ایرانیان جهان - شفقنا / رسانه‌های اسرائیلی واکنش رسانه‌های مصری به قرارداد بزرگ گازی بین تل‌آویو و قاهره را رصد کرده و گزارش دادند که نگرانی‌هایی در مورد «به دام افتادن» مصر به دلیل قرارداد گازی با اسرائیل وجود دارد.
به گزارش آرتی عربی، اخیراً یک قرارداد جدید و بزرگ بین اسرائیل و مصر اعلام شد که طبق آن اسرائیل تا سال 2040، 35 میلیارد دلار گاز طبیعی به مصر عرضه خواهد کرد.
وب‌سایت خبری اسرائیلی Natsiv Net گزارش داد که اگرچه این قرارداد یک دستاورد اقتصادی برای هر دو طرف محسوب می‌شود، اما نگرانی‌هایی نیز در مصر وجود دارد. بررسی مقالات مطبوعاتی و نظرات رسانه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که نگرانی‌های اصلی عبارتند از:
* تهدید امنیت ملی:
ترس از اینکه وابستگی اقتصادی به اسرائیل می‌تواند به ابزاری برای فشار سیاسی تبدیل شود. اگر اسرائیل تصمیم به توقف عرضه گاز بگیرد، این امر می‌تواند بخش‌هایی از صنعت مصر را فلج کند، برق شهرها را قطع کند و بر ثبات اقتصادی تأثیر بگذارد.
* زمان‌بندی مشکل‌ساز:
قرارداد جدید در زمانی امضا شد که تنش‌ها پس از تشدید جنگ علیه غزه افزایش یافته است. برخی معتقدند که این کوتاه آمدن مصر در مقابل فشار اسرائیل است، به خصوص از آنجایی که اسرائیل قبلاً از منابع گاز به عنوان اهرم استفاده کرده است.
* گاز مصر کجاست؟
بسیاری در مصر از خود می‌پرسند که چرا این کشور که به دلیل پتانسیل عظیم گاز خود شناخته می‌شود و قبلاً به عنوان «قطب انرژی منطقه‌ای» شناخته می‌شد، مجبور به واردات گاز در مقادیر زیاد است. مصر یک قرارداد گازی رکوردشکن 35 میلیارد دلاری با اسرائیل امضا کرد که تقریباً واردات گاز خود را از میدان‌های لویاتان اسرائیل سه برابر کرده و بزرگترین قرارداد صادراتی در تاریخ اسرائیل را شکل می‌دهد.
این وب‌سایت عبری، بحث‌های آنلاین را رصد کرد که در آن کارشناسان و سیاستمداران مصری سوالات مهمی را مطرح می‌کردند، مانند: چرا مصر به منابع گازی مناسب‌تر و ارزان‌تر روی نمی‌آورد؟ چه اتفاقی برای میدان عظیم زهر افتاد که قرار بود تمام نیازهای کشور را برآورده کند؟ آیا دولت در راستای منافع ملی عمل می‌کند یا تحت فشار خارجی است؟
این وب‌سایت عبری اظهار کرد که دولت مصر به گزارش‌های مربوط به این قرارداد پاسخی نداده است، اما به نظر می‌رسد که به جای تقویت امنیت انرژی مصر، در واقع نگرانی‌های فزاینده‌ای را در مورد آینده اقتصادی و سیاسی خود ایجاد می‌کند.
در همین زمینه، مجله اقتصادی اسرائیلی گلوبز در گزارشی با عنوان «طوفان تمام‌عیار پشت معامله تاریخی گاز با مصر» اعلام کرد که معامله تاریخی گاز بین نیومد و مصر از میدان لویاتان اسرائیل، به ارزش تقریبی 35 میلیارد دلار، یک انفجار منطقه‌ای است که نه تنها به دلیل وسعت معامله، بلکه به دلیل زمان آن – در زمانی که جایگاه سیاسی اسرائیل در جهان در حال تغییر است – اهمیت کمی ندارد.
این گزارش می‌افزاید که معامله بزرگ تاریخی نیومد برای فروش 130 میلیارد متر مکعب از میدان لویاتان به مصر با قیمت تقریبی 35 میلیارد دلار، لزوماً به دلیل «مقیاس» معامله نیست، بلکه به دلیل زمان آن است: در زمانی که جایگاه سیاسی جهانی اسرائیل در حال تغییر است، بزرگترین کشور عربی منطقه – که تا همین اواخر شایعه شده بود که دوباره دشمن بالقوه است – در حال انعقاد معامله‌ای است که وابستگی آن به گاز اسرائیل را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد.
در این گزارش آمده است که اقتصاد گاز مصر اکنون تقریباً به طور کامل به گاز اسرائیل وابسته است. این موضوع حدود دو ماه پیش، زمانی که قطع تولید در میادین لویاتان و کاریش، تنظیم عرضه گاز اضافی از میدان تامار به اقتصاد محلی را اجباری کرد و بخش‌های بزرگی از مصر را در تاریکی فرو برد، منعکس شد.
این گزارش عبری خاطرنشان کرد که آب و هوای معمول مصر و به ویژه اثرات گرمایش جهانی، منجر به افزایش مصرف برق در تابستان تقریباً 30 درصد بالاتر از حد متوسط و کاهش تقریباً 30 درصد در زمستان می‌شود. بنابراین، وقتی چنین قطعی در ماه ژوئن رخ می‌دهد، مشکلات فراوانی ایجاد می‌شود. در سال 2024، علیرغم اثرات جنگ غزه، اسرائیل 10 میلیارد متر مکعب به مصر صادر کرد که رکوردی بی‌سابقه است و تقریباً 16 درصد نسبت به سال 2024 افزایش یافته است. اسرائیل از طریق دو خط لوله به مصر صادرات دارد: خط لوله EMG که از ساحل اشکلون به العریش امتداد دارد و خط لوله اردن-شمال که به شبکه خط لوله اردن متصل می‌شود و از آنجا مقداری از گاز طبیعی را به مصر منتقل می‌کند.
توافق‌نامه جدید حوزه مدیترانه فرصتی طلایی برای بهره‌برداری از وضعیت مصر است، چراکه اقتصاد انرژی محلی وارد وضعیت بحرانی شده است. طبق گزارش این رسانه اسرائیلی، رشد جمعیت (از تقریباً 44 میلیون نفر در سال 1981 به تقریباً 100 میلیون نفر در سال 2020)، گرمایش جهانی و از همه مهم‌تر، شکست اساسی در مدیریت منابع انرژی داخلی – عواملی هستند که مصر را به نقطه‌ای رسانده‌اند که اکنون، با وجود حساسیت‌های فراوان در جهان عرب، چنین توافق‌نامه‌ای را امضا می‌کند.
در سال 2021، میزان تولید سالانه مصر به 71 میلیارد متر مکعب رسید، رکوردی که خوش‌بینی را افزایش داد. با این حال، اختلالات ناشی از تولید غیرمسئولانه با نرخ بسیار بالا، در کنار عوامل دیگر، منجر به کاهش متوسط سالانه 14 درصدی و رسیدن به تنها 45 میلیارد متر مکعب در سال 2024 شده است. در حالی که مصرف سالانه مصر تقریباً 70 میلیارد متر مکعب است، این نشان دهنده حکم اعدام برای بخش انرژی محلی است. سطح ضایعات در قاهره سرسام‌آور است.
بخش گاز داخلی پتانسیل عظیمی دارد و کل ذخایر آن تقریباً 2209 میلیارد متر مکعب تخمین زده می‌شود، در حالی که میدان لویاتان – بزرگترین میدان گازی اسرائیل – تقریباً 600 میلیارد متر مکعب دارد.
شکاف در کیفیت مدیریت استراتژیک نهفته است. طبق گزارش مجله صهیونیستی، شرکت اسرائیلی نیومد (NewMed) از مزیت قابل توجهی در بخش انرژی منطقه‌ای برخوردار است و یوسی بونسیب از سال 2011 مدیرعامل آن بوده است. سابقه طولانی او در این سمت منجر به ایجاد شبکه‌ای استثنایی از روابط با مدیران ارشد انرژی در منطقه، از مصر تا ترکیه، شده است. این رابطه آنقدر نزدیک است که او به یک دوست واقعی مقامات مصری تبدیل شده و چهره او به عنوان یک چهره محلی در راهروهای بخش انرژی مصر به چهره‌ای آشنا تبدیل شده است.
بازار ![]()