بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - خراسان /توضیحات کارشناسان و مسئولان حاکی از آن است که عمده مردم در مسیر مالیات عایدی سرمایه قرار ندارند و درصد کمی شامل سفته بازان مشمول این مالیات خواهند شد. در این گزارش به طور خاص معاملات طلا را بررسی کرده ایم.
در چند هفته اخیر که مجلس ایرادات شورای نگهبان به طرح مهم مالیات بر عایدی سرمایه را تصویب کرد، واکنش ها علیه آن کم نبوده است. در این زمینه در برخی رسانه ها با رویکردی منفی یا حتی اشتباه، به گونه ای القا کرده اند که گویی عمده مردم مشمول این پایه مالیاتی شده و در نتیجه معیشت آن ها قرار است با این پایه مالیاتی بیشتر محدود شود. حال آن که این قانون، قفل شدن معاملات سفته بازانه و خروج سرمایه از بازار سفته بازی دارایی ها از جمله طلا را هدف قرار خواهد داد و اتفاقاً به جای عمده مردم، درصد اندکی متاثر خواهند شد. در این گزارش، به برخی زوایای کمتر گفته شده این قانون درباره معافیت معاملات طلا از مالیات عایدی سرمایه و نیز برخی دیگر از معافیت ها در این زمینه نگاهی خواهیم کرد.
به گزارش خراسان، 10 روز قبل بود که نمایندگان مجلس، ایرادات شورای نگهبان به طرح مالیات بر عایدی سرمایه را رفع کردند تا این طرح مهم مالیاتی سرانجام پس از 12 سال از مطرح شدن آن، به فرجام نهایی خود نزدیک شود. هدف این طرح، مقابله علیه فعالیت های سوداگرانه ای است که سال هاست با نقدینگی های بی ضابطه در کشور تغذیه شده و تبعات آن، خود را در به هم خوردن تناسب قیمت دارایی هایی از قبیل مسکن و خودرو و ... با درآمدها و قدرت خرید مردم نشان داده است. با این حال به نظر می رسد تصویب این طرح موجب ابهام و واکنش منفی برخی رسانه ها شده، به طوری که به توصیفاتی نظیر: «عامل قفل شدگی دارایی ها، مالیات بر تورم و اسباب خروج سرمایه از کشور» در قبال آن روی آوردند. همچنین این گونه القا شده که معاملات و معیشت روزمره مردم قرار است تحت تاثیر این مصوبه قرار گیرد. به خصوص در زمینه معاملات طلا در بین مردم و فعالان بازار طلا، ابهاماتی به وجود آمده بود. با این حال، توضیحات کارشناسان و مسئولان و همچنین مفاد این قانون که در ادامه خواهد آمد، پاسخ این ابهامات را روشن کرده است. در این گزارش عمدتاً به جزئیاتی که درباره معافیت معاملات طلا کمتر گفته شده، می پردازیم.
طلافروشان مشمول مالیات بر عایدی سرمایه نمی‌شوند

اولین نکته در خصوص طلافروشان است. یکی از دغدغه‌های فعالان این صنف که در رسانه ها مطرح شده، این است که خرید و فروش آن ها مشمول مالیات جدیدی از جمله مالیات عایدی سرمایه خواهد شد یا خیر؟ در این زمینه گزارش خبرگزاری فارس تصریح می کند که مطابق مصوبه مجلس اشخاص تجاری صاحبان مشاغل بابت فروش طلا مشمول مالیات عملکرد می‌شود، لذا مشمول مالیات بر عایدی سرمایه نمی شود. به عبارت دیگر مشاغل در حال حاضر مالیات حقه خود را پرداخت می‌کنند و بر اساس این مصوبه به هیچ عنوان مشمول مالیات جدیدی نمی‌شوند.
فروش طلا توسط مردم به طلافروشی های رسمی مشمول مالیات عایدی سرمایه نیست
 ماجرای معاملات طلا از ناحیه مردم نیز یکی از دغدغه های موجود است. در این زمینه خبرگزاری ایرنا به نقل از اسکندری کارشناس اقتصادی بیان کرده است: در صورتی که اشخاص غیر تجاری (مردم عادی) طلای خود را به طلافروشی‌های رسمی بفروشند، مشمول مالیات بر عایدی سرمایه نمی‌شوند؛ به عبارت دیگر مصوبه مجلس به دنبال شفافیت این بازار مهم بوده و بر اساس این مصوبه در صورتی که مردم عادی طلای خود را به کسبه مجاز به فروش طلا بفروشند، مشمول مالیات بر عایدی سرمایه نیستند.
معافیت معاملات طلای مردم در صورت ثبت صورت‌حساب فروش
نکته قابل توجه دیگر این است که حتی با یک شرط، معاملات طلا توسط مردم با یک دیگر نیز مشمول مالیات عایدی سرمایه نخواهد شد. طبق اظهارات اسکندری، مردم عادی در صورتی که طلای خود را از کسبه مجاز به فروش طلا با صورت‌حساب الکترونیکی خریده باشند و بخواهند آن را به شخص عادی دیگری بفروشند، درصورتی که صورت‌حساب فروش را ثبت کنند مشمول مالیات بر عادی سرمایه نیستند.‌
معاملات اوراق بهادار طلا نیز از مالیات عایدی سرمایه معاف است
موضوع دیگر که شاید تا حدی معلوم باشد، این است که نقل و انتقال اوراق بهادار طلا نیز از مالیات عایدی سرمایه معاف است. توضیح این که هزینه‌های نگهداری طلا برای جلوگیری از دزدی و نیز جلوگیری از مفقود شده یکی از دغدغه های مردم است. ویژگی مهم بازار اوراق بهادار این است که به‌دلیل نبود فیزیک طلا هزینه نگهداری ندارد و ریسک دزدی یا مفقود شدن ندارد از طرف دیگر برای حاکمیت هم کاملاً شفاف است. بنابراین با تصمیم مجلس شورای اسلامی خرید و فروش این اوراق بهادار مشمول مالیات نمی شود و از مالیات بر عایدی سرمایه معاف است.
طلای زینتی تا 150 گرم مشمول مالیات بر عایدی سرمایه نیست
یک نکته قابل تامل دیگر در خصوص معاملات طلا را دیروز سخنگوی سازمان امور مالیاتی اعلام کرد. به گزارش تسنیم موحدی بک نظر با بیان این که طلای مورد استفاده افراد مثل انواع زیورآلات مورد استفاده، تا 150 گرم به ازای هر فرد مشمول قانون مالیات بر عایدی سرمایه نخواهد بود خاطرنشان کرد: بیش از این مقدار هم مربوط به زمانی است که مدت زمانی از آن بگذرد و فرد قصد فروش آن را داشته باشد.
قاعده کلی معافیت معاملات طلا
غیر از مواردی که گفته شد، یک قاعده کلی در خصوص معافیت معاملات طلا وجود دارد و خارج از این موارد، این معاملات مشمول مالیات عایدی سرمایه خواهند شد. طبق آخرین اصلاحات مصوبه مذکور که تا تاریخ 9 اردیبهشت به دست خراسان رسید، به طور کلی معاملات طلا تنها در صورتی معاف از مالیات عایدی سرمایه می‌شود که در هر پنج سال، سود حاصل از فروش آن کمتر از 5 برابر معافیت سالانه مشاغل باشد. (به عنوان مثال رئیس سازمان امور مالیاتی 7 بهمن سال گذشته اعلام کرد که سقف معافیت درآمد مالیاتی اصناف در 1403 سالانه به 144 میلیون تومان افزایش یافته است). توضیحات بیشتر در خصوص چگونگی محاسبه مالیات عایدی سرمایه در گزارش 10 اردیبهشت همین صفحه آمده است.
جزئیات بیشتر از معافیت های مالیات بر عایدی سرمایه
دیروز سخنگوی سازمان مالیاتی جزئیات دیگری از معافیت های مورد تصریح در مصوبه مالیات عایدی سرمایه را مطرح کرد. موحدی با بیان اینکه دلالان، سفته‌بازان و سودجویان بازارهایی مثل ملک، خودرو، رمزارز و ارز و سکه، باید از مالیات بر عایدی سرمایه بترسند، افزود: مردم عادی نباید از این قانون بترسند. اشاره وی ناظر به این موضوع است که اولاً در این طرح صرفاً چهار قلم دارایی در نظر گرفته شده‌ است. و ثانیاً طبق اذعان کارشناسان دایره معافیت ها در این طرح بسیار گسترده است. دنیای اقتصاد تعبیر جالبی در این زمینه به کار برده و در خصوص املاک گفته است: «حفره‌های تور «مالیات بر عایدی سرمایه» به قدری بزرگ طراحی شده که تقریبا همه «چندخانه‌ای»ها از آن عبور می‌کنند»!
سخنگوی سازمان مالیاتی در ادامه خاطرنشان کرد: کسانی که می‌خواهند خانه بهتری بخرند، مشمول این مالیات نمی‌شوند، انتقال خانه به فرزندان و خرید خودروی جدید هم مشمول قانون مذکور نیست. همچنین سه سال فرصت تنفس در طرح مالیات بر عایدی سرمایه در نظر گرفته شده که بعد از تصویب قانون شروع می‌شود؛ بر این اساس تا سه سال، مالکان اموال مشمول قانون، می‌توانند آن‌چه دارند، بفروشند بدون این که مالیاتی به سود آن‌ها تعلق بگیرد.