ایرانیان جهان
آزادی‌های اجتماعی قربانی معیشت
جمعه 21 خرداد 1400 - 01:33:41
ایرانیان جهان - آرمان ملی /متن پیش رو در آرمان ملی منتشر شده و انتشار آن به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
درمیان هفت نامزد انتخاباتی شاید در قیاس با گذشته یک موضوع به‌خوبی نمایان است؛ اینکه این‌روزها آنها با اشاره به اینکه مباحث اقتصادی و مشکلات معیشتی مهمتر از باقی مطالبات مردم است درباره برخی از خواسته‌ها غفلت یا مغالطه می‌کنند یا با استدلال‌هایی مانند اینکه مشکل امروز مردم چیز دیگری است از آنها به سادگی عبور کرده یا از تبیین آینده در حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی طفره رفته و به برخی گفته‌های نامفهوم و غیر‌صریح درباره این مسائل بسنده می‌کنند. آزادی‌های اجتماعی و سرنوشت آن از این پس، با توجه به احتمال تغییر شرایط و فضای کشور یکی از همین مسائل قابل بحث و به عقیده عده‌ای، نگران‌کننده است. هرچند در همه ادوار، ایجاد شرایطی سهل‌تر در این امور‌، یکی از شعارهای کاندیداهای اصلاح‌طلب برای کسب رای بوده، اما امروز حتی در حد شعار نیز از این سخنان نمی‌شنویم و همین امر گروهی از مردم را نگران از بسته‌تر‌شدن فضا کرده است. هرچند کنترل بسیاری موارد در توان و حد اختیارات رئیس‌جمهور نیست اما قطعا حضور یک رئیس‌جمهور با اندیشه‌های دگم می‌تواند بر شدت و حدت محدودیت‌ها بیفزاید یا نبود برخی مقاومت‌ها سرعت عملیاتی شدن بعضی‌ موارد را افزون کند. از این روست که مردم به دنبال موضعی مشخص و صریح از سوی نامزدها در این باره هستند. از حوزه فضای مجازی و فعالیت در آن گرفته تا موضوع زنان، مباحث فرهنگی، آینده رسانه‌ها و... همه و همه با هزاران پرسش بی‌پاسخ مواجهند و آنچه در این بین بیشتر آزاردهنده است اشاره‌های سطحی و موردی کاندیداها به بسیاری از این خواسته‌های مهم و گذر سریع از آنهاست. از سویی نیز برخی جملات و مسائل مطرح شده آنان در این بین بیشتر بر گمانه‌زنی‌ها می‌افزاید و بعضا هراس در دل می‌افکند .
زنان
زنان همیشه در ایام انتخاباتی موضوعی جذاب برای کاندیداها می‌شوند. در تبلیغات انتخاباتی و پوسترهای هر دو جریان اصولگرا و اصلاح‌طلب نیز نقش عمده‌ای بازی می‌کنند. پخش تصاویر زنان به اصطلاح امروزی که عکس یکی از کاندیداهای اصلاح‌طلب یا اصولگرای ریاست‌جمهوری را بر بالای سر برده‌اند یا روی پیشانی نصب کرده‌اند همیشه سوژه‌ خوب تبلیغاتی بوده است. در این بین البته وعده وعیدها در مورد استفاده از وزیر زن هم یکی از شیوه‌های همیشگی است؛ موضوعی که قرار بوده در دولت روحانی هم رخ دهد، اما بنا به دلایل مختلفی که- روحانی می‌گوید در آن نقش نداشته- محقق نشده است؛ وعده‌هایی که در مناظره اخیر نیز شاهد آن بوده‌ایم. زمانی که مهرعلیزاده گفت من سه وزیر زن خواهم داشت و بعد هم همتی از 5 وزیر زن سخن به میان آورد؛ اما دراین میان قاضی‌زاده‌هاشمی نامزد اصولگرا به کنایه می‌گوید اصلا من تمام وزرا را زن انتخاب می‌کنم. برخی اظهارات در این باره و اصولا مسائل در حوزه زنان به نحوی است که روسای‌جمهور عملا توان ورود به آن را ندارند که حالا بخواهند در شعارهایشان آنها را بیان کنند. مثل زمانی که همتی به جریمه‌شدن بانوان در اتومبیل‌های شخصی‌شان اعتراض کرد، سریعا افرادی مثل احمد خاتمی، از اعضای شورای نگهبان اظهار داشتند «معنی ندارد کاندیدایی بگوید چرا خانمی که در ماشین نشسته را دعوت به حجاب می‌کنید؟» بعد از این هم حتی برخی چهره‌ها از اینکه می‌توان در زمان اظهارات کاندیداها نیز دست به رد‌صلاحیت آنها زد سخن به میان آورده‌اند. همتی در مناظره دومش نیز وقتی در این باره گفت که گشت ارشاد را باید ممنوع کنیم اما با واکنش حسین رحیمی، فرمانده انتظامی تهران بزرگ روبه‌رو شد که اظهار داشت نمی‌توان با شئونات اسلامی و اخلاقی جامعه بازی کرد. این مسائل نباید برای جمع کردن رای مورد استفاده قرار گیرد. این مساله عملا نشان می‌دهد حتی در حد شعارهای رای‌آور هم کاندیداها چندان نمی‌توانند به این موضوعات ورود کنند. از سویی دیگر اما برخی اظهارات نیز درباره زنان از سوی نامزدها قابل‌تامل است. مثلا وقتی رئیسی با بیان اینکه باید به فکر کار زنان بود، می‌گوید: «‌آیا حضور زنان در ورزشگاه مسابقات آقایان، مشکلی را از خود خانم‌ها حل می‌کند؟» اینکه مثلا مشکلات اولیه‌تر باعث نفی حقوق و مطالبات زنان در عرصه‌های مختلف دیگر شود، نقدی است که می‌توان به این‌گونه عبارات مطرح شده از سوی نامزدها وارد ساخت. یا اینکه محسن رضایی نگاه زنان را در طرح خود درباره پرداخت حقوق به زنان خانه‌دار ارائه می‌کند و می‌گوید: «‌در هر خانه‌ دو نفر کار می‌کنند، شغل مردان آشکار است اما شغل دیگر که شغل زنان است و شامل تربیت فرزندان و دیگر مشکلات خانه می‌شود، دیده نمی‌شود. چرا نباید برای خانه‌داری حقوق قائل شد؟ دولت باید کمک کند. منابعی وجود دارد که باید آزاد شود زیرا بانوان آینده‌ساز کشور هستند.» رئیسی هم بیان کرده «‌ابتدای ورود به دستگاه قضایی با لایحه صیانت از حقوق بانوان مواجه شدم که این لایحه در ظرف مدت چند ماه تنظیم شد؛ اما 400 روز در دولت معطلی داشت که البته اخیرا شنیده‌ام در این خصوص اقدامی برای رفتن به مجلس شورای اسلامی شده است.» مطالبی که به نوبه خود هرچند می‌توانند مطلوب باشند، اما به‌تنهایی از عمق و نگاه لازم برای بسیاری از مطالبات زنان برخوردار نیست. در این میان تعاریفی که امثال زاکانی از آزادی‌های مدنی و برنامه‌اش در این باره می‌کند هم مبهم به نظر می‌آید مثلا وقتی می‌گوید: «قائل به شفافیت، دقت و ایجاد نهاد‌سازی نوین در جهت پذیرش موضوع نظارت، مطالبات و اعتراضات مردم هستم»؛ دقیقا مقصود از نهادسازی نوین در این باره چیست ؟
فضای مجازی و اینترنت
یکی دیگر از مقوله‌هایی که این‌روزها در موردش نگرانی‌های بسیاری وجود دارد آینده فضای مجازی است. فضای مجازی‌ای که حق هر شهروندی است و البته تجربه نشان داده برخی مواقع سرنوشتش می‌تواند چندان ارتباطی با دولت نداشته باشد. در کنار این مساله تجربه قطع کامل اینترنت به مدت یک هفته یا مساله اینترنت ملی یا قرارداد 25 ساله چین و شائبه‌ها و ادعاهای برخی درباره احتمال وجود مسائل اینترنتی یا فضاهای اجتماعی و... در آن‌، از جمله نگرانی‌هایی است که مردم انتظار موضع‌گیری مشخص درباره آنها را از سوی نامزدهای انتخاباتی دارند. اما تا امروز اظهارات کاندیداها خیلی مختصر و البته بازهم نا‌مشخص درباره سرنوشت و سر و شکلی که قرار است در فضای مجازی ایجاد شود، بوده است؛ موضوعات و بحث‌ها عمدتا درباره مسائلی مثل رفع فیلترهاست. در حالی که همتی به کنایه به رئیسی می‌گوید حال که خود او در توئیتر است دستور رفع فیلتر آن را هم بدهد. زاکانی در مورد فضای مجازی از ارتقای حکمرانی فضای مجازی در جهت منافع ملی و انقلاب سخن گفته و سعید جلیلی هم اظهار کرده «دولت باید برای فضای مجازی برنامه داشته باشد؛ نه اینکه همین‌طور رها باشد، ولی متأسفانه گاهی تا می‌گوییم نباید فضای مجازی رها باشد، برخی‌ها فکر می‌کنند بگیرد و ببندد و این حرف‌ها. برعکس باید دولت برنامه در راستای استفاده حداکثری از فرصت‌هایش داشته باشد». این رها بودن فضای مجازی یا ارتقای آن در جهت منافع ملی و انقلاب چه معانی به خود می‌گیرد‌؟ نحوه برنامه‌ریزی درموردش نیز یکی از همان سوال‌هایی است که ظاهرا نامزدی را یارای پاسخگویی به آن نیست . واقعا عبارت «نباید فضای مجازی رها باشد» از سوی جلیلی یعنی چه‌؟ محسن رضایی نیز گفته است که «فضای مجازی را با مدیریت در دسترس همه قرار می‌دهم.» اینکه مقصود از این مدیریت چیست هم معلوم نیست. آیا این جملات و برخی کلید‌واژه‌ها القا‌کننده محدود‌شدن این فضاست؟ یا شاید هم چیز دیگری. کسی در‌باره شبکه ملی اطلاعات هم سخنی به زبان نمی‌آورد و هنوز معلوم نیست قرار است اینترنت ملی چه زمانی و چگونه اجرایی شود و آیا نامزدهای کنونی با آن موافقند یا مخالف؟ در این شرایط رئیسی هم از طبقه‌بندی اینترنت به دو گروه تخصصی و عمومی سخن گفته است. وی بیان می‌کند: «‌اینترنت تخصصی برای متخصصان بوده و اینترنت عمومی یک باید است، الان اینترنت یک دانش‌آموز با یک استاد و متخصص یکسان است، در حالی که باید اینترنت تخصصی درست می‌شد.» 
او اما مشخص نمی‌کند که طرح او در این‌باره دقیقا چیست و قرار است چگونه اجرا شود؟ تقسیم‌بندی اینترنت تخصصی و اینترنت عمومی بر‌چه مبنایی است؟ آیا این خود، دامن‌زدن و ایجاد شکل دیگری از فاصله طبقاتی میان مردم نیست‌؟ متخصصان چه کسانی هستند‌؟ اینکه متخصصانی را بنا به تعریفی از بقیه جدا کرده و بعد امکانات بیشتری برای آنها قائل شویم خود یک تبعیض نیست‌؟ چه‌بسا بسیاری از کسانی که متخصص نیستند و بنا به هر دلیلی شاید آموزه‌های کافی در برخی زمینه‌ها ندارند بیشتر از متخصصان، برای آموختن و پیشرفت به اینترنت مطلوب نیاز داشته باشند تا به سطح بالاتری برسند و اتفاقا از همین‌رو باید اینترنت بهتری داشته باشند. این چگونه تقسیم‌بندی‌ای است‌؟ و برچه اساسی می‌خواهد شکل بگیرد‌؟
فرهنگ و آزادی مطبوعات و رسانه
یکی دیگر از دغدغه‌ها در این شرایط نوع نگاه‌ها به رسانه‌ها و مطبوعات و کنش‌ها و کنشگران فرهنگی است. اینکه قرار است این فعالیت‌ها محدود شود‌؟ مثلا در آینده رسانه‌های به ویژه اصلاح‌طلب در دولت اصولگرا چگونه به فعالیت‌های خودشان ادامه می‌دهند. آیا باید منتظر خط‌قرمزهای بیشتری در آینده‌ای نه‌چندان دور در این مورد باشند؟ انواع آزادی‌های مدنی چیزی است که تاکنون نامزدها درباره آن نتوانسته‌اند به مردم اطمینان‌خاطر بدهند یا لا‌اقل این را به همه بقبولانند که وضع به سمت بغرنج‌تر شدن پیش نمی‌رود. تمام شدن دو مناظره کاندیداها و نزدیک‌شدن به پایان زمان تبلیغات و نبود موضع یا اظهارات مشخصی از سوی آنها درباره آزادی‌های اجتماعی، عملا حتی دلخوشی‌های ظاهری را نیز در این زمینه‌ها از گروه قابل‌توجهی از مردم ستانده است.

http://www.ilandnews.ir/fa/News/252812/آزادی‌های-اجتماعی-قربانی-معیشت
بستن   چاپ