ایرانیان جهان - استاندارد آلایندگی یورو 5 سال 2009 در کشورهای عضو اتحادیه اروپا استفاده شد و قرار بود در ایران از سال 1390 به‌بعد اجرایی شود؛ ولی درعمل با موانع زیادی روبه‌رو شد.

پدیده آلودگی هوا که با ورود خودرو‌ها به خیابان‌ها در قرن بیستم ظاهر شد، امروز به یکی از دغدغه‌های اصلی‌ دوستداران محیط‌زیست تبدیل شده است. در سال‌های اولیه، خودروسازان فقط به فکر تولید خودروهای بزرگ‌تر و مدرن‌تر بودند و به نرخ تولید آلاینده‌ها و آنچه بر سر محیط‌زیست می‌آید، توجه چندانی نمی‌کردند. با افزایش خودروها و مشاهده مطالعات جوّی که از افزایش آلاینده‌ها خبر می‌داد، دولت‌ها و نهادهای قانون‌گذاری در سراسر جهان برای کاهش میزان انتشار آلاینده‌های خودروها دست به کار شدند. به‌‌موازات این اتفاقات، اتحادیه اروپا نیز با هدف مهار آلودگی ناشی از وسایل نقلیه و خودرو‌ها، استانداردی برای انتشار گازهای آلاینده خودروهای فروخته‌شده در کشورهای اتحادیه اروپا تدوین کرد که به استانداردهای آلایندگی یورو معروف است.

در اتحادیه اروپا، ناوگان حمل‌و‌نقل جاده‌ای 20 درصد از کل دی‌اکسید‌کربن را منتشر می‌کنند که سهم خودروهای سواری از آن 12 درصد است. در پیمان کیوتو، کاهش 8 درصدی از سال 1990 تا سال‌ 2012 برای انتشار این گاز تعیین شد. نسبت مشارکت حمل‌ونقل جاده‌ای برای انتشار گاز دی‌اکسید‌کربن به‌تندی روبه‌افزایش بود و از 21 درصد در سال 1990 به 28 درصد در سال 2004 رسید؛ اما تاکنون محدودیتی برای انتشار دی‌اکسید‌کربن خودروها تعیین نشده‌ است.

در اتحادیه اروپا، استانداردهای سوخت یورو 1، یورو 2، یورو 3، یورو 4 و یورو 5 برای خودروهای سبک وجود دارد و برای خودروهای سنگین به‌جای عدد، از شماره‌های رومی استفاده می‌شود (یورو I، یورو II و غیره). درادامه به خلاصه‌ای از استانداردها و زمان اجرا در اتحادیه اروپا و وسایل نقلیه هدف اشاره می‌شود: یورو 1 (1993) برای خودروهای سواری و تراکتورهای سبک یورو 2 (1996) برای موتورسیکلت یورو 3 (2000) برای موتورسیکلت یورو 4 (2005) برای همه وسایل نقلیه یورو 5 (9-2008) برای وسایل نقلیه مسافری و تجاری سبک یورو 6 (2014) برای وسایل نقلیه مسافری و تجاری سبک در زمینه‌ سوخت‌ها، رهنمودهای زیست‌سوخت یا سوخت زیستی (Biofuel) سال 2001 می‌گوید ‎5٫75 درصد سوخت فسیلی باید تا پایان سال 2010 با سوخت زیستی جایگزین شود. استاندارد یورو 5 چیست؟
دستورالعمل‌های استانداردهای آلایندگی یورو در سال 2009 با تدوین استاندارد آلایندگی یورو 5 مجددا شکل تازه‌ای به خود گرفت و آلایندگی ذرات معلق PM نیز به عوامل بررسی‌شده اضافه شد. طبق این استاندارد، استفاده از فیلتر DPF در تمامی خودرو‌های دیزلی اجباری است. این فیلترها قابلیت جذب 99 درصد ذرات جامد را دارند. همچنین برای نخستین‌بار در استاندارد یورو 5، خودروهای بنزینی مجهز به پیشرانه‌های GDI نیز به استفاده از فیلتر ذرات معلق ملزم شدند.

استاندارد آلایندگی یورو 5 خودروهای سواری (بر حسب گرم‌برکیلومتر)
	مونوکسیدکربن	هیدروکربن‌ها	ترکیبات آلی فرّار	اکسیدهای نیتروژن	هیدروکربن + اکسیدهای نیتروژن	ذرات معلق
خودروهای بنزینی	1/000	0/100	0/068	0/060	---	0/005
خودروهای دیزلی	0/500	---	---	0/180	0/230	0/0045

گفتنی است میزان ذرات معلق فقط برای خودروهای بنزینی مجهز به پیشرانه‌های دارای سیستم تزریق مستقیم سوخت اعمال می‌شود و مشمول سایر خودروها نخواهد شد. تفاوت خودرو یورو 4 با یورو 5
همان‌طورکه در جداول مشاهده می‌کنید، تفاوت استاندارد یورو 4 با یورو 5 در وجود معیار جدید ترکیبات آلی فرّار است که روی خودروهای بنزینی اعمال می‌شود. همچنین، میزان اکسیدهای نیتروژن در استاندارد یورو 5 سخت‌گیرانه‌تر از یورو 4 است. میزان ذرات معلق در استاندارد یورو 5 نیز محدودیت بیشتری روی خودروهای بنزینی و دیزلی اعمال می‌کند که همین موضوع می‌تواند باعث بهبود کیفیت هوا شود.

استاندارد آلایندگی یورو 4 خودروهای سواری (بر حسب گرم‌برکیلومتر)مونوکسیدکربنهیدروکربن‌هاترکیبات آلی فرّاراکسیدهای نیتروژن هیدروکربن + اکسیدهای نیتروژنذرات معلق خودروهای بنزینی 1/000 0/100---0/08 ------ خودروهای دیزلی 0/500 ------0/250/300/025 هم‌اکنون، استاندارد یورو 4 محدودیت‌هایی در میزان مونوکسیدکربن (CO) و هیدروکربن‌ها (HC) و اکسیدهای نیتروژن (NOx) اعمال می‌کند. استاندارد یورو 5 علاوه‌بر کاهش میزان این آلاینده‌ها، محدودیتی در میزان هیدروکربن‌های بدون متان در اگزوز ایجاد می‌کند و این مسئله بزرگی برای طراحان پیشرانه خواهد بود. خودروهای یورو 5 در ایران
در سال‌های اخیر، شرکت‌های خودروسازی ایران‌خودرو و سایپا تلاش‌های زیادی برای رساندن کیفیت محصولاتشان به استانداردهای یورو 4 و سپس یورو 5 کردند. باوجوداین، به‌نظر می‌رسد هنوز این شرکت‌ها در رسیدن به کیفیت‌های مدنظر استاندارد یورو 5 با مشکل مواجه هستند. فرشاد مقیمی ، مدیرعامل وقت ایران‌خودرو، سال 1398 به اقدامات گسترده تحقیقاتی و فنی این شرکت به‌منظور تحقق اهداف زیست‌‌محیطی و تولید خودروها با سطح استاندارد آلایندگی یورو 5 اشاره کرد و گفت: از آذر 1398، محصول پژو 206 تیپ دو با استاندارد آلایندگی یورو 5 تولید شده است. بیشتر محصولات این خودروساز ازجمله خانواده 206،‌ سمند، دنا، رانا، پژو پارس و 405 به‌مرور با استاندارد آلایندگی یورو 5 تولید خواهند شد.

خودرو یا بنزین؛ عامل آلودگی هوا کدام است؟ استاندارد آلایندگی یورو 7 می‌تواند باعث حذف پیشرانه های احتراق داخلی شود
براساس قانون هوای پاک، باید تمام خودروسازان از ابتدای سال 1398 خودروهایشان را مطابق با استاندارد یورو 5 تولید می‌کردند که به بهانه تحریم، اجرای این قانون را یک سال عقب انداختند و قرار شد از اول فروردین 1399، این قانون اجرا شود. امید می‌رود در سال‌های آینده، تعداد خودروهای یورو 5 در کشور افزایش یابد تا بهبود کیفیت هوای کلان‌شهرها را شاهد باشیم. استاندارد آلایندگی خودرو در ایران
دولت جمهوری اسلامی ایران با هدف حفاظت از محیط‌زیست و جلوگیری از آلودگی هوا، جدول زمانی استاندارد حد مجاز آلایندگی انواع خودروهای بنزینی و گازوئیلی و دوگانه‌سوز ساخت داخل و وارداتی و موتورسیکلت‌ها را تعیین کرد. بر‌این‌اساس، استاندارد حد مجاز آلایندگی خودروهای سبک و سنگین و نیمه‌سنگین در سال‌های 1389 و 1390 یورو 2 بود؛ اما در سال‌های 1391 و 1392 و 1393، این خودروها باید استاندارد یورو 4 را کسب می‌کردند. موتورسیکلت‌های چهارزمانه نیز تا سال 1393 فرصت داشتند استاندارد یورو 2 را کسب کنند. پس‌از‌آن، یعنی از سال 1394، برنامه‌ریزی شده بود که استاندارد جاری کشور مطابق با استاندارد حد مجاز آلودگی جاری در کشورهای اروپایی یورو 6 باشد. تمام خودروسازان داخلی مکلف شدند از 29 دی 1390 تا پایان سال 1391 استاندارد تولید خودرو خود را از یورو 2 به یورو 4 ارتقا دهند. پیش‌از‌این بنابر مصوبه قبلی هیئت‌وزیران در سال 1384، برای خودروهای سبک و سنگین تا سال 1388 یورو 2 و از سال 1389 تا 1391 یورو 3 و از سال 1392 تا 1393 یورو 4 در نظر گرفته شده‌ بود. به‌همین‌منظور، پروژه‌های افزایش کیفیت سوخت تعریف شد و قرار بود از نیمه دوم سال 1390، به‌تدریج محصولات با کیفیت EU IV (یورو 4) و EU V (یورو 5) و حداکثر تا پایان خرداد 1390 حداقل هشت‌میلیون لیتر در روز سوخت مطابق با یورو 5 در جایگاه‌های سوخت کلان‌شهر تهران عرضه شود. در‌این‌صورت، میزان بنزن موجود در بنزین و گوگرد موجود در گازوئیل نیز بسیار کاهش می‌یافت. البته این مسئله محقق نشد؛ ولی پیش‌بینی می‌شد از اوایل سال 1391 با اجرا و تکمیل و بهره‌برداری از چند طرح جدید پالایشگاهی، بخش عمده‌ای از بنزین کشور با استاندارد یورو 4 توزیع شود. با گذشت سال‌های زیاد از زمان الزام شرکت‌های خودروساز و انجام پروژه‌های ارتقای کیفیت سوخت، همچنان پیشرفت ضعیف تولید خودرو و سوخت پاک در ایران را شاهد هستیم. انتظار می‌رود در سال‌های آینده، تلاش‌های بیشتری برای بهبود کیفیت خودروها و سوخت و اجرای استانداردهای آلایندگی انجام شود.