چاپ

ایرانیان جهان - اعتماد / شهاب شهسواری- به رغم خروج پرشتاب نظامیان امریکایی و متحدان عضو ناتو از خاک افغانستان به نظر می‌رسد که ترکیه هنوز برنامه‌ای برای خروج نظامیانش از خاک افغانستان ندارد و به تدریج برنامه‌هایی تازه برای نگه داشتن طولانی‌مدت نظامیانش در خاک افغانستان طرح‌ریزی می‌کند. دولت ترکیه علاوه بر پیشنهاد نگه داشتن نظامیانش در خاک افغانستان، از متحدان غربی خود خواسته است که به ازای این کار به ترکیه پول، تسلیحات و حمایت سیاسی ارایه دهند. خلوصی آکار، وزیر دفاع ترکیه، بدون اشاره به منافع ترکیه از حضور نظامی بدون نظارت در خاک افغانستان مدعی شده است که چنین اقدامی مشروط به دریافت پول و تسلیحات از دولت‌های غربی عضو ناتو و امریکا خواهد بود.
در طول دو سال گذشته، تمایل شدید دولت ترکیه به حضور نظامی در سرزمین‌های دیگر باعث جنجال‌های زیادی شده است. در حال حاضر ترکیه در خاک سوریه، عراق و لیبی پایگاه‌های نظامی ایجاد کرده و راسا اقدام به استقرار نظامی کرده است. این کشور همچنین به دعوت دولت‌هایی مانند جمهوری آذربایجان و امارت قطر هم در این کشورها نیروهای نظامی دارد. حضور نظامی ترکیه در افغانستان، در طول 20 سال گذشته تحت عنوان عملیات «حمایت قاطع» در قالب سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، رخ داده است. اما با تصمیم امریکا برای خروج نظامیان خارجی از افغانستان تا 20 شهریور سال جاری، ترکیه به هر بهانه‌ای درصدد این است که بیش از هزار نظامی خود را در خاک این کشور حفظ کند. تازه‌ترین اقدام ترکیه در جلسه ماه گذشته وزرای دفاع کشورهای عضو ناتو مطرح شد که پیشنهاد داد برای حفاظت از امنیت فرودگاه بین‌المللی کابل، نظامیان ترکیه در خاک افغانستان بمانند و بر خلاف دیگر کشورهای عضو ناتو خاک این کشور را ترک نکنند. هر چند این پیشنهاد همچنان مورد قبول ناتو قرار نگرفته است، اما دولت‌های ترکیه و امریکا در حال رایزنی در مورد برخی شروط و زمینه‌های لازم برای حفظ نیروهای ترکیه در افغانستان هستند. یک مقام بدون نام ترکیه به رویترز گفته است: «این پیشنهاد ترکیه در اختیار ناتو و امریکا قرار گرفته است و گفت‌وگو در مورد اجرای آن همچنان ادامه دارد.»
حضور فرامرزی نیروهای ترکیه در سرزمین‌های خارجی، طی سال‌های گذشته با جنجال‌های متعددی مواجه شده است. ایجاد پایگاه‌های دایمی در خاک سوریه، با اعتراض دولت دمشق مواجه شده است که از نیروهای ترکیه با عنوان اشغالگر یاد می‌کند. ترکیه مدعی است که برای مبارزه با نفوذ نیروهای شبه‌نظامی کرد مستقر در شمال سوریه به خاک کشور خودش و مبارزه با تروریسم مجبور به حضور نظامی در خاک سوریه است. در برابر دمشق و روسیه از دولت ترکیه به دلیل تجهیز و تسلیح گروه‌های شبه‌نظامی تندرو در استان ادلب و دیگر نقاط شمال سوریه انتقاد می‌کنند. پیش از این ترکیه به تامین تسلیحاتی و آزادی عمل به گروه‌های تروریستی برای رفت و آمد در مرزهای ترکیه و سوریه متهم شده‌بود. حملات مستمر ترکیه به شمال عراق و همچنین ساخت و ساز پایگاه‌های نظامی در عمق خاک عراق با اعتراض دولت مرکزی عراق مواجه شده است. حضور نظامیان ترکیه در لیبی هم با اعتراض برخی طرف‌های عربی منطقه مواجه شده است. با این حال ترکیه همچنان به سیاست توسعه حضور نظامی در سرزمین‌های خارجی ادامه می‌دهد.
رویترز می‌نویسد که داوطلب شدن ترکیه برای بر عهده گرفتن امنیت فرودگاه کابل می‌تواند به حل برخی اختلاف‌های آنکارا و واشنگتن در خصوص روابط ترکیه و روسیه، به ویژه قرارداد خرید سامانه‌های پدافند ضدموشکی اس400 کمک کند. با این حال خلوصی آکار، وزیر دفاع ترکیه گفته است که پیشنهاد ترکیه برای حفاظت از فرودگاه کابل مشروط به حمایت مالی و تسلیحاتی متحدان عضو ناتو از این کشور خواهد بود.آکار گفته است: «قصد ما برای باقی ماندن در افغانستان مشروط است. این شروط چیست؟ حمایت سیاسی، مالی و تسلیحاتی. اگر این حمایت‌ها انجام شود، ما می‌توانیم به حضورمان در فرودگاه بین‌المللی حامد کرزای ادامه دهیم.» به گزارش رویترز، یک مقام آگاه امریکایی به شرط پنهان ماندن نامش گفته است که هر چند دولت ایالات متحده امریکا مشکلی با باقی ماندن نظامیان ترکیه در افغانستان ندارد، اما واشنگتن معتقد است که توقع ترکیه برای غرامت‌های اقتصادی و تسلیحاتی به ازای این عملیات بیش از اندازه زیاد است.
تعداد نظامیان ترکیه هر چند در اوج حضور این کشور در خاک افغانستان به نزدیک 1400 نظامی رسید، اکنون نزدیک به 500 نظامی در خاک افغانستان در قالب عملیات