ایرانیان جهان - اکو ایران /کارشناسان بازارهای مالی بر این باورند که با فرارسیدن ماه محرم، تقاضا در بازارهای داخلی فروکش می‌کند. اما آیا بروز ریسک‌های سیستماتیک، بازارها را در وضعیت کمبود تقاضا نگه می‌دارد؟
جنگ 12 روزه میان ایران و اسرائیل به‌رغم اعلام آتش‌بس، موجی از نگرانی را در بازارهای داخلی ایجاد کرد. بازار طلا و سکه، که به‌طور سنتی پناهگاه امن سرمایه‌گذاران در زمان‌های بحران است، با آغاز درگیری‌ها وارد فاز جهشی شد و قیمت‌ها در فاصله‌ای کوتاه، رشد قابل توجهی را تجربه کردند. این افزایش شدید در پی نگرانی فعالان بازار از تبعات اقتصادی جنگ، اختلال در مبادلات ارزی، و تشدید تحریم‌ها رخ داد.
اما اعلام آتش‌بس و پایان درگیری در تیرماه 1404 نقطه عطفی در روند بازار بود. با کاهش التهاب روانی و سیاسی ناشی از جنگ، روند صعودی قیمت‌ها در بازار طلا و سکه نیز متوقف شد و برخی نشانه‌های اصلاح و بازگشت تعادل به بازار ظاهر شد. در عین حال، انتظارات تورمی که به‌واسطه جنگ به اوج خود رسیده بود، به‌تدریج فروکش کرد. نرخ دلار که در هفته‌های جنگ به بالاترین سطح خود در ماه‌های اخیر رسیده بود، با خبر آتش‌بس اندکی تعدیل شد و این تعدیل نیز بر کاهش فشار بر بازار طلا اثر گذاشت.
از سوی دیگر، واکنش بانک مرکزی به تحولات سیاسی و اقتصادی اخیر نیز نقش پررنگی در تعدیل هیجانات بازار ایفا کرد. با افزایش عرضه ارز، تقویت نظارت‌ها بر معاملات غیررسمی و تأکید بر سیاست‌های کنترل تورم، چشم‌انداز کوتاه‌مدت بازار طلا تا حدی آرام‌تر شده است. با این حال، نااطمینانی‌های ناشی از آینده روابط سیاسی ایران با قدرت‌های جهانی و ادامه محدودیت‌های بانکی و ارزی، هنوز به‌عنوان متغیرهای اثرگذار بر بازار باقی مانده‌اند.
بازار ![]()
همچنین بررسی رفتار خریداران و فروشندگان در هفته‌های پس از آتش‌بس نشان می‌دهد که بخش قابل توجهی از تقاضای احتیاطی در بازار تخلیه شده و بسیاری از بازیگران بازار ترجیح داده‌اند در کوتاه‌مدت از موقعیت‌های خرید خارج شوند و منتظر تثبیت قیمت‌ها و روشن‌تر شدن چشم‌انداز اقتصادی کشور باقی بمانند.
بازار طلا و سکه در پساجنگ
فارغ از بحث جنگ، تجربه بازارها در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که با آغاز ماه‌های محرم و صفر، تقاضا در بازارهای مالی فروکش می‌کند. حال این مساله مطرح می‌شود که پس از تعطیلات ایام عاشورا و تاسوعا، بازار طلا و سکه چه روندی را طی می‌کند؟
برزو حق‌شناس، کارشناس بازارهای مالی، در گفتگو با اکوایران توضیح داد: به‌طور کلی، ماه محرم به‌لحاظ سنتی، زمانی است که تقاضا در بازار داخلی طلا کاهش می‌یابد؛ به‌ویژه تقاضای مصرفی، مثل خرید طلا به عنوان هدیه یا استفاده‌های زینتی، در چنین ایامی کاهش پیدا می‌کند. در سوی دیگر، از لحاظ تقویم شمسی، معمولاً اردیبهشت، خرداد و تیر ماه‌هایی هستند که تقاضا برای ارز و طلا پایین‌تر از دیگر ماه‌هاست. در واقع، در سال‌های اخیر، کف قیمتی طلا و ارز اغلب در همین بازه زمانی شکل گرفته است.
او ادامه داد: اما آنچه این روزها بازار را از مسیر معمول خارج کرده، نوساناتی است که ریشه در عوامل سیاسی و اقتصادی دارند. افزایش ناگهانی قیمت‌ها و رفتار هیجانی بازار ناشی از بالا رفتن ریسک‌های سیاسی، به‌ویژه در ارتباط با روابط خارجی کشور، موجب شده تحلیل دقیق و قابل اتکایی در کوتاه‌مدت دشوار باشد. در این میان احتمال دارد تا تقاضا به دلیل ریسک‌های سیاسی در این ماه‌ها مجددا افزایش یابد و ریتم بازار تغییر کند.
حق‌شناس با اشاره به خبر قطع همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: مسأله تعامل یا تقابل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌تواند نقش کلیدی ایفا کند. اگر روند همکاری ادامه یابد و تنش‌ها کاهش پیدا کند، می‌توان انتظار داشت که قیمت‌ها در مسیر نزولی قرار بگیرند و بازار به آرامش نسبی برسد. اما در صورت تشدید تنش‌ها یا طولانی شدن فضای فرسایشی فعلی، ممکن است تقاضا برای دارایی‌های امن مانند طلا و دلار دوباره اوج بگیرد؛ به‌ویژه از سوی افرادی که به دنبال حفظ ارزش سرمایه خود هستند.
او در پایان تاکید کرد: در نهایت، این تحولات به‌طور مستقیم وابسته به تصمیم‌های سیاسی و شرایط کلان اقتصاد جهانی است و باید دید در روزهای آینده چه مسیری در پیش گرفته خواهد شد.
در پایان باید اشاره کرد که گرچه اثرات روانی و اقتصادی جنگ همچنان بر رفتار معامله‌گران سایه انداخته، اما نوسانات اخیر نرخ ارز و افزایش مداخلات سیاست‌گذار ارزی، چشم‌انداز کوتاه‌مدت بازار را از وضعیت فوق‌هیجانی به سمت فضای آرام‌تر سوق داده است.