بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - دنیای اقتصاد /متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و انتشار آن به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
محمود فاضلی/ ترکیه نه‌تنها در تولید سلاح‌های سبک‌وسنگین، خودرو، کشتی و هواپیمای نظامی در جهان مطرح است، بلکه در طراحی و توسعه موشک، سیستم‌های الکترونیک و کنترل نیز فعالیت دارد. ترکیه که می‌خواهد از نظر تجهیزات جنگی خودکفا شود، طی چهار سال 35 میلیارد دلار در صنایع دفاعی سرمایه‌گذاری کرده و با سرمایه‌گذاری زیاد روی عناصر قدرت سخت خود، علاوه بر اینکه قدرت نرم خود را نیز گسترش می‌داد، به یک قدرت نظامی تبدیل شد. ترکیه با سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در صنایع دفاعی و انجام مطالعات موثر در زمینه تحقیقات و توسعه، از نظر نظامی به یکی از کشورهای تاثیرگذار به‌ویژه در زمینه پهپادهای شناسایی و پهپادهای مسلح پس از آمریکا به یکی از بانفوذترین کشورهای جهان تبدیل شد؛ درحالی‌که آنکارا در سال‌های نخست قرن بیست و یکم، حدود 80 درصد از سخت‌افزارهای نظامی موردنیاز خود را از طریق واردات تامین می‌کرد، مدعی است این نسبت تا 20 درصد کاهش‌یافته است.
اسماعیل دمیر، رئیس صنایع دفاع وابسته به ریاست‌جمهوری معتقد است:«ترکیه که وارد لیگ معدود کشورهای جهان در عرصه صنایع دفاع شده است، یکی از گام‌های ارزشمند در راستای چشم‌انداز 2023 ترسیم شده از سوی رئیس‌جمهوری‌مان را برداشته است. ترکیه هفتمین کشوری است که فناوری سیستم مدیریت اطلاعات بیومتریک را تولید می‌کند. صنایع دفاع برای استفاده از تجربیات خود در پروژه‌های متفاوت وزارت کشور آماده است. از این فناوری برای شناسایی اثر انگشت، کف دست و رگ‌ها در حوادث استفاده خواهد شد. به دلیل تشکیل سیستم مرکزی اطلاعات بیومتریک، زیرساخت لازم برای ارائه خدمات به ‌تمامی نهادهای رسمی و شرکت‌های خصوصی تشکیل خواهد شد. با صادرات این فناوری به اقتصاد کشور نیز کمک خواهیم کرد. این سیستم برای اولین‌بار در اداره کل مهاجرت ترکیه استفاده خواهد شد. ترکیه نیاز خود به جنگنده‌های اف-35 را با جنگنده رزمی داخلی تامین و از جنگنده بومی TF-X در سال 2023 رونمایی خواهد کرد. تقریبا 70 درصد از نیازمان در بخش صنایع دفاع نظیر بمب، گلوله، توپ، تفنگ را در داخل تولید می‌کنیم. تمامی موشک‌های ما بومی هستند.»
به اعتقاد اسماعیل دمیر، پروژه‌های بزرگ ترکیه در زمینه صنایع دفاع همچنان ادامه دارد. پهپادهایی که قادر به پرتاب موشک‌های هوا به هوا هستند، در راه بوده و هواپیمای جنگی ترکیه نیز در سال 2023 از آشیانه خارج خواهد شد. علاوه بر پهپادهای فعلی، پهپادهای بزرگ‌تری که قادر به حمل مهمات سنگین‌تر بوده و از توانایی پرتاب موشک‌های هوا به هوا برخوردارند، در راه هستند.
تمل کوتیل مدیرکل شرکت سهامی عام صنایع هوانوردی و فضانوردی ترکیه موسوم به توساش نیز بر این باور است: «اولین جنگنده ملی در تاریخ 18 مارس 2023 وارد نیروهای مسلح ترکیه خواهد شد. رقبای ما به لحاظ تجربه از ما جلوتر هستند. بنابراین ما نمی‌توانیم توقف یا اتلاف وقت کنیم. این پروژه فقط یک پروژه جنگنده ملی نیست، بلکه در عین حال بقای ترکیه در آینده مرفه را تضمین می‌کند و با فناوری‌های خود، ترکیه را وارد لیگ کشورهای غول آسیا خواهد کرد. دروازه فناوری‌های نسل جدید در عرصه‌های دیگر را هم برای ما خواهد گشود. در حال حاضر هزار نفر در پروژه جنگنده ملی کار می‌کنند. ولی با پایگاه مهندسی جدید که به زودی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد، نزدیک به 3 هزار نفر دیگر را استخدام خواهیم کرد.»
ترکیه طی یک دهه گذشته نسبت به توسعه پهپاد در داخل کشور اقدام کرده است. آنکارا در مرحله اول خریدار پهپادهای آمریکایی و اسرائیلی بود. ولی از آنجا که این کشور با کردهای پ.ک.ک در جنوب این کشور درگیر است و استفاده از پهپاد برای آنها اهمیت بسیاری دارد، از این رو اقدام به توسعه پهپاد در داخل برای برآوردن نیاز خود کرد. ترکیه به دو دسته پهپاد نیاز داشت. در مرحله نخست یک پهپاد کوچک شناسایی که با دست قابل پرتاب باشد و قابل بازیابی، زیرا کارشناسان و مستشاران ترکیه در بازدید از اسرائیل به کاربرد موثر این پهپادها پی‌برده بودند. زیرا این پهپادها را یک سرباز در میدان نبرد نیز می‌تواند استفاده کند. دیگر اینکه پهپاد پرواز بالا برای گشت‌زنی در مرزهای جنوبی این کشور بود.
این کشور به طراحی انواع مختلف هواپیماهای بدون سرنشین مدرن (پهپاد) اقدام کرد که وزن آنها از چند کیلوگرم تا پنج تن می‌رسد. ترکیه پس از آمریکا، روسیه، چین، اسرائیل، پاکستان و ایران ششمین کشوری است که به‌طور مستقل پهپاد تهاجمی طراحی کرده و از آن در شرایط جنگی استفاده می‌کند. مشتریان اصلی جنگ‌افزارهای ترکیه کشورهای ترکمنستان، عمان و قطر هستند.
پهپاد بایراکتارTB2 ترکیه با برخورداری از ویژگی‌های موثر، کشنده و قیمت مقرون به صرفه، ترکیه را به یکی از کشورهای پیشرو در فناوری پهپاد تبدیل کرده و استراتژی پهپادی ترکیه، توازن قدرت نظامی در خاورمیانه را به نفع آنکارا تغییر داد. ارتش ترکیه در میدان جنگ از این پهپادها متراکم‌تر و در ناوگانی بزرگ‌تر استفاده می‌کند. برای مثال، در سوریه ناوگان پهپادی ترکیه به یک نیروی هوایی جدی تبدیل شد. این پهپادها در لیبی هم مورد استفاده قرار می‌گیرند و موفقیت نظامی برای ترکیه به همراه داشته است. تاثیرگذاری پهپادهای مسلح و غیرمسلح ترک در لیبی و آذربایجان، باب تجارت برای شرکت‌های ترک را هم گشود. لیبی و آذربایجان برای امضای قرارداد در پروژه‌های زیرساخت، انرژی و پیمانکاری به ارزش کل 20 میلیارد دلار به شرکت‌های ترک روی آورده‌اند. اردوغان توازن قدرت در جنگ داخلی لیبی را به نفع دولت سراج تغییر داده و این را بیش از هر چیز نتیجه استفاده از پهپادهای ساخت ترکیه می‌داند.
آنکارا پس از آنکه آمریکا و متحدانش از ارسال سیستم‌های هوایی پیشرفته و سلاح‌های تهاجمی به ترکیه خودداری کردند، ساخت ادوات پرنده بدون سرنشین را آغاز کرد. اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه که از دست شرکای خود در ناتو عصبانی شده بود برنامه گسترده‌ای را برای توسعه مجموعه صنایع دفاعی ملی به راه انداخت. او اخیرا اعلام کرد ریاض درخواستی را از آنکارا برای خرید پهپادهای مسلح از ترکیه مطرح کرده است. به اعتقاد او این کشور جزو 3 یا 4 کشور برتر جهان در زمینه ساخت هواپیماهای بدون سرنشین است و ترکیه به کشوری تبدیل شده که نیازهای خود و نیاز کشورهای همپیمان خود در زمینه تجهیزات زمینی و دریایی را نیز تامین می‌کند.