ایرانیان جهان - ایسنا /رشد خفیف تورم ماهانه در خرداد امسال که به رقم 3.3 درصد رسید، در کنار شاخص‌هایی مثل مقاوم شدن اقتصاد ایران در برابر تحریم، چشم‌انداز مثبت از صادرات غیرنفتی و احتمال رشد صادرات نفت در شرایط تحریم نشان داد اقتصاد ایران آن‌طور که آمریکا و اسرائیل انتظار داشتند، دچار شوک نشده است.
با وقوع جنگ 12 روزه بین ایران و رژیم صهیونیستی به نظر می‌رسد اقتصاد ایران برخلاف تبلیغات رسانه‌های بیگانه، سرپاست و آسیب جدی متوجه آن نشده است؛ چرا که اثرات منفی جنگ بر اقتصاد ایران بسیار کمتر از جنگ اقتصادی تحت عنوان تحریم خواهد بود که در سه دهه اخیر علیه ایران اعمال شد.
واقعیت این است که تحریم‌های ظالمانه سه دهه اخیر و بخصوص دو دهه گذشته آمریکا علیه ایران اثرات خود را تا قبل از جنگ تحمیلی 12 روزه بر اقتصاد کشور وارد کرده بود و دشمن طی سال‌های اخیر در واقع هرچه در توان داشت در جنگ اقتصادی پیاده کرد. بر این اساس، شاید تنها حمله نظامی به ایران به عنوان یک تلاش مذبوحانه برای تضعیف هژمونی یک قدرت منطقه‌ای در خاورمیانه پیش روی دشمنان قرار داشت.
بازار ![]()
تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران که از حدود سه دهه قبل آغاز شده و در دو دهه اخیر تشدید شده است، هم‌چنان پابرجاست. از طرف دیگر ایران در دو دهه اخیر راهکارهایی برای غلبه بر این شرایط یافته است. تقویت تولید داخلی، تنوع‌بخشی به صادرات و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی از جمله اقداماتی است که همزمان آسیب‌پذیری اقتصادی را کاهش داده و تا حدودی زمینه را برای رشد پایدار اقتصادی فراهم کرده است. حتی در صورت لغو تحریم‌ها پیچیدگی‌های حقوقی و فشارهای سیاسی آمریکا می‌تواند مانع از بهره‌مندی کامل ایران از مزایای احتمالی رفع آنها شود. لذا ایران چاره‌ای جز آن ندارد که در فشارهای اقتصادی رشد کند.
احتمالا شوک ناشی از جنگ در تورم یک ماه اخیر اثرگذار بوده اما آمار تورم به عنوان اولین تابلو از جنگ ایران و اسرائیل گویای آن است این نبرد تحمیلی آن‌طور که دشمنان انتظار داشتند اثرات منفی بر اقتصاد ایران ایجاد نکرده است.
در این شرایط رژیم صهیونیستی با همکاری آمریکا و کشورهای اروپایی در پوشش مذاکراتی که دو ماه به طول انجامید 23 خرداد 1404 جنگ نظامی علیه ایران را آغاز کردند. حال سوال این است که این جنگ چه تبعاتی برای اقتصاد کشور خواهد داشت؟
تا پیش از جنگ نیز ایران با تحریم‌های سنگینی مواجه بود؛ تحریم‌هایی که تنها در بازه زمانی سه ساله بین 1400 تا 1403 از 1500 مورد به 2570 مورد رسید و به گفته کارشناسان، تحریمی باقی نمانده که علیه ایران اعمال نشده باشد. با این حال علی‌رغم فشارهای شدید آمریکا طبق برآوردهای غیررسمی، ایران روزانه 1.8 میلیون بشکه نفت صادر می‌کند و احتمالا قرار نیست در دوران پساجنگ این عدد کاهش یابد.
در سال 1403 صادرات غیرنفتی ایران به بیش از 57 میلیارد دلار رسید که نسبت به سال قبل افزایش 15.62 درصدی داشته است. میزان وزنی صادرات غیرنفتی نیز با افزایش 10 درصدی به 151 میلیون و 971 هزار تن رسیده است. این در حالی است که در سال گذشته ایران با انواع و اقسام بحران‌های داخلی و منطقه‌ای مثل شهادت رئیس‌جمهور سابق، ترور سران جبهه مقاومت، جنگ لبنان، جنگ سوریه و کشتار مردم غزه توسط اسرائیل مواجه بود.
در دوران پس از جنگ 12 روزه نیز آن‌طور که رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و ترکیه گفته است، با افزایش صادرات کالا و افزایش قیمت نفت، ذخایر ارزی بیشتر از این نیز خواهد شد. هم‌چنین یک عضو هیات‌مدیره اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق، با اشاره به عملکرد حاکمیت در بحران جنگ 12 روزه، تاکید کرد که کشور نه‌تنها طی این مدت دچار فروپاشی نظام توزیع یا تعطیلی سراسری نشد، بلکه صادرات و تامین کالا نیز در جریان بود؛ این وضعیت حاصل مدیریت مقتدرانه و عدم اعلام شرایط فوق‌العاده بود.
جنگ معمولا شوک‌های مقطعی به بازارهای طلا و ارز می‌دهد اما در این مورد هم چندان که برخی انتظار داشتند رشد قیمت ایجاد نشد و دلار از محدوده 88 هزار تومانِ قبل از جنگ به 92 هزار تومان پس از جنگ رسید و در این محدوده متوقف شد.
یکی از بخش‌هایی که از این جنگ دچار آسیب شد بازار سرمایه بود؛ به طوری که بورس اوراق بهادار تهران که از زمان بازگشایی در روز شنبه روند کاهشی به خود گرفته است، دیروز چهارمین افت پیاپی خود را تجربه کرد و شاخص کل با کاهش بیش از 57 هزار واحد به رقم دو میلیون و 731 هزار واحد رسید. بازار سرمایه تنها ظرف دو روز از کانال‌های 2.9 میلیون و 2.8 میلیون عقب‌نشینی کرد؛ در حالی که تا قبل از بحران‌های اخیر تا محدوده 3.2 میلیون واحد بالا رفته بود.
عظیم ثابت ـ دبیرکل سابق کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار در این‌باره گفته است: بی شک زمانی که جنگ رخ می‌دهد اولین واکنش‌ها در بازار سرمایه نگرانی و ریزش بازار است و این امر در همه کشورهای دنیا واقعیت دارد؛ با این حال پیشنهاد می‌شود قواعدی تدوین شود برای اینکه روشن باشد چگونه باید بازار بازگشایی شود تا در زمان پس از جنگ و فروکش کردن بحران، کمترین ریسک‌ها متوجه سهامداران و فعالان بازار سرمایه شود.
درباره تورم اما آخرین گزارش مرکز آمار ایران نشان داد که خرداد 1404 تورم سالانه به 34.5 درصد، نقطه به نقطه به 39.4 درصد و ماهیانه به 3.3 درصد رسیده که نشان می‌دهد تورم سالانه نسبت به مدت مشابه سال قبل 0.6 درصد، تورم نقطه به نقطه 0.7 درصد و تورم ماهیانه در مقایسه با ماه گذشته 0.6 درصد رشد یافته است.
احتمالا شوک ناشی از جنگ در تورم یک ماه اخیر اثرگذار بوده اما آمار تورم به عنوان اولین تابلو از جنگ ایران و اسرائیل گویای آن است این نبرد تحمیلی آن‌طور که دشمنان انتظار داشتند اثرات منفی بر اقتصاد ایران ایجاد نکرده است.
هم‌چنین درخصوص قیمت کالاها در بازار نیز با وجود فشار تقاضا در روزهای ابتدای جنگ به تدریج شرایط آرام شده و هم‌اکنون به گفته رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی، همه اقلام اساسی از جمله روغن، به‌وفور در بازار عرضه می‌شود و طی روزهای آینده نیز توزیع انبوه روغن آغاز خواهد شد و جای نگرانی از بابت تأمین کالاهای اساسی وجود ندارد.
در آن سوی جبهه جنگ، برخی گزارش‌ها از افزایش شدید قیمت مواد غذایی و کالاهای پرمصرف و بحران مالی رژیم صهیونیستی حکایت دارد. گزارش رسانه عبری‌زبان نشان می‌دهد جنگ اخیر ایران و اسرائیل خسارتی بالغ بر 600 میلیون دلار به اقتصاد رژیم صهیونیستی وارد کرده است. این عدد به جز خسارات مستقیمی است که به ساختمان‌ها، تجهیزات و از دست رفتن دانش تحقیقاتی و هزینه اجاره بهای آزمایشگاه‌ها است که موسسه وایزمن رقم آن را بین 440 تا 600 میلیون دلار تخمین زده است.