چاپ

ایرانیان جهان- سنگینی بار آموزشی کتاب های درسی، فرصت و فراغت آموزش مهارت های زندگی و رفتاری مطابق با واقعیت های بیرون از فضای آموزشی را از دانش آموزان سلب کرده و دانش آموزان پس از فراغت از تحصیل، اغلب مهارتی برای حضور و همراهی در اجتماع ندارند.
این در حالی است که با رشد روزافزون جوامع و تغییر بافت زندگی، نیاز به همراهی آموزش و مهارت دو چندان شده است؛ امری که با تکیه صِرف به کتاب و محیط آموزشی دست یافتنی نیست.
موضوعی که «سید محمد بطحایی» وزیر آموزش و پرورش نیز در گردهمایی معاونان آموزش ابتدایی و مسوولان آموزش و پرورش عشایر سراسر کشور در اصفهان به آن اشاره کرد: کیفیت آموزش باید ارتقاء یابد تا بتوانیم انسان‌هایی با اخلاق تربیت کنیم که به آرمان‌های کشور احترام بگذارند.
وزیر آموزش و پرورش اظهار داشت: مسیر تربیت در آموزش و پرورش به انحراف کشیده شده، امروز تمام تلاش‌ها صرف آموزش بوده در صورتی که نیازها در خارج از مدرسه چیز دیگری است.
وی با بیان اینکه اختلالاتی در آموزش و پرورش وجود دارد اما باید به سمتی حرکت کنیم که به دنبال تضمین کیفیت آموزش ابتدایی باشیم، ادامه داد: مدرسه مهمترین رکن آموزش و پرورش است که سازمانی زنده به حساب می‌آید و باید نیازهایش تامین شود. نیاز است که محیط های آموزشی به بلوغ برسند.
راهکار رسیدن محیط های آموزشی به بلوغ و مهارت آموزی، موضوعی است که خبرنگار ایرنا در گفت و گو با «داوود محمّدی» عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی و «مجید متقیان» کارشناس امور تربیتی و آموزشی به واکاوی آن پرداخت.

** تغییر بازدهی نظام آموزش با اجرایی شدن سند تحول بنیادین
ضرورت تغییر نظام آموزشی به نهاد فرهنگی-تربیتی، تبدیل انحصار انگاری در تربیت به مشارکت جویی و مسوولیت پذیری و تبدیل دانش آموز منفعل به فردی فعال، منجر به تدوین سند تحول بنیادین آموزش و پرورش شد.
سندی که عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی روز جمعه در گفت و گو با ایرنا، اجرایی شدن آن را نخستین گام در پویاسازی نظام آموزش و پرورش و دانش آموزان عنوان کرد و اظهار داشت: نظام آموزش و پرورش کشور در قالب سند تحول بنیادین تعریف شده و در حقیقت مهم آن است که این سند در ابعاد مختلف اجرایی شود. در این سند، علاوه بر تعریف ساختارهای نظام های آموزشی، به آموزش های مهارتی توجه لازم شده و از سوی مجلس، به دستگاه های مختلفی که وظیفه آموزش را بر عهده دارند ابلاغ شده است.
محمّدی افزود: برای این که دانش آموزان از ابتدا با آموزش های حرفه ای آشنا شوند، باید بازنگری جدی در قالب همین سند تحول در آموزش های ابتدایی داشته باشیم و ببینیم چه تغییراتی لازم است تا دانش آموزان ما ضمن این که در مدارس آموزش های درسی می بینند، آموزش های عملی هم فرابگیرند. در کنار این امر، باید دستگاه های آموزشی را که به طور مشخص وظایف آموزش مهارت ها را بر عهده دارند تقویت کرد، مراکزی همچون کار و دانش و هنرستان ها، تا افرادی را تحویل جامعه دهند که کارایی و توانایی لازم برای انجام کار را داشته باشند.
ایجاد فضای همکاری بیشتر میان سازمان های آموزش فنی حرفه ای وابسته به وزارت کار با وزارت آموزش و پرورش در جهت حرفه آموزی عملی به دانش آموزان، پیشنهاد دیگر محمدی در جهت پویاسازی فضای آموزش بود که درباره آن گفت: طرحی که در مجلس مطرح و در کمیسیون هم بررسی شده و اگر این هماهنگی به وجود آید، دانش آموزان از ابتدا با صنعت آشنا خواهند شد. در نتیجه شاهد موفقیت و پویایی نظام آموزش خواهیم بود.
این موضوع را «رضوان حکیم زاده» معاون وزیر آموزش و پرورش هم در جلسه معاونان آموزش ابتدایی و مسوولان آموزش و پرورش عشایر کشور مورد اشاره قرار داد و اظهار داشت: اگر می خواهیم دانش آموزان و نسلی داشته باشیم که عقل مدار، با تحمل و صبور، خلاق، اهل گفتگو و مذاکره، شاداب و بانشاط باشند چاره ای جز اولویت دادن به اجرای سند تحول بنیادین برای دانش آموزان ابتدایی نداریم.

** ارتقای کیفیت آموزش با تقدم پرورش امکان پذیر است
مجید متقیان کارشناس امور تربیتی هم در این گفت و گو، ضمن اشاره به این که آموزش مهارت های زندگی و احترام به شخصیت دانش آموزان به خصوص در مقاطع پیش دبستانی، ابتدایی و دوره متوسطه اول بسیار حایز اهمیت است، راهکار رسیدن به این هدف را تقدم بخشیدن امور پرورشی بر امور آموزشی عنوان کرد.
به بیان وی، تفکیک آموزش و پرورش یک امر انتزاعی است به این معنا که وقتی فضایی را برای رشد و تعالی شخصیت دانش آموزان ایجاد می کنیم در واقع آموزش هم می دهیم. اما باید در نظر داشت که پرورش مجموعه ای از فعالیت ها است که بر محفوظات دانش آموز مقدم است.
متقیان ادامه داد: متاسفانه در کشور ما، به دلیل آموزش های غلطی که ارایه می شود این محفوظات بر کسب مهارت ها مقدم می شوند و دانش آموز، کسب مهارت های مرتبط با زندگی، طرز بیان و برخورد اجتماعی را از دست می دهد.
این کارشناس امور تربیتی، تفکیک سیاست از آموزش و پرورش را راهکار دیگر پویاسازی نظام آموزش عنوان کرد و گفت: به این معنا که سیاست باید صرفا تا حد لازم به مسایل آموزشی ورود کند چرا که مسایلی مانند برچسب زدن تحت تاثیر ظاهرگرایی همواره تهدیدی برای نظام آموزش است و باعث می شود نیروهای کیفی از آموزش و پرورش کناره بگیرند.

**ضرورت تربیت مربیان کارآمد
آموزش و پرورش از مهمترین نهادهایی است که می تواند کیفیت فعالیت نهادهای اجتماعی را هم تحت تاثیر قرار دهد. از این رو کیفیت گرایی آن اهمیت و ضرورت دارد و مهمترین وظیفه وزارت آموزش و پرورش است.
به باور کارشناسان، دستیابی به کیفیت آموزشی، از طریق ایجاد شرایط لازم جهت اجرای فعالیت های آموزشی در کنار در دسترس بودن مربیانی که مشارکت و علاقه دانش آموزان را برانگیزانند و بتوانندآنها را به سطح جدید درک و شناخت برسانند، فراهم می شود.
متقیان در این خصوص گفت: پرورش نیروی انسانی کارآمد در امور تربیتی در امر مهارت آموزی به دانش آموزان مثمر ثمر است. بنابراین باید به نیروهای کیفی آموزش و پرورش اجازه حضور و عرض اندام در امور تربیتی داده شود تا دانش آموزانی خلاق و پویا به جامعه تحویل داده شود.
رفع تبعیض و تقسیم بندی دانش آموزان در مدرسه و کلاس ها هم نکته دیگری بود که متقیان به آن اشاره کرد.
به گفته وی، باید فضای آموزشی ما چنان باشد که بچه ها احساس برتری جویی نسبت به یکدیگر نداشته باشند و تنها به رقابت سالم بپردازند، باید برای پیشگیری از بوجود آمدن احساس برتری، کار گروهی و جمعی اشاعه داده شود تا هیچ کس خود را بر دیگری برتر نبیند.