بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - دنیای اقتصاد /متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و انتشار آن به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
هر چه سال گذشته برای نفت فاجعه‌بار بود، طلای سیاه در سال 2021 را با قدرت آغاز کرده و در حدود یک ماه اخیر برخی بانک‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های تجارت نفت از احتمال سه رقمی شدن قیمت نفت سخن گفته‌اند. چنین اتفاقی هم می‌تواند در بستر یک ابرچرخه کالایی رخ دهد و هم مستقل از آن. با وجود اینکه این پیش‌بینی‌ها هنوز در اقلیت قرار می‌گیرند اما توجه زیادی را به خود جلب کرده‌اند.
بانک آمریکا آخرین نهادی بود که به این جرگه پیوست. این بانک می‌گوید نفت در سه سال آینده سریع‌ترین رشد 30 سال اخیر را تجربه خواهد کرد و ممکن است به بیش از 100 دلار هم برسد؛ با این حال، متوسط قیمت را بین 50 تا 70 دلار در 5 سال آینده دیده. آمریتا سن، تحلیلگر انرژی اسپکتس هم نفت 80 دلاری را برای سال آینده پیش‌بینی می‌کند و شانس کمی هم برای 100 دلاری شدن آن قائل است. سوکار تریدینگ نیز پیش از این گفته بین 18 تا 24 ماه آینده احتمال سه رقمی شدن نفت وجود دارد. اما اولین موسساتی که به این قیمت‌ها خوش‌بین شدند گلدمن ساکس و مورگان استنلی بودند که گفته‌اند بازار نفت آماده وارد شدن به یک ابرچرخه است. معنای ابرچرخه برای نفت، قیمت بیش از 100 دلار است. علاوه بر این، شرط‌های معامله‌گران در بازار آتی برای نفت 100 دلاری برای تحویل در دسامبر سال 2022 افزایش محسوسی داشته که نشان از امیدواری برخی از بازیگران بازار دارد. اغلب این موسسات، کاهش عرضه، کمبود سرمایه‌گذاری در اکتشاف و تولید، تزریق بسته‌های محرک اقتصادی و همچنین رشد تقاضا با برطرف شدن نسبی همه‌گیری کرونا را از دلایل خود برای چنین برآوردهای خوش‌بینانه‌ای قلمداد می‌کنند. از سوی دیگر، احتمال افزایش تولید اوپک پلاس هم‌زمان با رشد قیمت نفت و وجود اختلافات در این ائتلاف را شاید بتوان مهم‌ترین عاملی دانست که دیگر تحلیلگران برای عدم دست یافتن نفت به قیمت‌های بالا در آینده عنوان می‌کنند.
لمس 100 دلار در سال‌های آینده
بانک آمریکا حالا رسیدن قیمت نفت به 100 دلار بر بشکه در مقاطعی از 5 سال آینده را پیش‌بینی کرده اما متوسط آن در همین بازه را بسیار کمتر تخمین می‌زند. به گفته این بانک بهای نفت برنت در این مدت ممکن است به‌طور متوسط 60 دلار بر بشکه باشد و گاهی موقتا به 70 دلار هم برسد. به گزارش بارونز، نفت پیش از سال 2014 اغلب بیشتر از 100 دلار در هر بشکه قیمت داشت چراکه تقاضا در چین به شدت بالا رفت و برخی اوقات تولیدکننده‌ها برای موازنه با سمت تقاضا به دشواری می‌خوردند. اما در پایان این سال مشخص شد که تولیدکنندگان شیل آمریکا روزانه میلیون‌ها بشکه نفت را به بازار پمپاژ می‌کردند. قیمت نفت بین سال‌های 2014 تا 2016 پیوسته کاهش یافت و پس از آن دیگر به‌طور کامل ریکاوری نشده است. موفقیت تکنولوژی شکست هیدرولیکی(فرکینگ) در حفاری میادین شیل موجب شد بسیاری از تحلیلگران به این باور برسند که دیگر نفت به 100 دلار بر بشکه نخواهد رسید، زیرا محدودیتی برای عرضه وجود نخواهد داشت.
اما احساسات بازار نسبت به این موضوع در حال تغییر است و اینکه بهای نفت به محدوده سه رقمی برسد، آن‌قدرها هم غیرمنطقی نیست. فرانسیسکو بلانچ، تحلیلگر بانک آمریکا معتقد است عوامل متعددی در این موضوع دخیل هستند. او می‌گوید واکسن و استراتژی‌های مقابله با کرونا می‌توانند کووید-19 را به عامل بسیار کوچک‌تری تبدیل کنند؛ بسته‌های محرک اقتصادی در سراسر جهان در حال کمک به تقاضا هستند؛ اقتصاد چین قوی و بزرگ‌ترین واردکننده نفت دنیا است؛ اوپک و متحدانش به سهمیه تولید خود طبق توافق کاهش عرضه سال گذشته پایبندی خوبی نشان داده‌اند و حتی عرضه را بیش از انتظار تحلیلگران کاهش دادند‌ و توفان‌های زمستانی شدید در تگزاس ممکن است عرضه را 50 میلیون بشکه دیگر‌(تا پایان سال) کاهش دهد. تحلیلگران همچنین در مورد سرعت گذار انرژی نیز اختلاف نظر دارند. در حالی که بعضی از آنها معتقدند پیک تقاضای نفت در گذشته اتفاق افتاده، برخی دیگر انتظار وقوع آن را تا یک دهه دیگر یا حتی بیشتر ندارند. تحلیلگران بانک آمریکا در یک یادداشت گفته‌اند که اوپک پلاس ممکن است حالا که قیمت برنت بیش از 60 دلار است، روند کاهش تولیدش را معکوس کند اما بازگشت آهسته شیل آمریکا به بازارهای بین‌المللی ممکن است باعث شود این گروه توافق کاهش تولیدش را تمدید کند تا از قیمت بالاتر نفت اطمینان یابد. این تحلیلگران می‌افزایند: «ما بر این باوریم که رشد کندتر شیل و ثبات قیمت نفت احتمالا باعث ادامه مدیریت بازار توسط اوپک پلاس تا بعد از آوریل 2022 خواهد شد.» اوپک پلاس این هفته یک جلسه برای بررسی روند پیشرفت توافق کاهش تولید در فضایی برگزار خواهد کرد که سمت عرضه بازار بسیار محدودتر است. انتظار می‌رود برخی اعضا برای افزایش تولید تلاش کنند. اما هر افزایشی بیش از 500 هزار بشکه در روز نخواهد بود.
شرکت آذربایجانی و معامله‌گران خوش‌بین
شرکت بازرگانی سوکار که به نوعی زیرمجموعه شرکت ملی نفت جمهوری‌آذربایجان (Socar) است هم تخمین زده که نفت تا 2 سال آینده ممکن است به قیمت‌های سه رقمی برسد. معامله‌گران بیشتری نیز در حال سرمایه‌گذاری بر نفت 100 دلاری در بازار آتی برای تحویل در ماه دسامبر سال آینده میلادی هستند. به گزارش بلومبرگ، این دیدگاه‌ها ممکن است بیش از حد خوش‌بینانه باشند، اما نشان می‌دهد اعتماد به نفس بازار نفت پس از آنکه برنت سال گذشته به قعر 18 ساله سقوط کرد، بالا رفته است. این نفت شاخص از آن موقع بیش از 200 درصد افزایش یافته است. بر اساس این گزارش، شرط‌های اختیار معامله برای نفت بالای 100 دلار تحویل دسامبر 2022 در روزهای اخیر جهش داشته است. قراردادهای باز اختیار خرید با شرایط ذکر شده طی یک هفته گذشته از 500 به 3950 عدد رسیده است. قیمت 100 دلار بر بشکه جایگاه ویژه‌ای در ذهن بسیاری از معامله‌گران دارد، چراکه نفت برای سال‌ها در ابتدای دهه گذشته در همین حوالی نوسان می‌کرد. در آن زمان تقاضای قوی از بازارهای نوظهور باعث تشویق شرکت‌های حفاری به عملیات‌های گسترده‌تر در همه نقاط از بستر آب‌های عمیق اقیانوس گرفته تا ماسه‌های نفتی در مناطق دوردست کانادا شد.
پیش‌بینی بلومبرگ
برآورد نفت 100 دلاری با وجود جذابیتش به خصوص برای کشورهای تولیدکننده از جمله ایران، دارای اجماعی بین تحلیلگران نیست. بلومبرگ در یک نظرسنجی از کارشناسان به میانه قیمتی 65 دلار بر بشکه برای برنت تا سال 2025 رسیده است. به گفته این رسانه، دلایل متعددی هم برای بدبینی نسبت به جهش قیمت نفت وجود دارد. یک دلیل این است که عرضه توسط اوپک پلاس به‌صورت مصنوعی پایین نگه داشته شده است و این گروه به اندازه کافی ظرفیت خالی دارد تا اگر تقاضا در نتیجه ریکاوری جهانی از پاندمی به شدت بالا رفت، کمبودها را جبران کند. به نظر دشوار می‌رسد که تولیدکنندگان شیل و اوپک پلاس پس از دیدن قیمت 80 دلاری دست روی دست بگذارند و اقدام به افزایش عرضه شدید نکنند. اگر شرکت‌های دولتی و عمومی تصمیم بگیرند به میزان تولید نیفزایند، شرکت‌های خصوصی قطعا این کار را خواهند کرد. بهای نفت برنت در زمان نگارش این گزارش (ساعت 15:15 به وقت تهران) با 79 سنت کاهش معادل 18/ 1 درصد به 09/ 66 دلار بر بشکه تنزل یافت. با این حال برنت پیش از این پنج‌شنبه به نزدیکی 68 دلار بر بشکه هم رسیده بود. هم‌زمان نفت خام آمریکا دیروز 90 سنت افت کرد تا با قیمت 63/ 62 دلار در هر بشکه معامله شود.