چاپ

ایرانیان جهان - صبح نو /متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن در اخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
با وجودی که هر روز به صف نامزدهای بالقوه اصلاح‌طلبان افزوده می‌شود، اما به نظر می‌رسد همه اصلاح‌طلبان به‌طور جدی پای کار رییس پیشین مجلس باشند. حمایت از نامزدی آقای فیلسوف، به تقویت رویکرد پراگماتیستی اصلاحات منجر خواهد شد؛ رویکردی که از سال‌92 آغاز شد و در انتخابات مجلس دهم و ریاست‌جمهوری‌96 به اوج خود رسید.
طی هفته‌ها و ماه‌های اخیر، نام‌های زیادی به‌عنوان نامزدهای بالقوه اصلاح‌طلبان در انتخابات‌1400 مطرح شدند. از محمدجواد ظریف گرفته تا محسن هاشمی، اسحاق جهانگیری و سیدحسن خمینی. با وجود این و بنابر برخی نشانه‌ها به نظر می‌رسد که اصلاح‌طلبان همچون سال‌های‌92 و 96 از گزینه‌ای غیراصلاح‌طلب حمایت کنند. در انتخابات‌92 با وجودی که عارف وضعیت بهتری نسبت به روحانی در نظرسنجی‌ها داشت، لیکن در نهایت و بر‌اساس فشار هاشمی‌رفسنجانی و محمد خاتمی، عارف مجبور به کناره ‌گیری به نفع روحانی شد و اصلاح‌طلبان نیز با انتقال ستادهای انتخاباتی هاشمی به روحانی، زمینه قدرت گرفتن روحانی با سبقه اصول‌گرایی و محافظه‌کاری را فراهم کردند. هدف اصلاح‌طلبان این بود که بتوانند با روی کارآوردن حسن روحانی‌، زمینه برای قدرت گرفتن تام و تمام اصلاح‌طلبان فراهم شود. همین سیاست باعث شد تا اصلاحات در انتخابات مجلس دهم، همدست و هم‌داستان با نیروهای اعتدال‌گرا، لیست‌مشترک امید را بدهند.
با این حال، عملکرد ناامیدکننده فراکسیون امید و پس از آن جدایی نسبی روحانی با اصلاحات در دولت دوازدهم، موجب شد تا بسیاری از تئوریسین‌های اصلاح‌طلب اظهار دارند که حمایت از راست‌میانه، هویت و درونمایه سیاسی اصلاح‌طلبان را مخدوش کرده و موجب شده تا اصلاحات به جای بسط گفتمانی خود، دنباله‌رو سایرین شود و به جریانی مطیع بدل گردد. با وجود برخی اظهارات مبنی بر لزوم حمایت از چهره‌ای تماما اصلاح‌طلب، به نظر می‌رسد رویکرد دنباله‌رو اصلاحات از جریان‌میانه رو در انتخابات‌1400 نیز ادامه داشته باشد و اصلاحات بار دیگر و برای باقی ماندن در قدرت، از چهره‌ای غیراصلاح‌طلب حمایت کند.
اعتراض‌های خفیف به نامزدهای اجاره‌ای
سخنان مطرح‌شده در نشست اخیر حزب ندای ایرانیان را می‌توان مبدأ مهمی در انتخابات‌1400 برای اصلاح‌طلبان دانست زیرا سخنانی که در آن جلسه مطرح شد، حکایت از روشن شدن خط‌مشی طیفی از اصلاح‌طلبان داشت که گویا سر سازگاری با استفاده از نامزد غیراصلاح‌طلب ندارند؛ تا حدی که محمدرضا عارف به تندی اعلام کرد که «استفاده از نامزد عاریه‌ای توهین به اصلاحات است» و همین صحبت را صادق خرازی هم به شکلی دیگر بیان کرد. در برابر چنین سخنانی، اخباری منتشر شده است که گویا حزب کارگزاران سازندگی(طیف راست اصلاحات) بنای حمایت تمام‌قد از علی لاریجانی را دارد. با توجه به نفوذ سیاسی و مالی حزب کارگزاران سازندگی و تعیین کنندگی بالای این حزب در معادلات اصلاح‌طلبان طی چند انتخابات گذشته، به نظر می‌رسد که در نهایت اصلاح‌طلبان برای فرار از انزوای سیاسی همیشگی، سعی داشته باشند از گزینه‌ای غیراصلاح‌طلب یا به اصطلاح اجاره‌ای یا عاریه‌ای برای حضور در انتخابات آینده حمایت کنند.
نگاه به نامزدهای طیف آرمان‌گرای اصلاحات نشان می‌دهد که این نامزدها اولا از منظر توانایی ایجاد اجماع حول خود و ثانیا از منظر تأیید صلاحیت از سوی نهادهای نظارتی، دچار مشکل هستند و بهتر است برای حفظ و ماندگاری در قدرت، وارد گود رقابت نشوند. برای مثال عارف هرچند از مدت‌ها پیش نامزدی‌اش در انتخابات حتمی شده، لیکن او به‌دلیل عملکرد غیرقابل دفاعش در فراکسیون امید در مجلس دهم، اساسا از وجاهت لازم جهت اجماع‌آفرینی در میان اصلاح‌طلبان برخوردار نیست. اسحاق جهانگیری نیز که از سوی طیف ناب‌گرایان مطرح است، به‌دلیل حضور در دولت تدبیر، نمی‌تواند رأی و نظر مردم را به خود جلب کند چرا‌که جامعه میان او و حسن روحانی هیچ تفاوتی قائل نیست. سیدحسن خمینی نیز چندی است به‌عنوان یکی از نامزدهای اصلاح‌طلبان مطرح است، از دید بسیاری از جمله احمدزیدآبادی، تحلیلگر اصلاح‌طلب، قابلیت لازم برای تأیید صلاحیت را ندارد چراکه در انتخابات خبرگان که حوزه تخصصی حسن خمینی به شمار می‌آید، او نتوانست تأییدیه بگیرد چه برسد به ریاست جمهوری که الزاماتی از جمله سبقه کلان مدیریتی را می‌طلبد. محسن هاشمی نیز درست است که امکان تأیید صلاحیتش بالاست اما در مقایسه با لاریجانی از وزن سیاسی پایین‌تری برخوردار است و شاید به همین دلیل، اصلاح‌طلبان نخواهند روی او ریسک کنند. با این احتساب، تنها کسی که برای اصلا‌ طلبان می‌ماند، علی لاریجانی است.
کوشکی: لاریجانی گزینه اصلی اصلاح‌طلبان است
در همین باره محمدصادق کوشکی، تحلیلگر مسائل سیاسی چندی پیش در گفت‌وگو با مثلث آنلاین، با اشاره به قدرت‌طلبی اصلاح‌طلبان تصریح کرد: یک اصل را برای فهم رفتاری اصلاح‌طلبان باید در نظر بگیریم. اصلاح‌طلبان به شدت وابسته قدرت‌اند و برای به دست‌آوری آن یا حفظ آن، هرکاری می‌کنند و هر هزینه‌ای را بر کشور تحمیل می‌کنند. در حقیقت آن‌ها هیچ خط قرمزی ندارند و نمی‌توان گفت اصول فکری آن‌ها چیست و یک اصل دارد و آن حضور در قدرت است. کوشکی اضافه کرد: اصلاح‌طلبان یک بار با یک نامزد کاملا اصلاح‌طلب به نام خاتمی قدرت را در اختیار می‌گیرند، بار دیگر با یک نامزد میانه به نام حسن روحانی و این‌بار هم می‌خواهند با یک نامزد کاملا غیراصلاح‌طلب به نام علی لاریجانی وارد میدان شوند. آن‌ها حتی اگر بدانند که با یک نامزد کاملا اصول‌گرا که به اصول‌گرایی هم مشهور است می‌توانند به قدرت برسند و در دولت جایی داشته باشند، حتما از او حمایت می‌کنند. کوشکی با بیان اینکه تردید نکنید که گزینه اصلی اصلاح‌طلبان علی لاریجانی است، افزود: آن‌ها در میان خود به قطعیت رسیده‌اند و این جنگ زرگری هم برای آن است که بدنه اجتماعی‌شان را قانع کنند که پای صندوق بیاید و به لاریجانی رأی دهد. آن‌ها دنبال رأی 18 تا 19‌میلیونی برای لاریجانی‌اند و می‌دانند نیازی به رأی بالای 20میلیون نیست.