ایرانیان جهان - ایرنا / وضعیت سلامت روسای‌جمهور ایالات متحده همواره زیر ذره‌بین رسانه‌ها و تحلیلگران سیاسی قرار دارد. پس از آنکه نگرانی‌ها درباره توانایی‌های ذهنی «جو بایدن» به کناره‌گیری او از انتخابات 2024 انجامید، اکنون شایعات جدید درباره بیماری و احتمال سکته «دونالد ترامپ» دوباره سایه بیماری را بر کاخ سفید انداخته و افکار عمومی را به پرسش‌های جدی درباره توان جسمی رئیس‌جمهوری آمریکا واداشته است.
همزمان با موج تازه شایعات درباره وضعیت سلامت دونالد ترامپ رئیس‌جمهور 79 ساله آمریکا در سپتامبر 2025 (شهریور 1404)، بحث‌ها و نگرانی‌ها درباره سلامت روسای‌جمهور ایالات متحده بار دیگر شدت گرفت. این گزارش، بخش نخست از یک پرونده دو قسمتی است که به بررسی وضعیت سلامت روسای‌جمهور اخیر آمریکا اختصاص دارد.
غیبت یک‌هفته‌ای «ترامپ» و آغاز طوفان شایعات
رئیس‌جمهور آمریکا در ماه جاری پس از نزدیک به یک هفته غیبت از انظار عمومی با شایعات زیادی درباره بیماری شدید خود مواجه شد. این گمانه‌زنی‌ها پس از آن شدت گرفت که جی‌دی ونس، معاون ترامپ، اعلام کرد که آماده جانشینی رئیس‌جمهور در صورت وقوع یک «فاجعه وحشتناک» است. کاخ سفید پیشتر برای آرام کردن افکار عمومی اعلام کرده بود که ترامپ به نارسایی مزمن وریدی مبتلاست؛ یک مشکل شایع و خوش‌خیم در گردش خون به ویژه در افراد بالای 70 سال که پس از مشاهده تورم غیرعادی قوزک پاهای ترامپ و کبودی دست راستش تشخیص داده شد.
عکس‌هایی که در ماه‌های اخیر از ترامپ گرفته شده است، تورم قابل‌توجهی در مچ پا و کبودی روی دستان او را نشان می‌دهد که گاهی اوقات با آرایش پوشانده شده است.
این در حالی است که تنها یک سال پیش، فشارهای گسترده درباره سن بالا و نگرانی از زوال عقل جو بایدن، او را وادار به کناره‌گیری از رقابت‌های انتخاباتی 2024 کرد و راه را برای پیروزی ترامپ هموار ساخت. اکنون افکار عمومی آمریکا با تناقضی آشکار روبه‌روست: رئیس‌جمهوری که پیروزی‌اش را تا حد زیادی مدیون ضعف جسمی رقیب پیشین می‌داند، خود درگیر شایعات مشابهی درباره بیماری و توان جسمانی است.
با این حال ترامپ در 2 سپتامبر (11 شهریور) پس از غیبت یک‌هفته‌ای، در دفتر بیضی کاخ سفید ظاهر شد و در حالی‌که شایعات بیماری را «جعلی» خواند، تاکید کرد: «آخر هفته بسیار فعال بودم». او به فعالیت‌های آخر هفته، بازی‌های گلف و مصاحبه‌هایش به‌عنوان شواهدی از سلامت خود اشاره کرد. رئیس‌جمهور آمریکا اصرار داشت که گزارش‌های مربوط به بیماری‌اش بی‌اساس است و آنها را اطلاعات نادرست رسانه‌ای و تخریب سیاسی توصیف کرد.
دکتر شان باربابلا پزشک کاخ سفید پیشتر تایید کرد که ورم پاهای ترامپ ناشی از عارضه‌های مرتبط با سن بوده و کبودی دست نیز نتیجه فشار ناشی از «دست‌دادن‌های مکرر» و مصرف روزانه آسپیرین، به‌عنوان بخشی از رژیم پیشگیری از مشکلات قلبی-عروقی است. او تاکید کرد که هیچ نشانه‌ای از لخته خون یا بیماری شریانی وجود ندارد و رئیس‌جمهور آمریکا همچنان نسبت به سن خود در وضعیت سلامت عالی قرار دارد. در واقع، نتیجه معاینه پزشکی کامل در آوریل 2025 (فروردین 1404) نیز حاکی از آن بود که «هیچ مشکل عمده‌ای وجود ندارد»، ضربان قلب طبیعی است و نتایج کلی معاینه عادی بوده است.
با این حال، رئیس‌جمهور آمریکا پنجشنبه 13 شهریور ضیافتی پرحاشیه با شماری از قدرتمندترین چهره‌های سیلیکون‌ولی از جمله مارک زاکربرگ (مدیرعامل شرکت متا) و بیل گیتس (بنیان‌گذار مایکروسافت) برگزار کرد، اما زمانی که دوربین‌ها در حال ضبط بودند، دستان کبود خود را تقریباً به‌طور کامل زیر میز قایم می‌کرد. برای کسی که حرکات دست پرشور او یک ویژگی شناخته‌شده به شمار می‌رود، این صحنه غیرمعمول بود.
از سوی دیگر، نگرانی‌های تازه‌ای روز پنجشنبه 20 شهریور در جریان بازدید ترامپ از مراسمی در پنتاگون به مناسبت بیست و چهارمین سالگرد حملات 11 سپتامبر مطرح شد. در این بازدید به نظر می‌رسید چهره رئیس‌جمهور آمریکا در حالی‌که این مراسم را تماشا می‌کرد، به یک سمت افتادگی دارد؛ موضوعی که در فضای مجازی با گمانه‌زنی‌ها درباره وجود مشکلی جدی‌تر، به احتمال زیاد سکته مغزی که کاخ سفید در تلاش برای پنهان کردن آن است، همراه شد.
گواهی سلامت دیکته‌شده؛ پشت‌پرده نامه پزشکی ترامپ در سال 2015
با وجود اطمینان‌بخشی‌های کاخ سفید درباره سلامت ترامپ، شایعات پیرامون وضعیت جسمانی او پرسش‌هایی را درباره احتمال «نمایش سیاسی» برانگیخت. برخی تحلیلگران صراحتاً مطرح کردند که چه مخالفان ترامپ و چه خود او از این شایعات برای اهداف راهبردی بهره‌برداری کنند. در واقع در سیاست مدرن گاهی وانمود کردن به بیماری یا بزرگ‌نمایی آن می‌تواند همدردی عمومی ایجاد کند، توجه‌ها را از رسوایی‌ها منحرف سازد یا فرصتی برای مسئولیت‌گریزی فراهم آورد.
روزنامه «ایندیپندنت» در سال 2020 گزارش داده بود که مایکل مور مستندساز آمریکایی، این «نظریه توطئه» را مطرح کرده که ترامپ ممکن است به‌طور عمدی یک بحران سلامت را جعل کند. مور که ترامپ را «دروغگوی حرفه‌ای و سریالی» توصیف کرده، گفته بود که ترامپ سابقه تحریف اطلاعات درباره سلامت خود دارد. برای نمونه، هارولد بورنستین پزشک سابق ترامپ چند سال پیش اذعان کرد که گواهی سلامت پزشکی ترامپ در جریان کارزار انتخاباتی سال 2016، توسط خود او دیکته شده بود. بورنستین در این نامه پزشکی ساختگی اعلام کرده بود که ترامپ «سالم‌ترین فردی خواهد بود که تاکنون به ریاست‌جمهوری رسیده است».
همچنین ترامپ در دوران ریاست‌جمهوری خود کمتر از سلف‌هایش شفاف بود؛ از جمله اینکه در سال 2019 به‌طور غیرمنتظره‌ای به بیمارستان نظامی «والتر رید» مراجعه کرد، بدون اینکه توضیح کاملی درباره دلیل آن ارائه دهد؛ موضوعی که به گمانه‌زنی درباره یک عمل محرمانه انجامید. با توجه به این سوابق، مایکل مور تاکید کرد که ترامپ «هیچ ابایی ندارد» که از یک بحران سلامت اگر به نفعش باشد، به‌عنوان «ابزار» سیاسی استفاده کند.
بازار ![]()
بر اساس گزارش‌های رسمی، گمانه‌زمانی‌ها درباره وضعیت سلامت ترامپ، شایعه‌ای بی‌اساس بود که او آن را تکذیب کرد. با این وجود، این رخداد بار دیگر نشان داد که سلامت رئیس‌جمهور آمریکا اغلب با نگاهی سیاسی و بدبینانه رصد می‌شود و حتی بیماری‌های عادی نیز می‌توانند به شایعاتی درباره انگیزه‌ها یا اهداف پنهان سیاسی مرتبط شوند.
معاینات پزشکی ترامپ همواره سوال‌برانگیز
فراتر از این ماجرای اخیر، وضعیت سلامت و توانایی ترامپ برای اداره کشور همواره موضوعی بحث‌برانگیز در طول دوران سیاسی او بوده است. او در سال 2017 و در سن 70 سالگی برای نخستین‌بار وارد کاخ سفید شد و در آن زمان مسن‌ترین رئیس‌جمهور بقه قدرت رسیده تاریخ آمریکا بود. ترامپ در ژانویه 2025 (بهمن 1403) در اواخر دهه هفتم زندگی دوباره به قدرت رسید و همچنان مسن‌ترین فردی است که ریاست جمهوری ایالات متحده را برعهده گرفته است. سن بالا، در کنار سبک زندگی اغلب کم‌تحرک و وابسته به غذاهای فست‌فودی او و همچنین سابقه خانوادگی بیماری قلبی، از همان ابتدا پرسش‌هایی درباره سلامت جسمانی او ایجاد کرده است.
با این حال ترامپ همواره از وضعیت سلامتش تعریف می‌کند، تا جایی که یک‌بار مدعی شد که با ژن‌های خوبی که دارد، می‌تواند تا 200 سال عمر کند. ترامپ گفته است که همچنان احساس قدرت می‌کند. او بارها به آزمون شناختی سال 2018 خود اشاره کرده که در آن با موفقیت کلمات «person, woman, man, camera, TV» را به عنوان یک چالش حافظه‌ای، به ترتیب تکرار کرد؛ وی آن را سندی برای تیزهوشی خود می‌دانست.
با این حال، ناظران خاطرنشان کردند که ترامپ در طول کارزار انتخاباتی 2024 بر خلاف رقیبش، هرگز گزارش معاینه پزشکی سنتی را به‌طور کامل منتشر نکرد و صرفاً جزئیات گزینشی ارائه داد. این کمبود شفافیت، همراه با رخدادهایی چون مراجعه مرموز سال 2019 به بیمارستان و نامه‌های پزشکی به‌شدت مدیریت‌شده، منتقدان را واداشت تا استدلال کنند که افکار عمومی گاهی به‌طور عمدی درباره سلامت ترامپ گمراه شده است.
«بایدن» و پرونده سلامت جسمی و ذهنی؛ واقعیت‌ها در برابر گمانه‌زنی‌ها
بایدن، چهل‌وششمین رئیس‌جمهور ایالات متحده (2021–2025)، همواره تحت نظارت و بررسی‌های شدید در زمینه وضعیت سلامت خود، به‌ویژه به‌دلیل سن بالا، بوده است. او در زمان تحلیف 78 سال داشت و مسن‌ترین فردی بود که تا آن زمان ریاست‌جمهوری آمریکا را بر عهده می‌گرفت. او در پایان دوره‌اش 82 ساله شد و چشم‌انداز نامزدی دوباره برای ریاست جمهوری پرسش‌هایی را درباره‌ی توانایی او برای خدمت در میانه دهه هشتم زندگی‌اش برانگیخت.
تیم بایدن اذعان کرد که وضعیت سلامت و «توانایی‌های جسمی و ذهنی» او به موضوعی مورد توجه عمومی و حتی به مسئله‌ای «شبه امنیت ملی» تبدیل شده است. کاخ سفید در دوران بایدن سیاست شفافیت در گزارش‌دهی پزشکی را در پیش گرفت تا با انتشار منظم اطلاعات پزشکی، نگرانی‌ها را کاهش دهد. برای نمونه، بایدن در فوریه 2024 (اسفند 1403) تحت معاینه‌ی پزشکی سالانه در مرکز پزشکی نظامی «والتر رید» قرار گرفت و نتایج کامل آن بی‌درنگ در اختیار عموم گذاشته شد.
به گفته‌ی پزشک او، کوین اوکانر، وضعیت جسمانی بایدن در این معاینه «هیچ نگرانی جدیدی» را نشان نداد. او بایدن را به‌عنوان «یک مرد 81 ساله، سالم، فعال و قوی» توصیف کرد که همچنان برای «انجام کامل مسئولیت‌های ریاست‌جمهوری» در وضعیت مناسبی قرار دارد. این معاینه همچنین شامل یک بررسی عصب‌شناسی بسیار دقیق بود که هیچ نشانه‌ای از سکته، پارکینسون یا اختلالات عصبی دیگر را در بایدن نشان نمی‌داد. این بررسی شناختی جامع با هدف مقابله با شایعاتی مبنی بر کاهش توانایی‌های ذهنی بایدن انجام شد.
با وجود این گزارش سلامت، بایدن با چند مشکل شایع مرتبط با سن دست و پنجه نرم می‌کند. طبق گزارش‌ها، در سال‌های 2023–2024 اعلام شد که او دچار آپنه انسدادی خواب (وقفه تنفسی در خواب) است و شب‌ها از دستگاه «CPAP» استفاده می‌کند. او همچنین به دلیل آرتروز ستون فقرات (اسپوندیلوز) دچار خشکی و کندی در راه رفتن است و نوروپاتی محیطی خفیف باعث بی‌حسی در پاهایش می‌شود؛ عواملی که احتمالاً در چند مورد لغزش یا زمین‌خوردن او و افتادنش روی پله‌ها نقش داشته‌اند. دکتر اوکانر این اختلال‌های حرکتی گاه‌به‌گاه را ناشی از مشکلات ارتوپدی و عصبی دانست، نه از یک مشکل حاد مغزی یا عصبی.
در مجموع سوابق پزشکی بایدن نشان می‌دهد که او دچار تعدادی بیماری و مشکلاتی از جمله آپنه خواب، فیبریلاسیون دهلیزی (نامنظمی ضربان قلب)، هایپرلیپیدمی (کلسترول بالا) است که با رژیم غذایی و دارو کنترل می‌شود و از رفلاکس معده، آلرژی‌های فصلی که در سالمندان شایع است و آرتریت رنج می‌برد. با وجود این عارضه‌های مرتبط با سن، پزشک بایدن تاکید می‌کند که همه آنها پایدار یا قابل درمان هستند.
جنبه بحث‌برانگیز؛ سلامت شناختی بایدن
بخش جنجالی‌تر سلامت بایدن مربوط به توانایی‌های شناختی اوست. اشتباهات لفظی، فراموشی تاریخ‌ها و اسامی و زمین‌خوردن‌های عمومی، بهانه‌ای برای منتقدان فراهم کرده تا او را پیر و دچار ضعف حافظه و زوال شناختی توصیف کنند.
در گزارشی در اواخر 2023 آمده است که بایدن در جریان یک مصاحبه، بازه زمانی دوره معاونت ریاست‌جمهوری خود را اشتباه بیان کرده و در مقطعی مطمئن نبود که این دوره در سال 2013 تمام شده یا 2015، درحالی‌که در واقع ژانویه 2017 (بهمن 1395) به پایان رسید. او حتی برای لحظه‌ای سال مرگ پسرش بو را فراموش کرد؛ وی گفت که بو در سال 2013 درگذشت، درحالی‌که سال واقعی درگذشت او 2015 بود.
این روایت‌ها که در یک گزارش تحقیقاتی ذکر شده بودند، بهانه تازه‌ای به دست منتقدانی داد که استدلال می‌کردند حافظه بایدن رو به افول است. رسانه‌های محافظه‌کار و مخالفان جمهوری‌خواه بارها بایدن را پیر و دچار زوال شناختی توصیف کرده و لقب «جو خواب‌آلود» به او داده‌اند و ویدئوهای مونتاژی از زمین‌خوردن‌هایش منتشر کرده‌اند. داده‌های نظرسنجی نیز نشان می‌دهد که نگرانی عمومی از سلامت بایدن گسترده بوده است.
بایدن و مدافعانش به این ادعاها چند پاسخ داده‌اند. آنها اشاره کرده‌اند که بایدن از کودکی دچار لکنت زبان بوده که گاهی بر روانی گفتارش اثر می‌گذارد؛ بنابراین آنچه ممکن است شبیه مکث یا گفتار نامنسجم به‌نظر برسد، درواقع مدیریت لکنت اوست، نه نشانه‌ای از سردرگمی. آنها همچنین تاکید می‌کنند که تفکر و تصمیم‌گیری بایدن در هیچ موقعیت رسمی بی‌نظم نبوده است؛ او بارها مذاکرات و بحران‌های حساس را با موفقیت مدیریت کرده است و در مناظره‌ها و نشست‌های تلویزیونی تک‌به‌تک، بایدن اغلب عملکردی خوب و یکپارچه داشته است. این در حالی است که حتی برخی راهبردشناسان دموکرات در خفا درباره توانایی بایدن برای مبارزات انتخاباتی در سن 82 سالگی نگران بودند.
درحالی‌که همواره پرسش‌هایی درباره توان ذهنی بایدن به‌ویژه از سوی رقبای سیاسی وجود داشته است، ارزیابی‌های پزشکی هشدارهای شدید درباره زوال شناختی او را تایید نکرده‌اند. این تضاد میان برداشت عمومی و ارزیابی پزشکی نشان می‌دهد که برای روسای‌جمهور، «پیر شدن» به‌خودی‌خود به یک آسیب‌پذیری سیاسی تبدیل می‌شود. دوران بایدن به‌وضوح نشان داد که یک رئیس‌جمهور 80 ساله باید مدام ثابت کند که تجربه جای خود را به ناتوانی نداده است.
سلامت روسای‌جمهور آمریکا بار دیگر نشان داد که این مولفه صرفاً یک مسئله پزشکی نیست، بلکه به ابزاری در میدان رقابت‌های سیاسی و رسانه‌ای بدل شده است. شایعات اخیر درباره وضعیت جسمانی ترامپ و بحث‌ها درباره توانایی ذهنی بایدن نشان می‌دهد که در افکار عمومی، حتی کوچک‌ترین علامت جسمی یا لغزش کلامی می‌تواند به پرسشی جدی درباره مشروعیت و توانایی اداره کشور تبدیل شود.