چاپ

ایرانیان جهان - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشر آن در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
محمدحسین لطف‌الهی/ در حالی که مقام‌های انصارالله یمن شنبه شب از حملاتی موفق علیه برخی مواضع عربستان سعودی در شرق و جنوب این کشور خبر دادند، ریاض می‌گوید توانسته سه موشک بالستیک یمنی را که به سوی تاسیسات نفتی عربستان شلیک شده بودند، رهگیری کند. وزارت دفاع عربستان همچنین مدعی شده ترکش‌های ناشی از انفجار یکی از این موشک‌ها باعث شده تا دو کودک عربستانی مجروح شوند و 14 خانه در آن محدوده آسیب جدی ببینند.
همزمان با تحولات دیپلماتیک منطقه نظیر گفت‌وگوهای تهران و ریاض و همچنین تلاش‌های بین‌المللی برای پایان دادن به جنگ یمن، آتش درگیری‌ها میان حوثی‌ها و نیروهای ائتلاف به رهبری عربستان سعودی شعله‌ورتر شده و به نظر می‌رسد این‌بار این یمنی‌ها هستند که رویه‌ای تهاجمی را در پیش گرفته‌اند تا بتوانند نیروهای اشغالگر سعودی را از خاک خود بیرون کنند. همزمان ریاض هم می‌کوشد تا با استفاده تبلیغاتی از این حملات، همزمان ایران و حوثی‌های یمن را متهم به تنش‌زایی در منطقه و آتش‌افروزی کند. وزارت دفاع عربستان سعودی روز یکشنبه در پاسخ به خبرگزاری فرانسه اعلام کرد: «علاوه بر موشک‌های بالستیک یمنی، سه هواپیمای بدون سرنشین انفجاری را رهگیری کرده‌اند.» در بیانیه‌ای که ساعتی بعد از این پاسخ از سوی سرتیپ ترکی المالکی سخنگوی نیروهای ائتلاف سعودی منتشر شد، آمده است: «نیروهای هوایی عربستان موفق شد سه موشک بالستیک و سه پهپاد انفجاری شبه نظامی‌های حوثی تحت حمایت ایران را رهگیری کند.» او همچنین در این بیانیه حملات اخیر را «وحشیانه» و «غیرمسوولانه» توصیف کرده است. شبکه دولتی الاخباریه نیز با استناد به بیانیه نیروهای ائتلاف، گزارش داده که نظامیان سعودی مجموعه‌ای از اقدامات را در راستای افزایش ایمنی آسمان منطقه و مراقبت از تاسیسات مهم و غیرنظامیان انجام داده‌اند. همزمان خبرگزاری رویترز به نقل از منابع امنیتی سعودی ادعا کرد، به تاسیسات «آرامکو» آسیبی نرسیده است.
علاوه بر موضوع حملات موشکی و پهپادی به شرق و جنوب عربستان، در ساعات پایانی روز شنبه نیز برخی منابع خبری نزدیک به حوثی‌های یمن از شنیده شدن صدای انفجار در شهر بندری دمام خبر دادند. دمام، شهری بندری در عربستان سعودی و یکی از مهم‌ترین شهرهای این کشور کنار خلیج فارس و از مهم‌ترین بنادر عربستان است. این شهر یکی از غنی‌ترین مناطق نفت‌خیز جهان است. بعضی از ادارات مهم دولتی در مرکز این شهر قرار دارد. فرودگاه بین‌المللی «ملک فهد» در 20 کیلومتری غرب دمام قرار دارد.
یمنی‌ها اما روایت متفاوتی از این حمله دارند. یحیی سریع سخنگوی نیروهای مسلح یمن، روز یکشنبه در تشریح عملیات‌های نظامی یمنی‌ها علیه مواضع سعودی این عملیات را «موازنه بازدارندگی هفتم» نامید و گفت، عملیات مذکور در چارچوب مقابله با تجاوزات ائتلاف سعودی انجام شده است. به گفته او، تاسیسات حیاتی و مراکز نظامی عربستان سعودی با پهپاد «صماد 3» و موشک هدف گرفته شده است. سخنگوی نیروهای مسلح یمن افزود: «در این عملیات تاسیسات وابسته به «آرامکو» در «راس التنوره» در منطقه «الدمام» در شرق سعودی با هشت پهپاد صماد 3 و موشک بالستیک از نوع «ذوالفقار» هدف گرفته شد. در عملیات مذکور تاسیسات آرامکو در جده، جازان و نجران با پنج موشک بالستیک از نوع «بدر» و دو پهپاد صماد 3 هدف گرفته شد.» او در پایان به عربستان سعودی درباره ادامه تجاوز به یمن و ملت مجاهد آن هشدار داد و سریع گفت: «بر حق مشروع خود در اجرای عملیات‌های منحصر به فرد بیشتر در دفاع از کشور عزیز و ملت بزرگ یمن تا توقف تجاوز حملات و رفع محاصره تاکید می‌کنیم. نیروهای مسلح یمن به یاری خدا به نبرد جهادی خود تا آزادسازی تمام اراضی جمهوری یمن و تحقق آزادی و استقلال ادامه خواهند داد.»
این حمله چهار روز پس از آن صورت می‌گیرد که یک هواپیمای بدون سرنشین متعلق به نیروهای یمنی فرودگاه بین‌المللی ابها در جنوب عربستان را هدف قرار داد و طی آن هشت نفر مجروح شدند و به تعدادی از تجهیزات مستقر در فرودگاه نیز آسیب وارد شد. از طرفی، این حمله دقیقا در زمانی صورت گرفت که قرار بود ساعاتی پس از آن هانس گروندبرگ، نماینده جدید سازمان ملل در امور یمن، کار خود را آغاز کند.
حوثی‌ها همچنین مدعی هستند که توانسته‌اند بر منطقه «الرحبه» در استان مارب واقع در شمال شرقی این کشور تسلط پیدا کنند. خبرگزاری سبا نزدیک به حوثی‌ها روز یکشنبه نوشت: «یک منبع امنیتی در استان مارب گفت، پس از تامین امنیت منطقه الرحبه، امنیت و ثبات مجددا در سراسر آن برقرار شده است.» حوثی‌ها از زبان این منبع امنیتی از همه مردم الرحبه و آوارگان خواسته‌اند تا به مناطق زندگی خود برگردند و شایعات مزدوران را که هدف از آن ایجاد رعب و وحشت است، باور نکنند. آنها اعلام کرده‌اند، ارتش و کمیته‌های مردمی و نیروهای امنیتی دنبال برقراری امنیت و ثبات و حفظ آرامش عمومی هستند.
در این میان، گفت‌وگوها برای دستیابی به آتش‌بس میان نیروهای یمنی و نیروهای ائتلاف به رهبری عربستان سعودی نیز در وضعیت مبهمی قرار دارد. در ماه جولای، نیروهای انصارالله یمن در پاسخ به فشارهای سازمان ملل برای آغاز گفت‌وگوهای آتش‌بس اعلام کردند که شرط آنها برای حضور در میز مذاکره با عربستان سعودی، بازگشایی فرودگاه صنعا و برخی دیگر از مراکز حیاتی است که تحت محاصره نیروهای عربستانی بسته شده‌اند. در آن زمان، عبدالملک حوثی، رهبر گروه انصارالله به هیاتی عمانی که برای گفت‌وگو و میانجیگری وارد صنعا شده بود وعده داد در صورت بازگشایی مراکز مذکور هیات یمنی به سرعت در مذاکرات آتش بس حضور خواهد یافت.
برخی کارشناسان معتقدند مساله صلح در یمن به گفت‌وگوهای ایران و عربستان بستگی دارد. آنکال ووهرا، تحلیلگر مسائل خاورمیانه در این خصوص در نشریه فارن پالیسی می‌نویسد: «آشتی بین ایران و عربستان می‌تواند بستر صلح در یمن را فراهم کند، لبنان را از فروپاشی کامل نجات دهد و به احیای اقتصادی عراق و حتی سوریه کمک کند. اما گفت‌وگوهای اخیر دو کشور به میزبانی عراق هیچ دستاورد چشمگیری نداشت؛ به نظر می‌رسد که جنگ سرد بین ریاض و تهران بر سر هژمونی در جهان اسلام ادامه خواهد داشت.»
جنگ در یمن علاوه بر جنبه‌های نظامی و سیاسی، جنبه حقوق بشری قابل توجهی نیز دارد. بر اساس گزارش نیویورک تایمز، جنگ یمن وضعیت وخیم بشر دوستانه قبلی در فقیرترین کشور خاورمیانه را، بدتر کرده است. قبل از شروع جنگ، بیش از نیمی از جمعیت یمن نیازمند کمک‌های بشر دوستانه بودند. اکنون این مقدار به بیش از 80 درصد افزایش یافته است چرا که محاصره تحمیل شده از سوی ائتلاف بر واردات تجاری و بازرگانی در بیشتر نقاط کشور همچنان پابرجاست و در پی آن، توانایی آژانس‌های امداد بین‌المللی برای ارایه منابع بسیار مورد نیاز به خاطر جنگ و درگیری کاهش یافته و به تاخیر می‌افتد. یکی از نمونه‌های آن حملات هوایی توسط نیروی ائتلاف به بندر شمال غربی شهر حدیده است که باعث نابودی آن شد، در حالی که بندرشهر حدیده تنها نقطه ورود کمک‌های بشر دوستانه به شمال این کشور است. وضعیت به سوی وخامت بیشتر پیش می‌رود: برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد نسبت به احتمال قحطی در یمن برای میلیون‌ها نفر که عمدتا زنان و کودکان هستند، هشدار داده است.