چاپ

ایرانیان جهان - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
همان‌طور که استراتژی سکوت پیش گرفت و محافظه‌کارانه در دولت ماند، محافظه‌کارانه هم سکوت را شکست و آنچه را گفت که برایش هزینه سیاسی به بار نیاورد. اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس‌جمهوری از «بازی مافیا» کمک گرفت و در لفافه به «شهروندان» هشدار داد که نگذارند «شهر» در دست «مافیا» بیفتد تا هم به دولت پنهان اشاره کند و هم به تندروهایی که در همه این سال‌ها بارها کشور را تا لبه پرتگاه برده‌اند. با این حال جهانگیری آن‌قدر پرده‌پوشی کرد که به نظر نمی‌رسد سخنان جمعه شب او آن‌چنان که انتظار می‌رفت تاثیرگذار باشد. کما اینکه با نگاهی به فضای مجازی و اظهارنظر خبرنگاران و کاربران می‌توان پی برد که آنها توقع شفافیت بیشتری داشتند و البته به نحوه انتخاب سوال‌کنندگان معترض بودند. اگرچه برای حضور مقامات عالیرتبه در فضاهای گفت‌وگو محوری چون «کلاب‌هاوس» پروتکل‌هایی ابلاغ و انجام می‌شود اما به نظر می‌رسد که هم در انتخاب سوالات و برخی سوال‌کنندگان سخت‌گیری بیشتری صورت گرفت و هم جهانگیری شخصا ترجیح داد جوانب احتیاط را دست‌کم تا زمانی که تکلیف کاندیداتوری‌اش مشخص شود، رعایت کند.
او از «دلار جهانگیری»، «اختیارات و معذوراتش در دولت»، «قصه‌های برادرانش»، «ماجرای دستکاری بودجه»، «برجام و سیاست‌های اقتصادی»، «دکل نفت گمشده» و البته «پول نفت و بابک زنجانی» و... گفت. اما بیش از هر نکته، گویی جهانگیری آمده بود تا همزمان از قاسم سلیمانی که از رفقای قدیمی‌اش بوده و محمدجواد ظریف که 8 سال گذشته با او همکاری داشته، دفاع کند؛ چراکه چند بار حین گفت‌وگو اعلام کرد که در مورد ظریف و سلیمانی سخن خواهد گفت و در پایان این مصاحبه کلاب‌هاوسی هم مفصل به آن پرداخت.
ماندن به خاطر مردم؟
اسحاق جهانگیری احتمالا به مناسبت اولین حضور در کلاب‌هاوس صحبتش را با فضای مجازی شروع کرد و گفت که نباید از فضای مجازی بترسیم و اگر این فضا وجود نداشت در ایام کرونا کشور با بحران بزرگی مواجه می‌شد. او خواست که بگذارند مردم آزادانه صحبت کنند و در ادامه به سوالات گزینش شده‌ای پاسخ داد. مهر 97، تقریبا یک سال پس از آنکه خبرهایی شنیده می‌شد که تاثیرگذاری جهانگیری در مجموعه دولت و نهاد ریاست‌جمهوری به حداقل ممکن رسیده، او در مراسمی گفت که تا این لحظه اجازه برکناری منشی خود را نداشته است، پس نباید از او انتظار داشت که وکیل و وزیر را تغییر دهد. اشاره‌ او به مخالفتش با انتخاب رضا رحمانی به عنوان سرپرست و سپس وزیر صمت بود که همان زمان گفته می‌شد با نفوذ محمود واعظی برای این سمت انتخاب شده است. جمعه شب جهانگیری این اظهارنظر را یادآور شد و پاسخ داد که چرا بعد از ایجاد شرایطی که در دولت دوم حسن روحانی داشته کناره‌گیری نکرده است.
او گفت که به پیشنهاد خاتمی و هاشمی وارد انتخابات سال 96 شد اما در ادامه «وفای به عهد» این بود که «بمانیم و برای خواست مردم بکوشیم» او البته گفت که از روحانی خواسته معاون اول دیگری را برای دولت دوم انتخاب کند که گویا نپذیرفته و جهانگیری نیز مانده از عقبه دولت و 24 میلیون رای حفاظت کند. جهانگیری البته توضیح نداد که کارویژه او برای اصلاح‌طلبان و اصلاح‌طلبی که جهانگیری صدا و نماینده آنها در دولت بود چه کارکردی داشت. تنها به این توضیح اکتفا کرد در دوره دوم تغییر هیچ وزیری نقشی نداشته و دفتر رییس‌جمهوری پیگیری بوده است. آن‌طور که جهانگیری گفت یک بار هم قهر و جلسه را ترک کرده و حتی به دفترش گفته که وسایلش را جمع کنند اما «صبح فردا همچون خوره‌ای به جانم افتاده بود که مگر می‌شود در این شرایط مردم را رها کرد.»
دلار جهانگیری یا ارز سران قوا
تعیین نرخ ارز نیمایی از فروردین سال 97 بعد از اعلام آن از سوی اسحاق جهانگیری گویی به نام او سند خورد. ارزی که همه با عنوان ارز جهانگیری می‌شناسند. او گفت در سال 95 شوکی به بازار ایجاد شد و اتفاقاتی هم در کشورهای همسایه به خصوص آنهایی که ارز وارد می‌کردیم رخ داد و گزارش‌های امنیتی وجود داشت که آنها مانع ورود اسکناس ارز به داخل کشور شده بودند. همچنین در سال 97 زمزمه‌هایی مبنی بر خروج امریکا از برجام وجود داشت بنابراین از میان راه‌های موجود قرار بر این شد که نرخ ارز نیمایی تعیین شود. او برای اولین‌بار بر این نکته تاکید کرد که سیاست ارزی با سران قوا بوده و در جلسات «براساس اصرار برخی سران قوای سه‌گانه، قرار شد نرخ 4200 تومن ثابت بماند» اما اعلام آن برعهده جهانگیری گذاشته شد. او از تصمیم به حذف ارز نیمایی در سال 99 خبر داد که به دلیل رسانه‌ای شدن از سوی مجلس و انبار کالاها منتفی شد.
برجام چیزی جز رای 96 نیست
از مباحث همیشگی که در گفته‌های دولتی‌ها به چشم می‌خورد برجام است. مخالفان دولت که اتفاقا دیروز در روم پایگاه خبری انتخاب از میان نزدیکان به رییس مجلس انتخاب شدند تا از معاون اول سوال بپرسند به برجام اشاره کردند و پرسیدند که چرا این قرارداد به گونه‌ای تنظیم شده که ترامپ توانست زیر میز بزند. جهانگیری توضیح داد که در ابتدای دولت با تحریم‌های شورای امنیت و اروپا و امریکا روبه‌رو بودیم، حتی نفتکش‌های ایرانی مورد حمله قرار می‌گرفت و با برجام توانستیم شرایط را تغییر دهیم، قراردادی که چیزی جر رای مردم در سال 96 نبود.
در این بخش علی‌اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی هم که از شنوندگان بود در دفاع از عملکرد دولت صحبت کرد. او که به‌رغم آنکه چندی پیش احتمال کاندیداتوری خود را تکذیب کرده، همچنان به باور برخی یکی از کاندیداهای احتمالی انتخابات پیش‌روست، در دفاع تمام‌قد از دولت کم نگذاشت و گفت که نباید تحریم‌های فلج‌کننده که صادرات نفت را به زیر یک میلیون بشکه رساند فراموش کرد. او درواقع از دوران حضورش در وزارت خارجه در دولت احمدی‌نژاد و مشقت‌های بین‌المللی گفت اما نگفت چرا اگر همان زمان منتقد سیاست‌ها بوده، ‌استعفا نداده و به کارش ادامه داده ‌است. در نقد دوران محمود احمدی‌نژاد البته جهانگیری نیز کم نگذاشت. او از گم شدن دکل‌های نفتی در این دوران و ظهور و بروز بابک زنجانی گفت و حتی اذعان کرد که پول نفتی که به نیروهای انتظامی و ستاد کل نیروهای مسلح برای فروش داده شده هنوز بازنگشته است.
زورآزمایی سیاسی با اسم‌رمز خانواده!
بخشی از این نشست مجازی هم به سوال درمورد برادران اسحاق جهانگیری که یکی از حواشی مربوط به این سیاستمدار است، اختصاص داشت. جهانگیری چهار برادر دارد که دو نفر از آنان شهید شده و دو نفر دیگر فعالیت‌های اقتصادی دارند. آنچه جهانگیری دیروز در این مورد توضیح داد، حاکی از آن بود که بازداشت برادرش را مرتبط با فضای انتخاباتی و اظهاراتش در مناظرات سال 96 می‌داند. جهانگیری حتی بازداشت برادرش را عجیب خواند و تاکید کرد فعالیت اقتصادی برادرش در دوران احمدی‌نژاد انجام شده و برادران‌شان حتی از رفت‌‌وآمد به دفتر جهانگیری نیز به‌ دلیل جلوگیری از ایجاد برخی حواشی و شائبه‌ها پرهیز می‌کنند. او با اظهاراتش درمورد یکی از برادرانش که حکم قضایی گرفت تلاش کرد به گونه‌ای موضع‌گیری کند که شائبه حمایت نداشته ولی از دخالت‌های سیاسی هم گفته باشد.
سردار دل‌ها و قهرمان ملی
اما آنچه به نظر می‌رسید جهانگیری برای صحبت در موردش برنامه‌ریزی کرده و مایل است حتما به آن اشاره کند، فایل صوتی ظریف، ماجرای میدان و دیپلماسی و شهید سلیمانی بود. او تلاش کرد که در دفاع از هیچ‌یک از این دو کم نگذارد و سلیمانی را سردار دل‌ها و ظریف را قهرمان ملی توصیف کرد. از دوستی دیرینه با سلیمانی و ظریف گفت و تاکید کرد که در جمهوری اسلامی میدان و دیپلماسی دو عنصری هستند که هر دو نقش تعیین‌کننده و کلیدی دارند. جهانگیری حتی تشریح کرد که در دوران سخت وقتی احساس کرده جلسات ظریف و سلیمانی متوقف شده، بانی برگزاری جلسات سه‌شنبه شده است.
برای انتخابات تابع نظر جمع هستم
اسحاق جهانگیری یکی از چند کاندیدای اصلی اصلاح‌طلبان است اما وقتی دیروز در این خصوص مورد سوال قرار گرفت، تاکید کرد که هنوز به تصمیم قطعی نرسیده است. او البته گفت نظر شخصی‌اش منفی است اما هیچ‌وقت نگفته نامزد نمی‌شود و تابع نظر جمعی است؛ موضع‌گیری که اغلب کاندیداهای ریاست‌جمهوری پیش از نام‌نویسی و گرفتن چراغ سبز به زبان می‌آورند. اما درمورد جهانگیری واضح بود که اگر او تصمیم قطعی برای حضور در انتخابات بگیرد قاعدتا باید منتظر گفت‌وگوها و سخنرانی‌های بی‌پرده‌تری از او باشیم.