چاپ

ایرانیان جهان - صبح نو / متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
روح‌الله فرقانی/ طرابلس در حالی این روزها به میدان جنگ و نزاع دو قدرت داخلی «فائز السراج» و «ژنرال حفتر» میان وهابیت و اخوانی‌ها تبدیل شده است که غرب مصمم شده است تا پس از یمن، لیبی را محل جنگ جدیدی تبدیل کند تا انبارسلاح و تجهیزات نظامی خود را به شمال آفریقا گسیل کنند، چراکه از شکل‌گیری یک دولت مردمی همجوار با کشورهای اروپایی در هراسند.
یک ماه پیش بود که دولت ترکیه با دولت وفاق ملی لیبی به رهبری «فائز السراج» دو توافقنامه جداگانه، یکی در حوزه همکاری نظامی و امنیتی و دیگری در حوزه مرزهای دریایی در شرق دریای مدیترانه امضا کرد ولی در مورد جزئیات توافق و محل دقیق مرزهای دریایی دو کشور اطلاعاتی نداد. این توافق در دیدار
رجب طیب‌اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه با «فائز السراج»، رییس دولت مستقر در طرابلس امضا شد. دولت مورد حمایت جامعه بین‌المللی در طرابلس نیز امضای این توافق با ترکیه را تأیید کرد ولی جزئیات آن را اعلام نکرده است؛ اما دولت رقیب که در شرق لیبی مستقر است این توافق را نامشروع دانست.
هنوز یک ماه از این توافقنامه نگذشته است که ترکیه اعلام کرده است در فکر اعزام نیرو به لیبی است تا از دولت سراج در برابر نیروهای ژنرال حفتر دفاع کنند. هرچند آنکارا قصد اعزام نیرو به لیبی را دارد تا از طرابلس دفاع کند، اما اپوزیسیون ترکیه با تصمیم آنکارا برای اعزام نیرو به لیبی در حمایت از دولت وفاق لیبی مخالفت کرده و فعالیت نظامی فرامرزی ترکیه را یک فاجعه و اشتباه استراتژیک حزب عدالت و توسعه این کشور خواند.
الجزیره گزارش داد که آنکارا به‌دنبال امتیازگرفتن از مسکو در لیبی و در مقابل دادن امتیاز درباره سوریه است؛ یعنی به این صورت که روسیه به حفتر فشار وارد کند تا به طرابلس حمله نکند و در مقابل در ادلب سوریه، ترکیه امتیاز بدهد. قدر مسلم آن است که اردوغان به ماجراجویی در لیبی روی آورده که در مسیر آن خطرات بزرگی نهفته است و می‌توان از آن به‌عنوان باتلاقی نام برد که وی در حال نزدیک شدن به آن است؛ به‌ویژه که هم‌اکنون نبردی سنگین میان نیروهای ژنرال حفتر و نیروهای وابسته به دولت وفاق جریان دارد. در حالی که نیروهای موسوم به ارتش ملی لیبی تحت فرماندهی خلیفه حفتر تاکید کردند تنها 300‌متر با محله‌های اصلی شهر طرابلس فاصله دارند، رسانه جنگ دولت وفاق ملی لیبی این مسأله را تکذیب و تاکید کرد، نیروهایش هنوز کنترل پایگاه‌های خود در مناطق مختلف شهر طرابلس واقع در غرب این کشور را در دست دارند. «احمد المسماری»، سخنگوی نیروهای تحت امر حفتر دیروز تاکید کرد: نیروهای ارتش تنها 300‌متر با محله‌های اصلی شهر طرابلس فاصله دارند. در مقابل عبد‌المالک المدنی، سخنگوی رسانه جنگ دولت وفاق ملی لیبی اخبار منتشر شده از سوی نیروهای حفتر را تکذیب و اعلام کرد: در محورهای طرابلس درگیری‌های پراکنده‌ای وجود دارند و نیروهای دولت وفاق ملی هنوز کنترل پایگاه‌های خود در مناطق مختلف طرابلس را در دست دارند.
قنادباشی: جنگ لیبی، وهابی- اخوانی است که غرب آن را شعله‌ور کرد
«جعفر قنادباشی» کارشناس ارشد مسائل شمال آفریقا درگفت‌وگو با خبرنگار روزنامه صبح‌نو با اشاره به تحولات جدید لیبی، عنوان کرد: ژنرال حفتر که قصد داشت یک هفته‌ای طرابلس را از دست فائز السراج درآورد اکنون چند ماهی است که پشت مرزهای این شهرباقی مانده و نمی‌تواند آن را به تصرف خود درآورد چرا که مردم لیبی اعتقادی به این شخص که مورد حمایت غرب و کشورهای عربی مرتجع است ندارند، هرچند دولت سراج هم بر مردم متکی نیست و توسط سازمان‌های بین‌المللی رسمیت یافته است. اما مردم ترجیح می‌دهند که دراین کشوربیشتر دموکراسی حکمفرما باشد تا یک دولتی که نزدیک به قذافی بوده است.
2‌هزار کشته در درگیری‌های طرابلس
این کارشناس مسائل لیبی، با اشاره به اینکه درگیری‌های اخیر طرابلس تا کنون 2‌هزار کشته برجای گذاشته است، افزود: آن چیزی که بین حفتر و سراج به صورت مشترک وجود دارد دسترسی این دو به منابع و مخازن نفتی است، هر دو پول و قدرت خرید سلاح دارند. این بیم وجود دارد که غرب هر دو طرف را به ادامه جنگ و خونریزی تحریک کند تا سلاح‌های خود را بتواند به فروش برساند، چراکه غرب به این فکر است که پس از جنگ طولانی یمن که واکنش سازمان‌های بین‌المللی و حقوقی را به‌دنبال داشته، آتش این جنگ را در شمال آفریقا و لیبی ادامه دهند.
اردوغان دراندیشه توسعه قلمرو عثمانی و به‌دست گرفتن بازار لیبی است
قناد باشی، با بیان اینکه جنگ ایجاد شده در لیبی، وهابی- اخوانی است، یادآور شد: اینکه این روزها اردوغان عزمی برای اعزام نیرو به لیبی گرفته است به این خاطر است که گرایش آقای اردوغان اخوانی است و حتی این قرابت را با محمد مرسی در مصر هم داشت و اکنون با آقای سراج در طرابلس این نزدیکی اخوانی را برقرار کرده است. اما هدف ترکیه از اعزام نیرو و یا کمک به دولت قانونی لیبی بیشتر به خوی عثمانی‌گری بودن آن بر‌می‌گردد که علاقمند است تا همچون گذشته به لیبی سیطره داشته باشد. البته دنبال‌کردن موضوعات اقتصادی و فروش کالاهای ترکی و انجام برخی پروژه‌های عمرانی از دیگر تلاش‌های اردوغان در لیبی است.
روسیه اعتقاد چندانی به ژنرال حفتر ندارد چراکه گزینه آمریکاست
وی ادامه داد: نباید فراموش کرد لیبی مقصدی برای رویارویی وهابی- اخوانی شده است که یک طرف آن غرب و کشورهای عربی مرتجع همانند امارات و عربستان وروسیه است و طرف دیگر آن ترکیه است. البته در این بین برخی معتقدند که ترکیه و روسیه در لیبی رودرروی یکدیگر قرار می‌گیرند که باید گفت اینگونه نیست و روسیه اعتقاد چندانی به ژنرال حفتر ندارد چراکه گزینه اروپا و آمریکاست. این کارشناس مسائل لیبی، تصریح کرد: نباید فراموش کرد مردم لیبی مردمی معتدل هستند که نه رقبت چندانی به اخوانی بودن دارند و نه وهابی‌گری. آن‌ها دولتی که
دست نشانده غرب یا کشورهای خارجی باشد را نمی‌پذیرند و دنباله‌روی دموکراسی و انتخاب دولت هستند، موضوعی که غرب از آن واهمه دارد و به هر گونه‌ای که شده، در تلاش است تا در این کشور جنگ داخلی صورت گیرد تا علاوه بر فروش سلاح‌هایشان، یک دولت مردمی مبتنی بر اسلام در این کشور شمالی آفریقا شکل نگیرد.
نزاع در لیبی
در یک طرف جنگ لیبی، دولت وفاق ملی به رهبری «فائز السراج» قرار دارد که در پایان‌2015 براساس توافقی که زیر نظر سازمان ملل تشکیل شده و طرف دیگر آن هم مقامات شرق این کشور تحت رهبری «عقیله صالح» رییس مجلس نمایندگان لیبی مورد حمایت ارتش ملی به فرماندهی ژنرال خلیفه حفتر قرار دارد. دولت مستقر در طرابلس از سوی سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شده و برخی کشورهای جهان از جمله ترکیه و قطر از آن حمایت می‌کنند. در مقابل، نیروهایی به فرماندهی ژنرال خلیفه حفتر که در شرق لیبی مستقر است، بخش اعظم تأسیسات نفتی کشور را در کنترل دارند؛ اما درآمد حاصل از نفت توسط بانک مرکزی لیبی که در طرابلس است، کنترل می‌شود. حفتر که مورد حمایت برخی از کشورها از جمله امارات متحده عربی، مصر، عربستان سعودی، روسیه و فرانسه قرار دارد، در تلاش است تا با ورود به طرابلس، دولت سراج را که مورد حمایت سازمان ملل متحد است، سرنگون کند. در مقابل کشورهای دیگری از جمله ترکیه، قطر و بخشی از کشورهای اروپایی نیز تلاش می‌کنند از هیچ‌گونه حمایتی از دولت مرکزی این کشور دریغ نکنند.