چاپ

ایرانیان جهان - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
شهاب شهسواری/ درست ساعاتی بعد از پایان سفر وزیر خارجه و دفاع امریکا به دهلی‌نو، دولت هندوستان تصمیم خود برای لغو قوانین ویژه خرید و فروش املاک در جامو و کشمیر را اعلام کرد. تصمیم جدید دولت هند درست همزمان با سالروز «روز سیاه» در پاکستان اعلام شد. در پاکستان روز سیاه، 17 اکتبر، سالگرد لشکرکشی دولت هند به منطقه کشمیر و اشغال مناطقی است که پاکستان ادعا می‌کند متعلق به این کشور هستند.
توطئه امریکایی برای جنوب آسیا؟
تصمیم دهلی‌نو برای لغو واپسین قوانین حمایتی از جمعیت کشمیر به نظر می‌رسد دهلی‌نو با چراغ سبز امریکا و در راستای یک پروژه جدید ژئوپلیتیک برای گسترش سرزمین‌ها هندوستان و ایجاد برتری سرزمینی برای این کشور نسبت به چین و پاکستان باشد. هند در منطقه لداخ جامو و کشمیر به صورت مستمر با چین درگیری دارد. پکن مدعی است مناطقی در لداخ در کنار مناطق آروناچال پرادش و هیماچال پرادش، به این کشور تعلق دارد. پاکستان هم بخش تحت سلطه هند در کشمیر را اشغالی تلقی می‌کند. در مقابل ایالات متحده امریکا، سلطه بیشتر هند بر این منطقه مورد مناقشه در جنوب استان سین‌کیانگ چین را به نفع سیاست فشار و مهار چین می‌داند. علاوه بر این در صورتی که هندی‌ها بتوانند مناطق گلگت و بلتستان (کشمیر تحت سلطه پاکستان) را تصرف کنند، مرز خاکی مستقیمی میان این کشور و افغانستان ایجاد می‌شود. واشنگتن هندوستان را بازیگری بهتر از دیگر همسایگان افغانستان تلقی می‌کند و امیدوار است که با کاهش حضور نظامی‌اش در افغانستان بتواند از کمک هندوستان برای مهار افغانستان استفاده کند. در این شرایط به‌رغم تاکید امریکایی‌ها بر معافیت هند از تحریم‌های ایران برای توسعه بندر چابهار که مسیر کنونی انتقال کالای هند به افغانستان است، هندی‌ها مستقیما از طریق زمین با افغانستان و از طریق آن به آسیای میانه ارتباط خواهند داشت و دیگر نیازی به ایران ندارند. هر چند برای تصرف کامل گلگت و بلتستان، هندی‌ها باید در میدان نبرد نظامی رقیب هسته‌ای خود در جنوب آسیا را شکست دهند.
محاصره کشمیر
درست یک‌سال پیش بود که دولت هندوستان با تصویب یک لایحه در پارلمان، وضعیت ویژه جامو و کشمیر را که بر اساس ماده 370 قانون اساسی هند تثبیت شده ‌بود، تغییر داد. این اقدام با واکنش تند پاکستان مواجه شد که هند را به اشغال کشمیر و تلاش برای تغییر اجباری ترکیب جمعیتی آن متهم می‌کند. منطقه کشمیر تحت سلطه هند، از چند روز پیش از اعلام تصمیم پارلمان مبنی بر تغییر وضعیت ویژه این منطقه تحت محاصره کامل نظامی قرار داشت و ارتباط آن با جهان خارج قطع شده ‌بود. یک‌سال بعد از تصویب لایحه پیشین و حالا با اعلام تغییرات جدید در وضعیت قانونی نقل و انتقال املاک در جامو و کشمیر، همچنان محاصره کشمیر توسط ارتش هندوستان ادامه دارد. دو کشور چین و پاکستان در طول یک‌سال گذشته دو بار از شورای امنیت سازمان ملل متحد خواسته‌اند تا به وضعیت این منطقه و اقدامات دولت هند رسیدگی کند، درخواست‌هایی که به صدور قطعنامه‌ای علیه دهلی‌نو منجر نشد تا تنش میان سه قدرت اتمی آسیا همچنان فعال باقی بماند.
وضعیت ویژه جامو و کشمیر
دولت هند در راستای پروژه‌ای که با عنوان «بازآرایی سازمانی قلمروی اتحادیه جامو و کشمیر» آغاز کرده است، از سال پیش با تغییر موادی از قانون «توسعه جامو و کشمیر» امتیازات ویژه این منطقه مسلمان‌نشین را لغو کرده است. کشمیر تحت سلطه هند که منطقه مورد مناقشه با پاکستان و چین محسوب می‌شود و 70 درصد جمعیت آن از مسلمانان هستند، از دهه‌ها پیش بر اساس قوانین ویژه اداره می‌شد؛ از جمله این قوانین ممنوعیت تملک دارایی‌های غیرمنقول توسط افرادی که مقیم دایمی جامو و کشمیر نیستند، بود. قانونی که با هدف حفظ ترکیب جمعیتی مسلمان منطقه تصویب شده ‌بود. اداره جامو و کشمیر تا پیش از اعلام پروژه بازآرایی سازمانی در سال گذشته، تقریبا خودمختار بود. اما شرایط امروز کاملا متفاوت است. دولت نارندرا مودی، نخست‌وزیر ملی‌گرای هند که متهم به حمایت از اقدام‌های اسلام‌ستیزانه و حمایت از نژاد‌پرستی هندو است، از یک‌سال پیش، تلاش برای پایان دادن به وضعیت ویژه منطقه تحت مناقشه کشمیر را آغاز کرده است.
سه‌شنبه این هفته، وزارت مسکن دولت هند اعلام کرد که عبارت «شهروندان دارای اقامت دایم» از ماده 37A قانون اساسی حذف شده است و از این به بعد هر شهروند هندی بدون توجه به اینکه اقامت دایم جامو و کشمیر را داشته ‌باشد یا نه، می‌تواند در این منطقه اقدام به خرید ملک کند. مسلمانان کشمیر و دولت پاکستان، وضعیت این منطقه را با سرزمین اشغالی فل سطین مقایسه می‌کنند و معتقدند که دولت مرکزی دهلی‌نو قصد دارد با تغییر دایمی ترکیب جمعیتی منطقه، وضعیت کنونی سلطه خود بر منطقه را دایمی کند و در آینده از هرگونه انتقال قدرت به یک دولت مستقل یا واگذاری به پاکستان سر باز بزند. عمر عبدالله، رهبر حزب کنفرانس ملی جامو و کشمیر با انتشار پیامی در حساب کاربری توییتر خود در واکنش به این اقدام نوشته است: «جامو و کشمیر را برای فروش حراج کرده‌اند. مالکان فقیر زمین، بیشترین آسیب را از این قانون جدید می‌بینند.»
بر اساس ماده 370 قانون اساسی هند که در فصل مواد «موقتی، انتقالی و ویژه» قانون اساسی قرار گرفته است، منطقه جامو و کشمیر یک قلمروی اتحادیه محسوب می‌شد، یعنی منطقه‌ای که مستقیما تحت سلطه دولت فدرال قرار دارد و دولت محلی و پارلمان ایالتی ندارد. حالا قرار است بر اساس پروژه بازآرایی سازمانی، منطقه جامو و کشمیر به دو منطقه تقسیم شود: ایالت جامو و کشمیر که صاحب پارلمان ایالتی است و منطقه لداخ که به عنوان یک قلمروی اتحادیه باقی می‌ماند. لداخ در جامو و کشمیر همان منطقه‌ای که چین و هند در طول سه ماه گذشته مرتبا شاهد زد و خوردها و تبادل آتش چین و هند است و دو طرف فوج بزرگی از نظامیان‌شان را به آن گسیل کرده‌اند.
عربستان این‌بار طرف هند را می‌گیرد
در میان رویدادهای جدید در کشمیر، اختلافات میان عربستان سعودی و پاکستان هم ابعاد تازه‌ای پیدا کرده است که نشان می‌دهد شکاف میان دو متحد سابق، بر حمایت عربستان سعودی از ادعای پاکستان نسبت به کشمیر هم تاثیر گذاشته است. رسانه‌های پاکستانی روز سه‌شنبه گزارش دادند که مقام‌های پادشاهی سعودی به سفارت پاکستان در این کشور اطلاع داده‌اند که مجوز برگزاری گسترده بزرگداشت «روز سیاه کشمیر» را ندارد. رسانه‌های پاکستانی تاکید می‌کنند که سرمایه‌گذاری عظیم دولت عربستان سعودی در هند و همچنین پیروی این کشور از امریکا که رویکرد سیاست خارجی‌اش را در جنوب آسیا بر حمایت از هند متمرکز کرده است، عامل اصلی این رویکرد جدید است. پیش از این رسانه‌ها قطع کامل کمک‌های اعتباری نفت خام عربستان به هند و همچنین درخواست بازپرداخت فوری بدهی‌ها از سوی ریاض را مطرح کرده ‌بودند. اخبار و گزارش‌هایی که با رویدادهای اخیر، احتمال صحت آن افزایش پیدا می‌کند.
رسانه‌های پاکستانی می‌نویسند که ریاض به اسلام‌آباد پیام داده که بهتر است با متحدان جدید خود خو بگیرد و پادشاهی سعودی را فراموش کند. ریاض پاکستان را متهم می‌کند به بلوک خیالی ترکیه، ایران، مالزی و قطر که با پشتیبانی روسیه و چین با هدف کنار زدن نقش رهبری عربستان سعودی در جهان اسلام ایجاد شده است، پیوسته است. بر اساس گزارش‌ها، بانک مرکزی عربستان سعودی به تازگی اسکناس‌های ویژه 20 ریالی با هدف بزرگداشت اجلاس سران گروه 20 منتشر کرده که در نقشه چاپ شده روی آن کل منطقه کشمیر از نقشه پاکستان جدا شده است. این اقدام با واکنش‌های زیادی در میان کاربران پاکستانی شبکه‌های اجتماعی مواجه شده است.