چاپ

ایرانیان جهان - دیپلماسی ایرانی /متن پیش رو در دیپلماسی ایرانی منتشر شده و انتشار آن در اخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
صادق ملکی/ غرب 400 سال است که تلاش می‌کند که میان وارثان صفوی – عثمانی جنگی دائمی برقرار باشد و امروز رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه با ذهنیت چالدرانی معمار اصلی رسیدن به این هدف شده است.
سخن گفتن از ارس، ارگ و سبلان در رژه فتح؛ عقبه ذهنی مردی را نشان می دهد که خود را وارث عثمانی می داند و نگاهی چالدرانی به ایران دارد. اردوغان در حالی دل‌خوش به چالدرانی است که بخش مهمی از اتباع او هنوز ابراز ارادتی ماندگار و عمیق به شاه خطایی (اسماعیل) داشته و دارند. خیل مریدان شاه اسماعیل در ترکیه اردوغان را همچنان زخمی چالدران کرده و هنوز او جنگ را نیمه تمام دانسته دل نگران مریدان شاه اسماعیل نه در باکو بلکه در سرزمین آناتولی است. اردوغان این میهمان ناخوانده سرزمین آناتولی بهتر از همه می داند که اگر ادعای تاریخی مبنای سیاست امروز باشد، در تاریخ دور این سرزمین، سرزمین خشایار و داریوش بوده و در تاریخ نزدیک تا درسیم و دیاربکر و آنتالیا سرزمینی بوده است، که همه مریدان شاه خطایی بوده اند. اگر برای ایرانیان بنیان‌گذار صفوی شاه بوده است، برای مردم آناتولی شاه اسماعیل نه شاه بلکه مقامی دارای الوهیت است.
اردوغان دردمند آن است که غلبه نظامی چالدران نتوانسته غلبه فرهنگی به دنبال داشته باشد و همچنان علویان و کردها مهم ترین دغدغه امنیتی او و همفکرانش هستند.
پس بهترین تاکتیک غلبه بر ترس، حمله است. اردوغان از کرد‌ها که عقبه فرهنگی ایران هستند و از علوی‌ها که عقبه مذهبی ایرانند می‌هراسد و برای سرپوش گذاشتن بر این وحشت به بیراهه‌ای گام نهاده است که نتیجه آن تجزیه ترکیه خواهد بود.
آذربایجان سر ایران است و اگر وصالی باشد پیروان شاه خطایی همگی به مام میهن که ایران است اتصال خواهند یافت.
اگر دیروز صفویه، آذربایجان و در وسعتی وسیع‌تر ایران با انتخاب تشیع توانست مهمترین موُلفه قدرت عثمانی را به چالش بکشد، امروز نیز اردوغان و پیروانش بدانند که آذربایجانیان به عنوان پیش قراولان ایران آنچنان استوار ایستاده‌اند که به قول آن زن مشروطه خواه آذری خاک می خورند اما خاک به دشمن نمی‌دهند.
اردوغان ما درگیر بازی با بزرگانیم. دلخوش به این مباش که این بازی تا ابد ادامه خواهد داشت.
فردا روز دیگری است.