چاپ

با توجه به اين که تصفيه آب با استفاده از فيلترها موجب انسداد و در نهايت ناکارآمدي آن ها مي شود و همچنين تصفيه آب به روش جوشاندن‏ مستلزم صرف انرژي قابل توجه است‏؛ محققان از يک روش جديد براي شيرين کردن آب به ويژه مناسب مناطق بحران زده استفاده کرده اند. در اين فرآيند که آن را «الکترودياليز ضربه اي» مي نامند‏، امواج ضربه اي حاصل از جريان الکتريکي با جريان آب برخورد مي کند و نمک را از آب جدا مي کند. در نتيجه اين فرآيند، يون هاي نمک و مولکول هاي آب بدون نياز به هرگونه فيلتر از يکديگر جدا مي شوند. `مارتين بزنت` استاد رياضيات و مهندسي شيمي در ام آي تي در اين باره مي گويد: «اين فرآيند، اساسا يک شيوه تصفيه متفاوت است.» در اين شيوه آب شور از درون يک ماده متخلخل از جنس ذرات شيشه عبور مي کند که در دو طرف آن الکترودهايي وجود دارد. بزنت مي گويد: «اين رويداد‏ يک اختلاف پتانسيل بسيار قوي توليد مي کند». هنگامي که جريان به سطح مشخصي مي رسد، يک موج ضربه اي بين دو ناحيه ايجاد مي شود. اين موج ضربه اي جريان آب را به دو جريان مجزاي آب شيرين و آب شور تبديل مي کند که با استفاده از يک مانع فيزيکي در مسير آب مي توان آن ها را از يکديگر جدا کرد. محققان توضيح مي دهند که گرچه در سيستم مورد بحث از فيلترهايي براي نگهداري الکترودها استفاده شده است، اما اين فرآيند به عنوان يک روش «بدون فيلتر» شناخته مي شود؛‎ چرا که جريان آب به جاي اين که مانند سيستم سنتي تصفيه، از روي فيلترها عبور کند، از بين آن ها جاري مي شود. بزنت در اين باره مي گويد: «نيازي نيست که نمک از درون يک ماده عبور کند تا از آب جدا شود‏»؛‏ بلکه ذرات باردار يا يون هاي نمک «فقط به يک طرف حرکت مي کنند.» با وجود اين که اصول مورد استفاده در شيوه ام آي تي جديد نيستند‏، اما فرآيند کاربردي که با استفاده از اين اصول ايجاد شده است‏ و به اصطلاح مهندسي آن، فرآيندي جديد است. محققان پيش از اين سعي کردند با استفاده از همين روش آب ساکن را تصفيه کنند، اما بزنت متوجه شد براي ايجاد يک روش مقرون به صرفه و ساده براي تصفيه آب شور، بهتر است اين شيوه را با استفاده از آب جاري پياده سازي کنند. اين سيستم ساده و قابل حمل، در مواقع اضطراري و در مناطقي که دچار بلاياي طبيعي شده اند، کاربرد ويژه دارد زيرا به سرعت مي تواند آب آلوده يا آب دريا را تصفيه کرده و يک منبع موقت آب سالم را در اختيار بگذارد. اين سيستم علاوه بر حذف نمک مي تواند باکتري هاي ناخواسته را نيز از بين ببرد. `سون شلامپ برگر`، يکي از اعضاي گروه تحقيقاتي در اين رابطه مي گويد: «ميدان هاي الکتريکي مورد استفاده در اين شيوه بسيار قوي هستند و با استفاده از آن مي توان باکتري ها را نيز از بين برد.» گزارش کامل اين تحقيقات در نشريه Environmental Science and Technology Letters منتشر شده است.