بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - شرق / متن پیش رو در شرق منتشر شده و به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
ابوالقاسم دلفی- سفیر سابق ایران در فرانسه/ اصولا فعالیت‌ها و برنامه‌‌های تبلیغاتی کاندیداهای مورد تأیید شورای نگهبان باید فرصتی را فراهم کند تا افکار عمومی بتواند به آشنایی و شناخت لازم و مطلوب از دیدگاه‌های کاندیداها دست یابد.
اینکه افراد مد‌نظر شورای نگهبان که کاندیداتوری آنها اعلام شده، چگونه برگزیده شده‌اند و چه جفا‌هایی در حق سایر افراد احراز صلاحیت‌نشده رفته است، مورد بحث این نگارش که قرار است به جایگاه سیاست خارجی در برنامه کاندیداهای ریاست‌جمهوری نگاهی بیفکند، نیست؛ بنابراین از کنار آن با احتیاط فراوان گذر می‌کنیم تا در فضایی منطقی‌تر به سر‌فصل مد‌نظر که ظاهرا از عنایت چندانی هم برخوردار نبوده و مورد جفای واقعی کاندیداها و بازیگران صحنه انتخابات قرار دارد، نظری واقعی بشود.
آنچه در وهله اول باید مورد توجه و یادآوری قرار گیرد، عنایت به اظهارات و نقطه نظرات مقام معظم رهبری در یکی از سخنرانی‌های اخیر‌شان در مبحث انتخابات خرداد ماه ریاست‌جمهوری و توجه‌دادن به اینکه کاندیداهای ریاست‌جمهوری به موضوعات اصلی جامعه که مباحث اقتصادی و مشکلات پیش‌روی جامعه در این زمینه است، بپردازند و به تعبیری موضوع سیاست خارجی و فضای مجازی را از صحنه مبارزات انتخاباتی مجزا بدانند، ضروری است.
از منظری مشخص و مبتنی بر دیدگاه جناحی خاص، صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان صحنه‌گردان اصلی مبارزات انتخابات ریاست‌جمهوری با بهره‌گیری از امکانات فراوان رسانه عمومی و ملی کشور که باید در مسیر منافع ملی و تحقق آرمان‌ها و توجهات عمومی قرار داشته باشد، در چارچوب نظرگاه‌هایی خاص به طراحی و تهیه سؤالات و موضوعات جهت‌دار برای طرح در مناظرات انتخاباتی و فرصت‌هایی که در اختیار کاندیداها قرار می‌گیرد، پرداخته و سمت و سوی اظهارنظرها و تبلیغات انتخاباتی را به گونه‌ای از پیش مشخص کرده و هر کاندیدایی که از حوزه مد‌نظر که با مقررات کذایی شورای نظارت مورد حمایت قرار می‌گیرد، تخطی کند، مورد نامهربانی و جفای صداوسیما قرار می‌گیرد. ضمن آنکه به دلایل مختلف و توجیهات ساخته‌شده در اذهان کسانی که پشت پرده، طراحی محتوایی سؤالات را بر‌عهده دارند، سیاست خارجی و روند مناسبات بین‌المللی کشور در حاشیه قرار گرفته و به سادگی تمام از کنار آن عبور شده است.
البته جنجال و فضاسازی‌هایی که در سال‌های اخیر و به‌ویژه از اواخر سال گذشته درباره کارنامه مسئول سیاست خارجی کشور و فایل صوتی منتسب به ایشان برپا شده بود و نهایتا نیز به خارج‌کردن ایشان از حوزه سیاسی و احتمالات کاندیداتوری منجر شد، نوع دیگری از تلاش برای بی‌توجهی به دیپلماسی و کم‌اهمیت‌ جلوه‌دادن دیپلماسی و مناسبات خارجی کشور به نمایش درآمد.
در برآورد و ارزیابی تحولات روابط خارجی کشور با توجه به آنچه در سال‌های اخیر موجبات درگیرکردن جمهوری اسلامی در یکی از سخت‌ترین دوره‌های تاریخ انقلاب در مواجهه با تنش‌ها و منازعات مختلف در روابط خارجی را فراهم آورده، تحریم‌های اقتصادی و سیاسی علیه کشور که ناظر بر نوعی جنگ اقتصادی تمام‌عیار در رویاروی دیپلماسی کشور تصویر کرده است، طبق قاعده باید در دیدگاه‌های کاندیداهای احراز صلاحیت‌شده جایگاه ویژه و شاخصی را به خود اختصاص می‌داد که به نظر می‌رسد تبلیغات پرحجم و جهت‌دار رسانه ملی با توسل به سؤالات طراحی‌شده، ملاحظه اصلی در عدم ورود به این مبحث اساسی بوده است.
در شرایطی که موضوع تعیین تکلیف برجام، میزان وسیعی از حجم فعالیت‌های یک‌ساله گذشته مجلس شورای اسلامی را به خود اختصاص داده و سرانجام نیز ناظر بر تصویب مقرره مربوط به اولتیماتوم سه‌ماهه به کشورهای عضو برجام برای لغو تحریم‌ها و در صورت عدم تحقق آن لغو دسترسی‌های غیر‌پادمانی بازرسان آژانس در چارچوب عدم اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی شد، می‌توانست و باید به‌عنوان راهبرد عمومی کشور، برای فرایند تدوین مناسبات با حوزه بین‌المللی روابط و چگونگی تعامل با این موضوع و راهکارهای مد‌نظر کاندیداها برای انطباق با مجلسی که طبق اصول سردمدار تهاجم به دولت در موضوع تحریم‌‌ها بود، باشد که روند تحولات چند هفته اخیر تبلیغات کاندیداها فضایی نزدیک به بی‌تفاوتی یا عبور از این معضل ریشه‌ای ناشی از مناسبات خارجی را تداعی کرد.
از منظر دیگر و نگاه بیرونی به دیپلماسی کشور و همان‌گونه که انتشار فایل صوتی اظهارات وزیر خارجه بخش‌هایی از دوگانگی‌های موجود در روند اجرائی دیپلماسی را نشان داد، مشخص‌شدن تکلیف این حوزه از اولویت‌های روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران در صحنه منطقه‌ای و بین‌المللی است که اگر نگوییم در هیچ‌یک از اظهارنظرها و تشریح دیدگاه‌های کاندیداها عنوان نشد، پربیراه نبوده و اگر از حدس و گمان‌ها بگذریم، دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در فردای انتخابات ریاست‌جمهوری راهکار مشخص خود را برای خروج از این محیط پرتنش و پرمخاطره ترسیم نکرده است.
از طرف دیگر دنیا نیز بر سر دوگانگی نگاه به مسئولان و گردانندگان واقعی اداره و مدیریت کشور باقی خواهد ماند و پس از هر دوره از انتخابات که با تأکیدات فراوان بر حضور مردم در پای صندوق‌های رأی به‌عنوان پشتوانه و تقویت‌کننده پایگاه‌های داخلی و خارجی کشور، همچنان توهم چگونگی مدارا و تعامل با مجموعه جدید بیرون‌آمده از انتخابات، در‌ هاله‌‌ای از ابهام و عدم شفافیت باقی خواهد ماند.
بنابراین اگر از منظره واقعی نگاه به تبلیغات انتخاباتی کاندیداها، مهجور‌ماندن سیاست خارجی در بیان نقطه نظرها، به‌عنوان یک نقص و اشکال واقعی بر‌آورد شود و چنانچه به دنبال پاسخ‌یابی به این نقیصه باشیم، اساسا باید با نگاهی وسیع‌تر به تعریف عملیاتی از جایگاه دیپلماسی در مجموعه نهادهای نظام و چگونگی تدوین و اجرای آن بپردازیم که طبق قاعده از ظرفیت و توان کاندیداهای ریاست‌جمهوری در این دوره، بلکه در اکثر ادوار انتخابات خارج بوده است.