ایرانیان جهان - تسنیم /از ابتدای سال جاری با وجود رکود در بازارهای کالایی مسکن و خودرو، نرخ تورم سالیانه روند پر شتاب صعودی را در پیش گرفته است.
بر اساس تازه‌ترین آمارهای اقتصادی، تورم سالیانه در ایران از ابتدای سال 1404 روند صعودی پرشتابی را تجربه کرده و در مهر ماه به مرز 39 درصد رسیده است. بررسی روند نرخ تورم سالیانه نشان می‌دهد که این شاخص پس از قرار گرفتن در کف 32 درصدی در بهمن و اسفند 1403، مسیر صعودی خود را از ابتدای سال جاری آغاز کرده است.
همانطور که در نمودار زیر مشخص است؛ تورم سالیانه در اردیبهشت ماه به 34 درصد رسید و در تیرماه به نزدیکی 36 درصد افزایش یافت. روند افزایشی در شهریور ماه نیز ادامه یافت و نرخ تورم به حدود 38 درصد رسید. در مهرماه، تورم سالیانه به حدود 39 درصد نزدیک شد و نشان‌دهنده شتاب قابل توجه رشد قیمت‌ها در ماه‌های اخیر است.
بازار
![]()
این روند صعودی، نگرانی کارشناسان اقتصادی را در پی داشته و می‌تواند فشار مضاعفی بر قدرت خرید خانوارها وارد کند. تحلیلگران معتقدند ادامه این روند نیازمند اتخاذ سیاست‌های کنترلی درحوزه نرخ ارز و مدیریت نقدینگی است تا از ورود اقتصاد به مسیر تورم مزمن جلوگیری شود.
بازار مسکن و خودرو در رکود؛ تورم در مسیر تاخت و تاز
این روند صعودی تورم در حالی رخ داده است که بازارهای سنتی مانند خودرو و مسکن، که پیش از این همگام با تورم رشدهای جهشی را تجربه می‌کردند، این بار در رکود به سر می‌برند. این شرایط نشان‌دهنده وضعیتی است که از سال 1397 تاکنون کم‌سابقه بوده و نمایانگر فشار مضاعف بر اقتصاد خانوارها و ثبات‌زدایی نسبی در بازارهای سرمایه‌ای است.
رویکرد دولت در مورد تورم پرشتاب چیست؟
در واکنش به رشد پرشتاب تورم، دولت برنامه‌ای کلان برای کاهش هزینه‌های خود در دستور کار قرار داده است. رئیس دولت اعلام کرده است که «یکی از برنامه‌های ما کوچک‌سازی دولت است تا هزینه‌ها کاهش یابد». به گفته رئیس جمهور، بخشی از تورم ناشی از حجم بالای هزینه‌های دولت و کسری بودجه است و با کاهش اندازه و هزینه‌های دولت، فشار تورمی نیز کاهش خواهد یافت.
به بیان دیگر، دولت مشکل تورم را تا حد زیادی در کسری بودجه و بزرگی دولت می‌بیند و تلاش دارد با اصلاح ساختار هزینه‌ای، کنترل تورم را ممکن سازد.
نقدینگی 32 درصد بیشتر شد
در پایان سه ماهه سال جاری، حجم نقدینگی کشور به 11 هزار و 58 هزار میلیارد تومان رسید که رشد 32 درصدی را نسبت به پایان سه ماهه نخست سال قبل تجربه کرده و حاکی از افزایش 8.8 درصدی نسبت به پایان سال 1403 است.
روند رشد نقدینگی در ایران نیز طی سال‌های اخیر نوسانات قابل توجهی داشته است. در اواخر سال 1400، رشد نقدینگی به سقف خود یعنی حدود 42 درصد رسید، اما این روند به تدریج کنترل شد و در سال 1402 به کف خود نزدیک شد. در فروردین 1403، نرخ رشد نقدینگی دوازده‌ماهه به 24 درصد رسید که کمترین رقم از سال 1397 تاکنون و پس از آغاز تحریم‌ها محسوب می‌شد. با وجود اینکه در طول سال 1403 نرخ رشد نقدینگی تحت کنترل بود و حدود 30 درصد گزارش شد، اما در سه‌ماهه اول سال جاری دوباره روند صعودی به خود گرفت و به بالای 30 درصد رسید، نشانه‌ای از احتمال افزایش فشارهای تورمی در ماه‌های پیش رو.