چاپ

ایرانیان جهان - صبح نو /متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
طی سال‌های اخیر روایت‌‌‌های مختلفی از رفتار بالا به پایین و تحکمی رییس‌جمهوری در قبال وزرایش در رسانه‌ها منتشر شده بود. اظهار نظر روز گذشته یکی از چهره‌‌‌های نزدیک به رییس‌جمهوری نشان از این داشت که آن روایت‌ها چندان دور از واقعیت نبوده‌اند.
اکبر ترکان، مشاور پیشین حجت‌الاسلام حسن روحانی، رییس‌جمهور و از نزدیک‌ترین افراد به حسن روحانی در زمان تبلیغات ریاست‌‌جمهوری سال 1392، روز گذشته در مصاحبه با سایت انتخاب، در پاسخ به سوالی درباره برخی رفتارهای روحانی و اینکه افکار عمومی از این مدل رفتارها به عنوان رفتار اعلی‌حضرت‌گونه یاد می‌کند، گفت:‌ به‌نظرم در قضاوت زیاده‌روی شده است. یه کمی‌اش هست اما زیاده‌روی‌اش اضافی است. از نگاه، سطح صحبت‌‌کردن و راه‌رفتن آقای روحانی کمی چنین استنتاج‌هایی برمی‌آید. این نیست که قصد دارد این کار را بکند، اصلا رفتار، راه‌رفتن، حرف‌زدن و نشستنش در خصوصیات خلقی‌اش است. وی همچنین درباره این موضوع که رییس‌جمهور به وزرای خود وقت ملاقات نمی‌دهد نیز می‌گوید: او وقت می‌د‌هد، کم وقت می‌دهد. ایشان کمتر با وزرایش حشر و نشر گعده‌ای دارد.
نامه چهار وزیر به رییس‌جمهوری
همانطور که گفته شد، طی سال‌های گذشته روایت‌‌‌های زیادی درباره اینکه رییس‌جمهوری برای حل مشکلات کشور زمان اندکی در اختیار وزرای خود قرار می‌دهد و معمولا کمترین ارتباط کلامی را با آنها دارد، منتشر شده بود. این درحالی است که بر اساس اصل 134 قانون اساسی، ریاست‌ هیات‌ وزیران‌ با رییس‌‌جمهور است‌ که‌ بر کار وزیران‌ نظارت‌ دارد و با اتخاذ تدابیر لازم‌ به‌ هماهنگ‌ ساختن‌ تصمیم‌‌های‌ وزیران‌ و هیات‌ دولت‌ می‌‌پردازد و با همکاری‌ وزیران، برنامه‌ و خط‌مشی‌ دولت‌ را تعیین‌ و قوانین‌ را اجرا می‌‌کند. ارتباط اندک میان وزرا و رییس‌جمهوری و بی‌خبری رییس‌جمهوری از نسبت میان وزرا، بارها باعث شده تا اولا وزیران به جای جلسات خصوصی انتقادات و نظرات خود را در قالب نامه‌‌‌های سرگشاده خطاب به رییس‌جمهوری بیان کنند و ثانیا وزرا با برخوردن به کوچک‌ترین مشکل به جای طرح با رییس‌جمهور و تقاضا از او برای حل‌و‌فصل معضل، با یکدیگر دچار منازعه کلامی شوند.
در شهریور 1394 وزرای امور اقتصادی و دارایی، تعاون، کار و رفاه اجتماعی، دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و صنعت، معدن و تجارت دولت یازدهم در نامه‌‌ای به رییس‌جمهور درخصوص وضعیت اقتصادی کشور و تبدیل رکود موجود به بحرانی همه‌گیر هشدار دادند و خواستار تصمیم ضرب‌الاجل اقتصادی شدند. این موضوع در حالی اتفاق افتاد که بر اساس عرف موجود در روابط بین وزرا و رییس‌جمهور این چهار وزیر که سه تن از آنها برای کابینه دولت دوازدهم به مجلس معرفی نشدند، می‌توانستند این موضوع را در جلسات خصوصی خود با رییس‌جمهور مطرح کنند. مدتی پس از نامه‌نگاری آن چهار وزیر با رییس‌جمهوری، احمد توکلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفت‌وگو با فارس، روایت عجیبی از نوع مناسبات رییس‌جمهور با وزرایش نقل کرد. توکلی تاکید کرد: مدتی پیش یکی از مشاوران آقای رییس‌جمهور را به جهت طرحی که در حال اجرا بود، دیدم و توصیه کردم که برای رفع مشکلات و کاهش انتقادات، اشکالاتی که در اجرای طرح وجود دارد را به رییس‌جمهور منتقل کنید اما در کمال تعجب پاسخی که شنیدم این بود: رییس‌جمهور به ما وقت ملاقات نمی‌دهد. مدتی پیش هم یکی از وزرای مهم دولت می‌گفت که برای کارهایم در حاشیه جلسه هیات دولت با رییس‌جمهور مسائلم را مطرح می‌کنم چون رییس‌جمهور به ما وقت دیدار نمی‌دهد.
اگر رییس‌جمهور 10دقیقه وقت می‌‌دادند...
سید عزت‌الله ضرغامی‌، رییس پیشین صداوسیما مهر امسال طی مصاحبه‌‌ای با برنامه اینترنتی «رودررو» درباره نحوه و میزان تعامل رییس‌جمهور با سایر نهادها و حتی وزرای کابینه دولت خود گفت: تعامل آقای روحانی کم نیست؛ صفر است. اصلا با آقای روحانی نمی‌شود تماس گرفت. بعید می‌دانم وزرایش با او تماس داشته باشند. به همین دلیل بعضی اوقات تماس تلفنی رییس‌جمهور با وزرا می‌شود خبر یک صداوسیما. وی در ادامه تصریح کرد: من اجازه ندارم صحبت‌های بعضی وزرایی که با من
درد دل ‌کردند را بگویم، ولی بعضی از آنها می‌گویند تمام این مسائلی که بعدا پیش آمد، اگر 10 دقیقه آقای رییس‌جمهور به من وقت می‌دادند که من بروم و برایشان توضیح بدهم این مشکلات پیش نمی‌آمد.
بیان تهدید آمیز رییس‌جمهور نسبت به وزرا
ارتباط اندک رییس‌جمهوری با وزرا فقط بخشی از فضای تعجب‌‌انگیز کابینه اعتدال است. مورد دیگری که جای تامل دارد، نگاه بالا به پایین رییس‌جمهور نسبت به وزرایش و طرح درخواست‌‌‌های یک‌سویه از آنها به هر قیمت است. برای مثال در مورد تشکیل وزارت بازرگانی و جدایی آن از وزارت صمت، روحانی یکی از چهره ‌هایی بود که به شدت روی این سیاست تاکید داشت و برای تحقق آن بیشترین فشار و لابی را روی نمایندگان مجلس همسو با خود یعنی مجلس دهم، وارد کرد. در نهایت و پس از رای‌نیاوردن چندین باره طرح تشکیل وزارت بازرگانی در مجلس، رضا رحمانی ابتدای سال جاری با فشار غیرمستقیم رییس‌جمهوری از وزارت صمت برکنار شد. رضا رحمانی روز 22 اردیبهشت در نامه‌‌ای خطاب به روحانی، درباره تهدید به استعفا از سوی رییس دفتر رییس‌جمهوری نوشت: حتما مستحضرید در تاریخ 17 اردیبهشت 1399 جناب آقای واعظی با اینجانب تماس گرفت و تهدید ‌کردند درصورت رای‌نیاوردن طرح تشکیل وزارت بازرگانی در مجلس شورای اسلامی، شما برکنار خواهید شد و لازم است در این فرصت با لابی، نمایندگان، خصوصا نمایندگان آذری‌زبان را قانع کنید و برای این طرح رای بگیرید. بنده هم عرض کردم مجلس که زیر نظر بنده نیست و بنده مشکلی با موضوع ندارم.
ارتباط کم با همکاران، بی‌خبری از حال جامعه
ارتباط اندک رییس‌جمهوری با همکارانش، بی‌اطلاعی او از وضعیت نامناسب اقتصادی کشور را دامن زده است. روایت مذکور از ضرغامی به نقل از یکی از وزرای دولت که تصریح کرده بود، اگر رییس‌جمهوری 10 دقیقه به ما وقت می‌داد، برخی مشکلات به وجود نمی‌آمد، نشان از این دارد که رویکرد و نگرش مدیریتی رییس‌جمهوری، عامل مهمی در ایجاد نابسامانی‌‌‌های اقتصادی و معیشتی مردم طی این سال‌ها بوده است. بدون شک اگر نگاه محافظه‌کارانه و اندک‌سالارانه رییس‌جمهوری در قبال جامعه و همکارانش نبود و ایشان به‌جای پشت شیشه اتومبیل اختصاصی نهاد ریاست‌‌جمهوری به‌طور رودر‌رو و چهره‌به‌چهره با مردم دیدار می‌داشت و از درد و آلام آنها خبر می‌گرفت و در جهت حل آنها شب و روز نمی‌شناخت، کشور امروز با مشکلات به مراتب کمتری مواجه بود و مردم متحمل فشارهای اقتصادی کمتری می‌شدند.