ایرانیان جهان - هم میهن /متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
فرمانده ارشد ارتش سودان می‌گوید سیاستمداران غربی به این خاطر درباره سلاخی غیرنظامیان در سودان حرفی نزده‌اند که امارات متحده عربی سکوت آن‌ها را خریده است. سپهبد یاسرالعطا، عضو شورای حاکمیتی سودان و نفر دوم ساختار فرماندهی ارتش این کشور به خبرنگاران گفت، محمد بن‌زاید، رئیس امارات متحده عربی، جنگی نژادی علیه مردم سودان به راه انداخته است.
او حاکمان ابوظبی را متهم کرد از شبه‌نظامیان «نیروهای پشتیبانی سریع» یا آراساف حمایت می‌کنند؛ گروهی که در دو سال و نیم گذشته در سودان مشغول کشتار و جنایت بوده است. تازه‌ترین نمونه آن نیز در شهر الفاشر در دارفور بود.
العطا گفت آراساف، مورد حمایت امارات که از آوریل 2023، مشغول جنگ با نیروهای ارتش سودان یا اس‌ای‌اف بوده است، «جنگی بزرگ علیه مردم سودان» به راه انداخته است: «آن‌ها در خارطوم و دیگر شهرها وارد خانه‌های مردم شدند. همه چیز را ویران و غارت می‌کنند، بیمارستان‌ها، سیستم‌های برق‌رسانی، منابع آب، هر چیزی که مردم را زنده نگه می‌دارد.»
او اما اضافه می‌کند: «دنیا درباره این همه اقدامات آراساف در سودان ساکت بوده است» به‌‌رغم اینکه «شبکه‌های اجتماعی و ابزارهای فنی» این امکان را ایجاد کرده که جرائم این گروه شبه‌نظامی دیده و فهمیده شوند. العطا گفت، دلیل این موضوع این است که «این سکوت را قدرت پول امارات متحده عربی خریده است».
انتقاد از نقش بریتانیا
العطا که در نشستی خبری همراه با شام در رستورانی نزدیک ستاد مرکزی ارتش در «اُم دُرمان» صحبت می‌کرد، مشخصاً از بریتانیا به عنوان قدرت استعمارگر نام برد و به‌طور ویژه از او انتقاد کرد: «انتظار داشتیم مردم بریتانیا آگاه‌تر باشند. آن‌ها به واسطه رابطه تاریخی، به جامعه سودان نزدیک بودند. میراث ما، فرهنگ ما و سبک زندگی ما را می‌شناسند.» او اما با لحنی خشک حرفش را این‌طور به پایان برد که «هر کشوری منافع خود را نشان می‌دهد و این را می‌فهمیم.» امارات متحده عربی بزرگترین شریک تجاری بریتانیا در خاورمیانه است و تجارت بین این دو در سال گذشته به 24/3 میلیارد پوند رسید. اماراتی‌ها سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی هم در بریتانیا دارند. معروفترین‌شان، سهام اکثریتی در باشگاه فوتبال منچسترسیتی است.
العطا با اشاره به «سال‌های طولانی رابطه» سودان با بریتانیا، از پوشش رسانه‌های بریتانیا هم انتقاد کرد. او خبرنگاران را متهم کرد در پوشش جنگی که در آن «ما 150 هزار جان سودانی را از دست داده‌ایم» کوتاهی کرده‌اند: «در نتیجه این که دنیا نگاهی نمی‌کند، مزدوران را به کشور ما وارد کردند و به امارات متحده عربی اجازه داده شد چنین کند.»
العطا گفت این گروه شبه‌نظامی از نقاطی حتی به دوری اوکراین هم، سرباز وارد کرده و همین‌طور از کشورهای آفریقایی از قبیل نیجر، مالی، چاد و سودان جنوبی. پیش از جنگ هم شواهد فراوانی از روابط نزدیک آراساف با گروه شبه‌نظامی واگنر از روسیه وجود داشت. به گفته العطا، فروپاشی گروه واگنر، پس از مرگ یوگنی پریگوژین، بنیانگذار این گروه در سقوط هواپیما که دو سال پیش رخ داد، گزینه‌های دیگری را برای جلب نیرو پیش روی آراساف گذاشته است. او گفت تازه‌ترین نمونه‌اش این بود که آراساف، نیروهایی از «سومالی‌لند» جذب کرده است.
تاریخچه‌ای از خشونت
در هفته‌های اخیر، پس از آن که آراساف در روز 26 اکتبر به الفاشر یورش برد و کشتار به راه انداخت، انتقادات گسترده‌تری در جهان از این گروه شبه‌نظامی و نیز از حمایت امارات متحده عربی از آن شده است؛ اما العطا تأکید می‌کند آراساف جنایت‌های بسیاری مرتکب شده است، فراتر از کشتار در الفاشر. او توجهات را به تاخت‌وتاز این گروه در ایالت الجزیره در جنوب خارطوم جلب کرد.
روستاهای کوچک بسیاری در الجزیره هستند و در آن روستاها، صدها نفر داشتند کشته می‌شدند.» طبق گزارش‌ها در حمله‌ای به روستای السریحه در اکتبر 2024، حدود 100 نفر کشته شدند. یک سودانی در التکینه، روستای دیگری در الجزیره به میدل ایست آی گفته است که آراساف بیش از 50 نفر از ساکنانش را کشت. مردم این روستا البته با موفقیت توانستند این گروه شبه‌نظامی را عقب برانند.
العطا گفت، آراساف «دارد روزبه‌روز بیشتر از مردم می‌کشد، فقط برای این که خیالش راحت شود این مردم وجود ندارند.» او به میدل ایست آی گفت تعداد غیرنظامیانی که در کشتار الفاشر قربانی شده‌اند، حالا به 32 هزار نفر رسیده است و هر روز هم تعداد بیشتری «به خاطر قومیت و نژاد» کشته می‌شوند. هفته گذشته، مینی میناوی، فرماندار دارفور به میدل ایست آی گفت این آمار به 27 هزار نفر رسیده بود.
«نیروهای پشتیبانی سریع» از میان شبه‌نظامیانی سر بر آورد که به نام جنجاوید شناخته می‌شدند و ارتش و دولت سودان در دوران عمرالبشیر، رئیس‌جمهور سابق این کشور، 20 سال پیش از آن‌ها برای مبارزه با جنبش‌های شورشی دارفور، استفاده کرده بودند. این شورشیان، در اعتراض به رانده‌شدن سیاهان سودانی به حاشیه و تبعیض علیه آن‌ها، علیه دولت مرکزی قیام کرده بودند.
گروه جنجاوید که اغلب اعضایش عرب هستند، جوامع سیاهان را هدف گرفتند و در سراسر دارفور، در میانه درگیری‌ای که اولین نسل‌کشی قرن بیست‌ویکم توصیف شده، به تاخت‌وتاز پرداختند. سربازان جنجاوید که عمدتاً از قبایل سنتاً عشایری عرب جذب شده است، از این درگیری به عنوان فرصتی برای این هم استفاده کردند که سودانی‌ها، اغلب از قومیت‌های سیاهان آفریقایی را از سرزمین‌های خود بیرون برانند.
در نمونه‌ای تازه‌تر، آراساف یک بار دیگر توسط ایالات متحده آمریکا و گروه‌های حقوق بشری به نسل‌کشی متهم شده است؛ به‌خصوص بابت کشتار گسترده سودانی‌ها از جامعه «ماسالیت» در غرب دارفور در سال 2023. العطا گفت: «اگر شما از قبیله‌ای غیرعرب باشید یا قبیله‌ای که از ارتش حمایت می‌کند، به شما شلیک خواهند کرد و مستقیم شما را خواهند کشت. آن‌هایی را که سعی می‌کنند فرار کنند، آراساف تعقیب می‌کند و در جاده‌ها آنان را می‌کشد.»
پروژه اماراتی
در آغاز این دیدار به صرف شام با خبرنگاران که شرکت العربیه تسهیلگر برگزاری آن بود، کهنه‌سربازی با چهار دهه سابقه در ارتش سودان با سابقه فعالیت‌های اطلاعاتی به خبرنگاران گفت: «من خیلی صادق و مستقیم حرف می‌زنم. آدم صریحی هستم.» او که با مترجم حرف می‌زد، محمد بن‌زاید، حاکم ابوظبی را متهم کرد برنامه ریخته تا قبایل آفریقایی را از سودان بیرون براند. او گفت منبعی در دوبی، یک سال پیش از شروع جنگ به او هشدار داد که محمد بن‌زاید، اغلب به محمد حمدان دقلو که به «حمیدتی» معروف است، به عنوان «شاهزاده سودان» اشاره می‌کند.
العطا مدعی است، رئیس امارات متحده عربی، برنامه راهبردی حذف قبایل آفریقایی از سودان را تأیید کرده است. او به خبرنگاران گفت این «پروژه» برنامه بزرگی از جابه‌جایی اجباری و پاکسازی قومی را با خود به همراه دارد و در آن، مردم شمال سودان و قبایل نوبی به مصر رانده می‌شوند. او اضافه کرد طبق اطلاعات سودان، امارات متحده عربی سلسله‌مراتبی برای فرماندهی در ابوظبی برپا کرده تا آماد، رسانه‌ها و تأمین تسلیحات را برای آراساف در سودان مدیریت کند.
پیش از این نشست، ارتش سودان خبرنگاران را به یک پایگاه نظامی برد که به قبرستان خودروهای زرهی آراساف تبدیل شده است. افسران ارتش گفتند بخشی از آن‌ها از سوی امارات تأمین شده بودند. به گفته آن‌ها، این تجهیزات نظامی یا از چاد یا از سومالی با هواپیما منتقل شده‌اند یا از مسیر زمینی از لیبی آمده‌اند.
این خودروها به ادعای افسران ارتش سودان، اغلب در مساجد یا ساختمان‌های عمومی مخفی شده بودند تا توسط نیروهای هوایی سودان هدف قرار نگیرند. العطا به خبرنگاران گفت یک توضیح برای مداخله امارات شاید این باشد که «امارات طلا می‌خواهد، یا زمین برای کشاورزی یا زمین برای استخراج مواد معدنی.» او اما اضافه کرد سودان همواره «پذیرای سرمایه‌گذاری» بوده است: «نه! ما فکر می‌کنیم آنچه امارات واقعاً به دنبال آن است، تصمیمی نژادی است.
سودانی که آن‌ها می‌بینند، سرزمینی عربی است، بدون مردم غیرعرب.» او ادامه داد: «آراساف فقط ابزاری است در دست اماراتی‌ها». وی بر مداخله‌های فراوان اماراتی‌ها در کشورهای سراسر خاورمیانه و شمال آفریقا نیز اشاره و تأکید کرد: «امارات متحده عربی دشمن است. آن‌ها به جهان عرب و به سراسر منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم، آسیب زده‌اند یا ویرانی به بار آورده‌اند. امارات پشت مشکلاتی است که در سوریه، عراق، لبنان، یمن و دیگر کشورها وجود دارد.»
از زمان قیام‌های «بهار عربی» در سال 2011، امارات متحده عربی به دنبال این بوده است که با تقویت دولت‌های مستبد دوست و مبارزه با طرفداران دموکراسی و نیز اسلام سیاسی، قدرت و نفوذ خود را در سراسر منطقه گسترش دهد. امارات در کشورهایی مثل لیبی، سومالی و یمن نیز مثل سودان از شبه‌نظامیان و جدایی‌طلبان حمایت کرده است و این منجر به آشوب و بی‌ثباتی گسترده شده است. درگیری سودان بر سر برنامه‌ها جهت ادغام آراساف در ارتش عادی کشور در گرفت.
این ادغام، حمیدتی و نفوذ امارات را به شکل قابل توجهی تضعیف می‌کرد؛ با این حال، هواداران آراساف، روایتی را تبلیغ می‌کنند که در آن، این شبه‌نظامیان در حال مبارزه با دولتی «اسلام‌گرا» هستند، تحت سلطه محافظه‌کاران مذهبی دوران عمرالبشیر. این روایتی است که العطا قاطعانه رد می‌کند و می‌گوید قبل از اینکه جنگ شروع شود «توافق کردیم یک ارتش متحد مستقل برای مردم و بدون ایدئولوژی بسازیم.
من عضو کمیته ارشد مدیریتی بودم که 132 افسر اسلام‌گرا را شناسایی و تصفیه کرد.» او می‌گوید این افسران میراث دوران البشیر بودند؛ دورانی که در سال 2019 پایان یافت، زمانی که مستبد قدیمی این کشور در یک کودتا، به رهبری عبدالفتاح البرهان، فرمانده ارتش سودان و حمیدتی، پس از انقلابی مردمی سرنگون شد. العطا می‌گوید در این تصفیه، کمونیست‌ها و بعثی‌ها و نیز دیگر عناصر ایدئولوژیک هم بازنشسته و برکنار شدند. او ادعا می‌کند حمیدتی پس از آن زمان به سراغ این رهبران رفته است و قراردادهایی در آراساف به آن‌ها اعطا کرده است.
او روایت حامیان آراساف را که می‌گوید «البرهان از اخوان‌المسلمین است و العطا کمونیست» به تمسخر گرفت و به شوخی گفت: «به ترک‌ها می‌گویند ما کمونیست هستیم و به قطری‌ها می‌گویند ما [اسلام‌گرای] افراطی هستند. دیگر الان نمی‌دانیم چه هستیم، کمونیستیم یا اخوان‌المسلمین.»
اساسی تازه برای مذاکره
العطا در ارزیابی وضعیت فعلی نظامی منطقه ادعا می‌کند تعداد سربازان آراساف از زمان آغاز جنگ، از 100 هزار نفر به 23 هزار نفر کاهش یافته است؛ اما هشدار داد: «آن‌ها حمایت مستقیم امارات متحده عربی را دارند.» ارتش سودان پیش از سقوط الفاشر به دست آراساف نتوانسته بود محاصره 550 روزه این شهر را بشکند اما العطا پیش‌بینی می‌کند نیروهای ارتش در فاصله سه ماه شهر را پس خواهند گرفت.
او گفت: «ما به صلح باور داریم. ما جنگ‌طلب نیستیم. ما راه‌حلی بر اساس عدالت و انصاف می‌خواهیم.» او اصرار کرد که در عین حال «هیچ صلحی را که جایی برای اماراتی‌ها باز کند، نخواهیم پذیرفت.»
نکته قابل‌توجه این که او هر گونه نقش‌آفرینی در مذاکرات مسعد بولس، مشاور ارشد رئیس‌جمهور ایالات متحده در امور عربی و آفریقایی را نیز رد کرد. بولس که پدرشوهر دختر دونالد ترامپ نیز هست، در روزهای پیش از سقوط الفاشر، مدیریت مذاکراتی ناکام برای آتش‌بس را در واشنگتن بر عهده داشت.
امارات متحده عربی نیز به عنوان یکی از اعضای «چهارضلعی» حضور داشت. چهارضلعی، گروهی از کشورهاست که کار رسیدگی به درگیری سودان را در دستور کار دارند؛ اما هیئت نمایندگی ارتش سودان حاضر نشد با اماراتی‌ها به عنوان میانجی تعامل کند. منابعی به میدل ایست آی گفته‌اند مقامات اماراتی در این دیدار اجازه نمی‌دادند، در حالی‌که آراساف حلقه محاصره الفاشر را تنگ‌تر می‌کرد، درباره وضعیت این شهر حرفی زده شود.
العطا با تبیین اساس مذاکراتی جدید، خواستار این شد که سلاح‌های آراساف خلع شوند و در «اردوگاه‌هایی خارج از شهرهای اصلی» قرار گیرند و «جاده‌هایی امن» هم برای رساندن کمک‌های بشردوستانه وجود داشته باشد. او همچنین خواستار این شد که امارات «بلافاصله» هواپیماهایی بفرستد تا «مزدوران را جمع کند و آن‌ها را به کشورهای خودشان برگرداند.» او گفت همه آن‌هایی که مرتکب جنایت علیه مردم سودان شده‌اند، باید به پیشگاه عدالت برده شوند. العطا تأکید کرد این فهرست باید شامل اعضای ارتش سودان نیز که متهم به ارتکاب جنایت جنگی شده‌اند باشد.
بازار ![]()