خود به‌عنوان رئیس مجلس و بعد از 12 سال نشستن بر صندلی ریاست، به سؤال‌های اعلام‌شده پاسخ داد و درباره آینده سیاسی خود نیز گفت «برنامه‌ای برای آینده ندارد». هرچند در پاسخ به سؤالی درباره روند زندگی سیاسی‌اش از صداوسیما تا ریاست مجلس، به «حرکت جوهری» ملاصدرا اشاره کرد و گفت «انسان‌ها هر دم عوض می‌شوند».
‌ساختمان قدیمی است
همه‌چیز ساختمان انگار متعلق به تاریخ است. نشست خبری اما به جلسات صحن علنی مجلس در ساختمان جدید شباهت داشت؛ بی‌فراز و فرود. لاریجانی چند دقیقه‌ای درباره اهمیت نهاد مجلس و نقش آیت‌الله مدرس صحبت کرد. رئیس مجلس گفت «اگر کشور بخواهد به معنای واقعی پیشرفت کند و قانون به معنای واقعی پیاده شود، مجلس باید سمبل مشروطه، نماد آزادی و محل اتکای ملت باشد». لاریجانی ادامه داد: «ممکن است اشکالاتی در هر نهادی وجود داشته باشد اما نهاد مجلس یعنی نمادی که از کل ملت نمایندگی می‌کند و تخریب مجلس تخریب کلیت ملت است؛ بنابراین ممکن است در فصل انتخابات، هیجانات سیاسی بروز و ظهور کند. اگر کار سیاسی براساس صدق و مروت نباشد، دیوار کجی است که اگر خراب شود روی سر مردم فرود می‌آید؛ بنابراین کسانی که با دروغ و افترا و تخریب نمایندگان ملت قصد فضاسازی دارند، دلسوز ملت نیستند، آن هم زمانی که ما با دشمنان بدسگالی مواجه هستیم که به‌دنبال تخریب و مسئله‌سازی در کشور هستند». او در ادامه گزارشی از اقدامات مجلس دهم داد. لاریجانی افزود: مجلس دهم براساس تعداد قوانین ابلاغی تاکنون 162 قانون تصویب کرده که 63 مورد آن طرح و 99 مورد لایحه بوده است.
رئیس مجلس درباره بحث‌های اخیر مبنی بر جایگاه مجلس گفت: «اینکه یک نهادی ‌ امام هم فرمودند در رأس امور است به معنای این نیست که مجلس در همه امور دخالت کند. بالاترین مقام در کشور مقام معظم رهبری است، آیا ایشان در همه امور دخالت می‌کنند؟ رهبری جهت‌ها را مشخص می‌کند. مرتبه بعد مجلس است که ریل‌گذاری می‌کند». او درباره انتقادها به هیئت نظارت بر سیاست‌های کلی نظام در مجمع گفت: «در زمان مرحوم آقای هاشمی‌رفسنجانی، هیئت نظارت برای بررسی اجرای دقیق سیاست‌های کلی تشکیل و سازوکاری در نظر گرفته شد که جنبه مشورتی داشت و اگر بنا بود نظر قطعی داده شود، مجمع تشخیص تصمیم می‌گرفت». او با بیان اینکه موضوع هیئت عالی نظارت مشکلی است که باید مرتفع شود، تصریح کرد: به‌خصوص بعد از اینکه مقام معظم رهبری سیاست‌های قانون‌گذاری را ابلاغ کردند، در آنجا قید کردند که مرزها مشخص شود. او درباره شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا نیز تأکید کرده «ممکن است نگاهی به شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا وجود داشته باشد که این شورا امری موقتی است و رهبری خواستند برای شرایط فعلی سازوکاری در نظر گرفته شود. در آنجا ما مراقبیم که قانون‌گذاری نشود. مگر اینکه ضرورتی وجود داشته باشد. ‌این شورا هرگز نمی‌خواهد جایگزین مجلس شود و نباید هم بشود».
‌انسان‌ها تغییر می‌کنند
در ادامه سؤال‌ها به سمت افزایش قیمت بنزین کشیده شد. لاریجانی در این زمینه گفت: «براساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، ایران در سال 2015 رتبه اول را در شاخص مصرف انرژی داشت و 47 میلیارد دلار یارانه انرژی پرداخت می‌کرد که از جیب مردم بود و به‌شدت غیرعادلانه توزیع می‌شد». او افزود: «یارانه بنزین به دهک اول 1.2 و به دهک دهم 25 درصد اختصاص پیدا می‌کرد، به عبارتی دهک دهم 18 برابر استفاده می‌کرد و در مجموع مصرف بنزین و CNG در دهک اول 1.8، در دهک دهم 35 درصد که 20 برابر بود، در مجموع سه دهک اول 17 درصد و سه دهک آخر بیشترین درصد، این آمار نشان‌دهنده عدم تعادل است». لاریجانی در بخش دیگری از نشست درباره زمان تصمیم‌گیری برای اصلاح بنزین و راه‌های جایگزین گفت: «قاعدتا امکان راه‌های دیگر وجود داشت، فقط یک راه نبود اما مجموعه دولت مسئول کار بود؛ شاید اگر راه دیگری را دنبال می‌کردند، این‌قدر تبعات نداشت». او افزود: «به‌طورکلی بنده در جریان نیستم چون شورای امنیت مسئول بود، فکر می‌کنم اکنون فرصتی است تا دراین‌باره بازنگری شود که در چه مواردی در اجرا نقص داشتیم و نقایص باید جبران شود. اصل فکر یک چیز است و نحوه اجرا چیز دیگری است».
بعد از این خبرنگاری از او پرسید به نظر شما لاریجانی امروز با لاریجانی صدا‌و‌سیما از نظر سیاسی چه تفاوتی دارد؟ لاریجانی پاسخ داد: «این سؤالات رمانتیک است و من وارد نیستم. انسان‌ها در مسیر کارها از‌‌جمله مسائل سیاسی، مانند باقی امور پیشرفت ‌ و در زمینه‌های مختلف تجربه می‌کنند. در 12 سالی که در خدمت نمایندگان بودم، درس آموختم، تجربه کردم و از نظراتشان استفاده کردم. از جایگاه ریاست مجلس، مشکلات کشور را بهتر دیدم. بنابراین اگر طبق نظر ملاصدرا و مبحث حرکت جوهری بیندیشیم، انسان‌ها هر دم عوض می‌شوند و این چیز عجیبی نیست». البته لاریجانی در پاسخ به پرسش دیگری تأکید کرد تصمیمش برای کاندیدانشدن در انتخابات مجلس مقطعی نیست. او گفت حتی قصد حضور در مجلس دهم را هم نداشته است، اما «آن زمان هم بزرگان و آقایان تماس گرفتند و نظراتی داشتند و به نحوی شد که من را قانع کنند در دوره دهم هم حضور پیدا کنم».
‌قانون اساسی وحی منزل نیست
موضوع بعدی که در نشست قرار بود مطرح شود، لزوم اصلاحات ساختاری بود؛ یعنی همان موضوعی که رئیس مجلس در گذشته مطرح کرده بود. لاریجانی دراین‌باره گفت: «اصلاح ساختاری (مدیریت مصرف سوخت) از این جنس نخواهیم داشت. برخی اصلاحات در دولت و نهادهای حکومتی انجام می‌شود؛ برای مثال اموال و امکانات بخش‌های مختلف قوا و نهادها که حجم گسترده‌ای دارد، باید محل استفاده قرار گیرد؛ این جنس اصلاحات ربطی به آحاد مردم ندارد، بلکه استفاده بهینه از امکانات است».
رئیس مجلس افزود: «اصلاح ساختار از این جنس که مشکلات اجتماعی داشته باشد، نخواهیم داشت، بلکه لازم است اصلاح ساختاری اقتصادی داشته باشیم که در شرایط تحریمی، امکان اجرای تمام آن وجود ندارد ولی باید برای سازوکار آن فکر شود؛ چرا‌که می‌توانیم در ساختار بودجه وضع بهتری به وجود بیاوریم». لاریجانی درباره اصلاح ساختار سیاسی نیز گفت: «اصلاح ساختار سیاسی بحث دیگری است. این سؤال وجود دارد که آیا باید قانون اساسی تغییر کند؟ خودم فکر می‌کنم تاکنون از همه ظرفیت‌های قانون اساسی استفاده نکرده‌ایم؛ هرچند قانون اساسی وحی منزل نیست». به گفته رئیس مجلس، «در شرایط آرام و منطقی می‌توان اصلاحات کشور را پیش برد و وضع سیاسی را بهتر کرد. قانون اساسی در این زمینه سازوکاری پیش‌بینی کرده است که می‌توان اصلاحات ساختار را رقم زد».
‌ طبق قانون اساسی حق اعتراض محترم شمرده شده
رئیس مجلس در پاسخ به سؤالی درباره لزوم به‌رسمیت‌شناختن اعتراض‌ها و تبدیل‌شدن آن به اقدام عملی و نحوه‌ پاسخ به اعتراض‌ها گفت: ما در مجلس شورای اسلامی مدلی درباره حق اعتراض داریم. معمولا صنوف مختلف اعتراض‌های خود را جلوی مجلس بیان می‌کنند. از مجلس هم معمولا یک نفر از اعضای هیئت‌رئیسه یا مسئولانی از کمیسیون‌ها، در جمع افراد معترض حاضر می‌شوند، چند نفر به نمایندگی داخل مجلس شورای اسلامی آمده و با آنها مذاکره شده و موارد پیگیری می‌شود. این فرمول درباره کار پارلمان است که باید صدای مردم شنیده شود و تقریبا اکثر صنوف هم جلوی مجلس می‌آیند و مشکلاتشان را مطرح می‌کنند. او ادامه داد: «در کشور ما هم طبق قانون اساسی حق اعتراض محترم شمرده شده، اما مشکل آنجاست که اعتراض تبدیل به نوعی رفتار خشونت‌آمیز می‌شود، از سلاح گرم و سلاح سرد استفاده می‌کنند و حتی گفته شده از تیربار هم استفاده کرده‌اند. در مجموع می‌توان گفت که در این موارد دو سنخ وجود دارند؛ یک سنخ آن است که باید حرف معترضان شنیده شود، ولی سنخ دیگر آن است که عده‌ای می‌خواستند چیز دیگری را دنبال کنند. در اینجا همان نکته رهبری مبنی بر جدا‌شدن صف‌ها باید رعایت شود». لاریجانی افزود: «برخی همکاران دنبال طرحی برای بحث اعتراض‌ها هستند. فکر نمی‌کنم مشکلی باشد و اگر نواقصی هم باشد آن را رفع می‌کنیم. درباره مجروح‌شدن افراد و مصدومان و سرقت و خسارات وارد‌شده به خانه‌ها، باید بخش‌های امنیتی کشور کار را دنبال کنند و وظیفه‌شان هم هست؛ به‌هرحال راه برای اعتراض‌ها بسته نیست و باید به خواسته‌های مردم توجه شود و اگر لازم باشد کارهایی را انجام دهند».