چاپ

ایرانیان جهان - سرمقاله خراسان/ اقتصاد ایران در نقطه تصمیم
سایز متن الف الف
لینک کوتاه در کلیبرد کپی شد! http://akhr.ir/6063992
٢٦٠
٠
خراسان / « اقتصاد ایران در نقطه تصمیم » عنوان یادداشت روز در روزنامه خراسان به قلم مهدی حسن زاده است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
ابتدای همین هفته بود که وب سایت شرکت ردیابی تانکرهای نفتی (Tankertrackers) که مرجع معتبری در زمینه ردیابی نفتکش ها در جهان است، اعلام کرد که به رغم تحریم‌های گسترده آمریکا علیه ایران، هم اکنون تهران توانسته است به آمار صادرات روزانه یک میلیون بشکه نفت خام به بازار جهانی دست یابد. این در حالی است که طی ماه های گذشته آمارهای غیررسمی حاکی از کاهش قابل توجه صادرات نفت کشورمان بود. یک روز پس از این خبر، رهبر انقلاب در دیدار فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی ارتش به نکته جدیدی درباره تحریم ها و اقدامات آمریکایی ها در این زمینه اشاره کردند و فرمودند:«در گزارش هایی بنده دیدم که توصیه می کنند که نگذارید ایران، اقتصاد بدون نفت را تجربه کند؛ بین خودهایشان این گفته می شود که نگذارید ایران، اقتصاد بدون نفت را تجربه کند. یک راه پشتی‌ای درست کنید، حالا تحریم ها را برنمی دارید، امّا یک راهی را پیدا کنید، درست کنید که ایران به کلّی منقطع نشود، چون اگر منقطع شد می رود سراغ اقتصاد غیرنفتی. آن ها به این توجّه دارند و دنبالش می روند؛ ما مسئولین بایستی حواسمان جمع باشد. مسئولین کشور، به خصوص مسئولین اقتصادی باید حواسشان جمع باشد.»
طی ماه های اخیر و پس از شدت گرفتن تحریم ها و افت شدید صادرات نفت، تمرکز بر اصلاحات ساختاری اقتصادی بیشتر شد. اگرچه مسیر تحقق این اصلاحات بسیار کند در حال طی شدن است و لایحه بودجه 98، نشان چندانی از این اصلاحات ندارد، با این حال اقدامات بانک مرکزی در زمینه مبارزه با پول شویی و محدود کردن مبادلات بانکی سوداگرانه، برخی تلاش ها در مجلس و مطالبه جدی بسیاری از کارشناسان در زمینه اصلاحات اقتصادی به ویژه در زمینه مالیات بر سوداگری و تدوین لایحه دولت در این زمینه باعث شده است تا امید به تحقق این اصلاحات پررنگ شود. به طور قطع بخش عمده این تلاش ها ناشی از ناامیدی از درآمد نفت است. در چنین شرایطی باز شدن دریچه جدیدی در درآمد نفتی، می تواند مسیر اصلاحات اقتصادی را با تردید مواجه کند. در حقیقت راضی شدن اقتصاد ایران به صادرات روزانه یک میلیون بشکه نفت، می تواند اقتصاد ایران را از رشد منفی خارج کند اما محدود شدن اقتصاد ایران در چنین میزان صادرات نفت و بدون توجه به اصلاحات اقتصادی موجب می شود تا اقتصاد ایران به یک رشد مثبت حداقلی بسنده کند. رشد مثبت حداقلی که ممکن است سیاست گذاران را از هراس رشد منفی مداوم خارج کند و به آن ها دلگرمی دهد اما در عوض اقتصاد ایران را در چرخه ای از رشد مثبت اما کم جان گرفتار کند و در مسیر رقابت با اقتصادهای مشابه، عقب نگه دارد.
فهم این مسئله توسط سیاست گذاران از جمله دولت و مجلسی که پیش روست بسیار مهم است که مسیر توسعه پیش روی اقتصاد ایران نه از اکتفا به حداقلی از درآمد نفت که از مسیر تحول اقتصادی و اصلاحات واقعی در نظام مالیاتی، نظام بانکی و یارانه انرژی می گذرد. تا زمانی که اصلاحات در این بخش ها محقق نشود، نمی توان به درآمد حداقلی نفت اکتفا کرد، چرا که این درآمد حداقلی، رشد حداقلی را به همراه خواهد داشت. رشد حداقلی که اقتصاد ایران را در نقشه اقتصاد جهانی و در رقابت با دیگر اقتصادها کوچک نگه می دارد. بنابراین باید مراقب اثر تخدیری رشد احتمالی فروش نفت بود.اقتصاد ایران به دلایل مختلف اکنون در یک نقطه تصمیم بسیار مهم قرار گرفته است. نقطه تصمیمی که یا همچنان به مخدری به نام نفت وابسته بماند یا این که به واسطه توفیق اجباری کاهش قابل توجه وابستگی منابع درآمدی دولت به نفت به سراغ اصلاحات اساسی و ساختاری در اقتصاد برود.