بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - دنیای اقتصاد / متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و انتشار آن به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
بورس تهران معاملات دومین ماه زمستان را با رشد 6/ 7 درصدی به پایان رساند و پس از ثبت تاریخی‌ترین ریزش ماهانه در دی مجددا صعودی شد. این مهم اما باعث افزایش ارزش خرید و فروش‌های ثبت شده در شرکت‌های کارگزاری نشد. بر این اساس بررسی عملکرد 109 کارگزاری فعال بازار سرمایه طی بهمن‌ماه نشان از ثبت معاملات بیش از 411 هزار و 590 میلیارد تومانی دارد که در مقایسه با عملکرد مدت مشابه سال قبل (بهمن‌98) رشد 149 درصدی را تجربه کرده است. همچنین ارزش دادوستدهای ثبت شده طی بهمن‌ماه در این نهادهای مالی در مقایسه با ماه قبل یعنی دی با کاهش 1/ 8 درصدی مواجه شده است. به‌طوری‌که کارگزاری‌های فعال در بازار طی دی‌ماه توانسته بودند خرید و فروشی در حدود 448 هزار میلیارد تومان را در کارنامه خود ثبت کنند.
هر چند پس از یک اصلاح طولانی‌مدت و کاهش نسبت قیمت به درآمد بازار سهام از اوج 22 واحدی به هشت واحد و در کنار آن تقویت محرک‌های بنیادی، شاهد افزایش جذابیت این بازار هستیم اما دستکاری‌های ناپایان در سازوکار بازار سبب شده تا شاهد کاهش ارزش دادوستدها و تهدید نقدشوندگی بازار باشیم. این مهم پس از اجرایی شدن دامنه نوسان نامتقارن از 25 بهمن‌ماه تشدید شد و شاهد کاهش ارزش دادوستدها به سطوح هزار تا 2هزار میلیارد تومانی بودیم. در نظر گرفتن کف 2 درصدی در کنار سقف 6 درصدی برای نوسان سهام هر چند توانست در پنهان کردن میزان افت قیمت‌ها و انعکاس آن در شاخص کل موفق عمل کند اما صف‌های فروش را سنگین کرد.
نگاهی به میانگین روزانه ارزش معاملات خرد بورس تهران در بهمن‌ماه نیز حکایت از افت 3/ 10 درصدی این متغیر نسبت به دی‌ماه دارد. به‌طوری که در اولین‌ماه زمستان به‌طور متوسط روزانه سهامی به ارزش 9 هزار و 782 میلیارد تومان دادوستد می‌شدند که این رقم در ماه گذشته به 8 هزار و 777 میلیارد تومان رسید. حجم معاملات نیز در بهمن‌ماه با افت 9/ 3 درصدی نسبت به دی مواجه شد. بر این اساس کاهش حجم و ارزش معاملات در بهمن‌ماه سبب شد عملکرد کارگزاری‌ها نیز به‌تبع آن با کاهش در مقایسه با دی همراه شود.
جزئیات بیشتر از بهمن‌ کارگزاری‌ها
بررسی دقیق‌تر عملکرد کارگزاری‌های فعال در بازار سرمایه نشان می‌دهد این نهادهای مالی در بهمن‌ماه در حالی خرید و فروش 6/ 411 هزار میلیارد تومانی را در کارنامه خود ثبت کردند که 315 هزار و 900 میلیارد تومان یعنی معادل 8/ 76 درصد از این رقم در اختیار مبادلات آنلاین بوده است. همچنین 94 هزار و 659 میلیارد تومان دیگر نیز ارزش معاملات در این نهادهای مالی به‌صورت عادی بوده است. سهم معاملات آنلاین کارگزاری‌ها در بهمن99 در حالی به حدود 77 درصد رسیده که در مدت مشابه سال گذشته حدود 63 درصد بوده است. شاید بتوان شیوع ویروس کووید-19 را یکی از دلایل افزایش معاملات آنلاین عنوان کرد.
در این میان طبق روال دوره‌های قبل، درصد بالایی از خرید و فروش‌ها تنها در انحصار چند کارگزاری بود، به‌طوری‌که نیمی از معاملات این ماه تنها از کانال هفت کارگزاری صورت گرفت. در صدر این خرید و فروش‌ها نیز همچنان کارگزاری مفید به‌عنوان برترین واسطه‌ بورسی قرار دارد، به‌طوری‌که ارزش دادوستدهای ثبت شده در کارگزاری مفید در ماه گذشته به حدود 104 ‌هزار و 230 میلیارد تومان رسید تا این کارگزاری به تنهایی 3/ 25 درصد از کل معاملات این نهادهای مالی را در بهمن‌ماه به خود اختصاص داد. در ادامه این روند نیز کارگزاری آگاه توانست 3/ 11درصد از کل معاملات کارگزاری‌ها در ماه گذشته را به خود اختصاص دهد که این حجم از معاملات، خرید و فروشی بیش از 46 هزار و 335 میلیارد تومان بود.
کارگزاری مبین سرمایه نیز در ماه گذشته داد‌و‌ستد 14 هزار و 275 میلیارد تومانی را تجربه کرده و با اختلاف نسبت به دو کارگزاری اول، در رتبه سومین کارگزاری برتر ماه قرار گرفت. سهم این کارگزاری از کل مبادلات به 5/ 3 درصد رسید. در ادامه دیگر کارگزاری‌های برتر بهمن‌ماه، دو کارگزاری صباتامین و فارابی به ترتیب سهمی 2/ 3 و 5/ 2 درصدی از کل معاملات ماه را به خرید و فروش‌های خود اختصاص دادند.
نگاهی دقیق به برترین‌ها
همان‌طور که عنوان شد کارگزاری مفید به‌عنوان برترین کارگزاری در بهمن‌ماه شناخته شد. همچنین کارگزاری مزبور بیشترین فعالیت را در معاملات آنلاین داشت، به‌طوری‌که این کارگزاری به تنهایی 5/ 32 درصد از کل معاملات آنلاین را در بازار سرمایه به خود اختصاص داد. ارزش این دادوستدهای الکترونیک رقمی معادل 102 ‌هزار و 565 میلیارد تومان را شامل می‌شود که 4/ 98 درصد از کل خرید و فروش‌های کارگزاری مفید است. در همین راستا یک هزار و 663 میلیارد تومان نیز به معاملات عادی در این کارگزاری تعلق داشته است. بررسی عملکرد کارگزاری آگاه نیز نشان می‌دهد این نهاد مالی در ماه گذشته بخش عمده‌ای از معاملات را به خرید و فروش آنلاین اختصاص داده است. به‌طوری‌که 8/ 96 درصد از کل دادوستدهای صورت‌گرفته توسط‌ این کارگزاری به‌صورت الکترونیکی بود که رقمی بالغ بر 44 هزار و 865 میلیارد تومان را شامل می‌شود. همچنین کارگزاری مزبور یک هزار و 471 میلیارد تومان نیز در معاملات عادی ثبت کرده است. کارگزاری مبین سرمایه نیز ماه گذشته عملکردی مناسب در زمینه معاملات برخط داشت. به‌طوری‌که سهم معاملات آنلاین این کارگزاری به بیش از 12 هزار و 960 میلیارد تومان رسید که 8/ 90 درصد از کل مبادلات آن را شامل می‌شود.
بازارگردانان الگوریتمی
در ماه گذشته در مجموع یک هزار و 31 میلیارد تومان از معاملات با هدف بازارگردانی (در سهام) از سوی واسطه‌های بورسی ثبت شده است که سهم 25/ 0 درصدی از کل معاملات داشته است. در این میان از 109 کارگزاری فعال تنها 10 کارگزاری این نوع از دادوستدها را ثبت کرده‌اند. بیشترین سهم از معاملات بازارگردانی الگوریتمی در بهمن‌ماه نیز با سهم 40 درصدی به کارگزاری توسعه معاملات کیان تعلق داشت. ارزش این نوع معامله در کارگزاری مذکور بالغ بر 336 میلیارد و 486 میلیون تومان بوده است. 9 کارگزاری بهگزین، صبا تامین، بانک سامان، حافط، ملل پویا، بانک سپه، بانک مسکن، صبا جهاد و بانک پاسارگاد دیگر کارگزاری‌هایی بودند که در بهمن‌ماه بازارگردانی الگوریتمی در بازار سهام انجام داده‌اند.
ضعیف‌ترین عملکرد
کارگزاری پارس‌نمودگر به‌عنوان ضعیف‌ترین کارگزاری در این ماه شناخته شد. این نهاد مالی تنها حدود 111 میلیون تومان خرید و فروش داشته است که تمامی آن به‌صورت معاملات آنلاین انجام شده بود. کارگزاری شاخص سهام نیز در حالی به‌عنوان دیگر نهاد مالی با فعالیت اندک شناخته شده است که حجم مبادلات آن در مجموع 20 میلیارد تومان بود. این کارگزاری اما تمام این رقم را از خرید و فروش معمولی کسب کرده است. کارگزاری ایران سهم نیز در سومین کارگزاری از منظر ضعیف‌ترین عملکرد ماهانه بود. ارزش خرید و فروش این کارگزاری در حالی معادل 7/ 21 میلیون تومان برآورد شد که تمامی آن به‌صورت عادی انجام شد.