ایرانیان جهان - خراسان /قیمت میوه در حالی در شبکه توزیع بین سه تا پنج برابر افزایش می یابد که رشد هزینه های تولید نیز به هیچ عنوان توجیه کننده این مسئله نیست و هم اینک جای خالی نظام مالیاتی در شناسایی و جلوگیری از فعالیت های دلالی به خصوص در مراحل میانی این شبکه خالی به شدت احساس می شود.تازه ترین گزارش صدا و سیما از بازار تهران نشان می دهد که به رغم رتبه های جهانی تولید میوه در ایران، تب قیمت این محصولات در بازار داخلی همچنان داغ است و به عنوان مثال هر کیلو سیب ممتاز دماوند حدود 25 هزار تومان، پرتقال تامسون 20 تا 25 هزار تومان، کیوی 27 هزار تومان و موز وارداتی بیش از 50 هزار تومان به دست مصرف کننده می رسد.
هرچند این قیمت ها در برخی شهرهای دیگر مثل مشهد تا حدی کمتر است. این در حالی است که نرخ های یاد شده با نرخ هایی که باغداران میوه را به اولین حلقه از واسطه ها می فروشند تفاوت زیادی دارد. به طوری که قیمت هر کیلو سیب ممتاز دماوند از سوی باغدار بین 6 تا 7 هزار تومان، پرتقال تامسون بین 5 تا 7 هزار تومان، کیوی بین 6.8 تا 8.5 هزار تومان و هر کیلو موز وارداتی حدود 17 هزار و 500 تومان است. این اعداد و ارقام به این معناست که قیمت همین چهار قلم میوه در گذر از شبکه توزیع، بین سه تا چهار برابر افزایش یافته است و برخی محاسبات دیگر نیز این رقم را به طور متوسط تا پنج برابر اعلام کرده اند.در این میان اگر تمام و کمال بپذیریم که قیمت مواد اولیه تولید میوه بعضاً با توجه به تورم و رشد نرخ ارز، افزایش یافته است، باز باید گفت که این موضوع به هیچ عنوان رشد تا چهار برابری قیمت میوه در نظام توزیع را توجیه نمی کند. بنابراین یک بخش مهم افزایش قیمت میوه را باید در نظام توزیع این محصولات دید.بررسی ها نشان می دهد هم اینک قیمت میوه پس ازخرید از باغدار، تحت تاثیر عملیاتی نظیر سورتینگ، بسته بندی و حمل و نقل درنهایت تا کیلویی حدود دو تا سه هزار تومان افزایش می یابد. یعنی به عنوان مثال نرخ 6هزار تومانی هر کیلو سیب دماوند، به 9 هزار تومان می رسد. با این حال، باز افزایش حدود 16 هزار تومانی قیمت سیب توسط واسطه ها که از مجموع نرخ باغدار و عملیات آماده سازی بیشتر است، غیر قابل قبول به نظر می رسد.بنابراین نقش مخرب دلالان در شبکه توزیع میوه این جا آشکار می شود. همان ویروسی که مدت هاست به جان بازار کالاهای مصرفی و اساسی مردم افتاده است. آسیب شناسی دیروز میز اقتصاد خبر نیمروزی صدا و سیما نشان می دهد که در فرایند توزیع میوه در کشور، واسطه ها در دو مرحله قبل از عرضه میوه به میدان میوه و تره بار و نیز قبل از عرضه به مصرف کننده قرار گرفته اند که به نظر می رسد ضعف تدبیر در یکپارچه سازی آن ها، منجر به رشد هزینه ها در این بخش و افزایش قیمت میوه می شود. در این زمینه ملک زاده رئیس نظام صنفی کشاورزی و و منابع طبیعی کشور تعداد دلالان و واسطه ها در نظام توزیع محصولات کشاورزی را هفت برابر تولیدکنندگان اعلام کرده است.همچنین طبق این گزارش، یک عامل مهم در افزایش قیمت میوه را باید در یک مرحله قبل از رسیدن میوه به غرفه داران میدان میوه و تره بار جست وجو کرد. به این صورت که هنگام ورود میوه از مرحله واسطه ها به مرحله سازمان میادین، عده ای هستند که میوه را از واسطه ها می خرند و این محصولات تا به دست غرفه دار میدان میوه و تره بار برسد سه تا چهار بار معامله می شود و افزایش قیمت پیدا می کند. در انتهای سیستم توزیع نیز خرده فروشان قرار دارند که بسته به مکان قرارگیری آن ها و هزینه های اجاره محل، موجب افزایش قیمت میوه می شوند.این گزارش در ادامه نشان می دهد که اگرچه شاکله نظام توزیع در کشورهای دیگر کمابیش مشابه کشورمان است، اما سلطه نظام بانکی و مالیاتی بر نظام توزیع در دیگر کشورها، جلوی فعالیت اضافی از سوی دلالان را برای افزایش قیمت می گیرد و این همان حلقه مفقوده نظام توزیع در کشور ما علیه دلالان میوه و کالاهای اساسی است.
